آیا بیماران مبتلا به ام اس واکسن کرونا بزنند؟

 

با توجه به خطرات ابتلای به کرونا، زدن واکسن کرونا به همه افراد توصیه می‌شود.

 

واکسن‌هایی که در حال حاضر در دسترس هستنند یا:

1. از روش کدهای ژنتیکی برای تولید واکسن بهره برده‌اند (مثل واکسن فایزر و مدرنا)
2. یا از حامل‌های ویروسی غیر فعال شده استفاده کرده‌اند(مثل آسترازنکا و اسپوتنیک، سینوفارم و بهارات هند)

که تجویز آن در افراد تحت درمان با داروهای ام‌اس منعی ندارد.

 

مسئله مهم توانایی ایجاد ایمنی در برابر کرونا در افرادی که تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند می‌باشد.

• افرادی‌که از اینترفرون‌ها (سینوکس، بتافرون، رسیژن)، گلاتیرامر (کوپامر، سینومر)، دی‌متیل‌فومارات (دیفوزل، تکزیفوما)، تری‌فلونامید (تبازیو) و تایسابری استفاده می‌کنند مشکلی از این نظر ندارند و میزان ایجاد ایمنی در مقابل کرونا همانند سایر افراد است. صرف نظر از زمان مصرف دارو، هر وقت که واکسن در دسترس قرار گرفت بهتر است واکسن بزنند.

 

• کسانیکه از فینگولیمد، ریتوکسیماب و یا اکرلیزوماب استفاده میکنند باید بدانند که بدلیل اثرات مهاری این داروها بر سیستم ایمنی بدن، شاید واکسن کرونا نتواند همانند سایر افراد آنها را در مقابل ابتلای به کرونا ایمن کند. بنابراین باید به اقدامات مراقبتی مثل زدن ماسک را علیرغم زدن واکسن ادامه دهند.

 

• بنابراین توصیه می شود اگر هنوز این داروها شروع نشده اند، بهتر است ۴ هفته بعد از تکمیل واکسیناسیون دارو شروع شود.

 

• اگر از قبل درمان با فینگولیمود شروع شده باشد، واکسیناسیون طبق برنامه بدون جابجایی زمان انجام می‌شود.

 

• اگر قبلا ریتوکسیماب و اکرلیزوماب (اکرووس) تزریق کرده است، سعی می کنیم واکسن حداقل ۱۲ هفته بعد از آخرین تزریق دارو داده شود و اگر امکان داشته باشد نوبت بعدی تزریق ریتوکسیماب  و اکرلیزوماب را به ۴ هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن منتقل ‌شود.

 

نکته مهم: با توجه به مشکلات دسترسی به واکسن کرونا، علیرغم تمام موارد فوق، بهتر است هر زمان که واکسن در دسترس قرار گرفت واکسیناسیون صرف نظر از داروی مصرفی تزریق شود.

آیا واکسن کرونا سبب تشدید بیماری ام اس می شود؟

 

در مطالعه ای که اخیرا منتشر شده، 555 بیمار مبتلا به ام اس که تحت درمان با داروهای ام اس بودند و نوبت اول واکسن فایزر را دریافت کرده بودند مورد پیگیری قرارمی گیرند. تا انتهای پیگیری 435 نفر نوبت دوم را نیز دریافت می کنند.

 

29/7% بدنبال نوبت اول و 40/2% بدنبال نوبت دوم دچار عوارض گذرایی مثل درد محل تزریق، خستگی، سردرد، درد بدن شدند. این عوارض در جوانترها بیشتر بوده است.

 

2% بیماران بدنبال نوبت اول و 4/8% بدنبال نوبت دوم دچار تشدید علایم قبلی همراه با تب شدند که ظرف 1-2 روز برطرف شد و عود کاذب محسوب شدند.

 

2/1% بین روزهای 10-19 بعد نوبت اول و 1/6% بین 14-21 روز بعد نوبت دوم دچار عود بیماری شدند.

 

مقایسه این میزان عود با موارد عود در سالهای قبل همین موقع نشان می داد میزان عود تقریبا برابر بوده است. بنابراین بنطر میرسد واکسن کرونا سبب افزایش عود نشده است.

 

هنوز نتایج تاثیر سایر واکسن ها در سیر بیماری منتشر نشده است.

 

با توجه به خطر بیماری کووید به تمام بیماران توصیه می شود در صورت در دسترس قرار گرفتن واکسن، تزریق آن را به تاخیر نیاندازند.

 

بهترین رژیم غذایی برای ام اس

 

در بروز بیماری ام‌اس عوامل متعدد محیطی و ژنتیکی نقش دارند و در میان عوامل محیطی، تغذیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تغذیه با تغییر محیط میکروبی روده و یا با تاثیر  مستقیم بر روی سیستم ایمنی بدن، می تواند سبب افزایش خطر حمله و پیشرفت بیماری و یا کاهش شدت بیماری ام‌اس شود.

گرچه در مورد اهمیت تغذیه‌ای در بیماری ام‌اس تقریبا اتفاق نظر وجود دارد، اما نتایج مطالعات حیوانی و انسانی نقش تغذیه‌ در ام‌اس بسیار متناقض و مبهم است.

مهمترین عوامل تغذیه‌ای موثر بر بیماری ام‌اس شامل ویتامین د، چاقی، نمک و چربی مواد غذایی هستند.

فلور میکروبی روده

فلور میکروبی روده بیمار ام‌اس با سایر افراد متفاوت بوده است

میکروب‌های تولید کننده سموم آسیب رسان به غلاف میلین عصبی و سد خونی مغز در روده بیماران مبتلا به ام اس بیشتر و میکروب‌های تولید کننده اسیدهای چرب زنجیره کوتاه که سبب تنظیم سیستم ایمنی می‌شوند کمتر از سایر افراد بوده است.

در برخی مطالعات اولیه تجویز پروبیوتیک‌های حاوی میکروبهای ضروری روده سبب کاهش علایم و شدت بیماری شده است.

 

نمک

در مطالعات حیوانی مصرف زیاد نمک سبب آسیب فلور میکروبی طبیعی روده و در نتیجه کاهش تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و در نتیجه سبب افزایش التهاب مغزی می‌شود.

البته یافته‌های بالینی (انسانی) هنوز چنین رابطه‌ای بین نمک مصرفی و عود ام‌اس را ثابت نکرده‌ است.

ولی مصرف زیاد نمک سبب افزایش فشار خون و عوارض ناشی از آن می‌شود.

 

امگا3 و 6

گرچه اسیدهای چرب غیر اشباع سبب کاهش التهاب می‌شوند ولی یافته‌های بالینی هنوز تاثیر امگا۳ و امگا۶ و آلفا لینولئیک اسید را در کاهش شدت و عود ام‌اس را ثابت نکرده‌اند.

 

لبنیات

یافته‌های تحقیقاتی رابطه بین مصرف لبنیات و بروز یا تشدید بیماری ام اس بسیار متناقض است. برخی یافته‌های قدیمی افزایش احتمال بروز بیماری ام‌اس را با مصرف شیر گاو نشان ‌داده است، اما مطالعات جدیدتر چنین ارتباطی را بین مصرف شیر در نوجوانی و بیماری ام اس، نشان نداده است.

رابطه مصرف شیر و تشدید بیماری ام‌اس هم متناقض است در برخی سبب تشدید و برخی سبب تخفیف علایم شده است. یکی از علل مهم تناقضات در نتایج تحقیقات، تفاوت  نوع شیر و لبنیات مصرفی است.

روزه داری

روزه‌داری سبب بهبود فلور میکروبی روده و رشد باکتری‌های کاهنده التهاب مغزی می‌شود.

روزه‌داری در بیماران ام‌اس سبب احساس بهتر بودن، کاهش وزن و کاهش افسردگی شده است  اما تاثیری در کاهش عود ام اس نداشته است.

ویتامین د

ویتامین د در تنظیم سیستم ایمنی نقش دارد و کمبود آن در پیدایش و تشدید بیماری ام‌اس موثر بوده است.

گرچه مهمترین منبع تولید ویتامین د، تماس با نور خورشید است اما معمولا برای تامین نیاز بدن کافی نیست و باید بصورت کمکی مصرف شود.

چربی و چاقی

مصرف چربی بویژه چربی‌های اشباع سبب افزایش کلسترول خون بویژه نوعLDL  می شود که بنوبه خود موجب تشدید التهاب می‌شود.

هر ۱۰ درصد افزایش مصرف چربی حدود ۵۶ درصد خطر عود ام اس را بیشتر می‌کند و بلعکس کاهش مصرف چربی خطر عود را کمتر می‌کند.

چاقی در نوجوانی خطر ابتلای به ام‌اس را زیاد می کند.

چاقی در بیمار مبتلا به ام اس سبب تشدید بیماری می‌شود.

 

بهترین رژیم غذایی برای ام اس

بهترین رژیم غذایی برای بیماری ام‌اس شامل مصرف بیشتر میوه و سبزیجات، حبوبات و غلات کامل و مصرف کمتر قند و گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده است. رعایت این رژیم تا حدود ۲۰ درصد از شدت بیماری می کاهد.

مصرف میوه و سبزیجات سبب اصلاح فلور میکروبی روده و افزایش تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و بدنبال آن کاهش شدت و عود بیماری می‌شود.

 

رژیم غذایی مدیترانه ای

رژیم غذایی مدیترانه‌ای که حاوی مقادیر زیاد اسیدهای  چرب غیر اشباع و مقدار اندک چربی‌های اشباع و نمک است هم در برخی مطالعات محدود، سبب کاهش شدت و عود بیماری شده است.

بعلاوه رژیم مدیترانه‌ای اثرات مفیدی در پیشگیری از بیماری‌های عروقی دارد.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای که حاوی مقادیر زیاد اسیدهای  چرب غیر اشباع و مقدار اندک چربی‌های اشباع و نمک است هم در برخی مطالعات محدود، سبب کاهش شدت و عود بیماری شده است.

 

 

 

صرع و کرونا

 

•  آیا احتمال ابتلای به کرونا در بیماران مبتلا به صرع و تشنج بیشتر است؟

     •   میزان موارد ابتلای به کرونا در افرادی مبتلا به صرع کمی بیشتر از سایر افراد جامعه بوده است.

     •  دلیل افزایش مختصر ابتلا، مراجعه بیشتر آنها به مراکز پزشکی بوده است وگرنه بیماری صرع به تنهایی خطر ابتلای به کرونا را بیشتر نمی کند.

    •   داروهای ضد تشنج خطر ابتلای به کرونا را بیشتر نمی کند اما احتمال تداخل داروهای ضد تشنج با داروهای کرونا وجود دارد و باید پزشک را از مصرف این داروها مطلع کرد.

 

•        آیا حملات تشنج با کرونا بیشتر می شود؟

•   در برخی بیماران، تب و عفونت سبب تشدید حملات تشنج می شود. در این افرادکرونا ممکن است سبب تشدید حملات تشنج شود.

•   در موارد شدید بیماری کرونا، احتمال تشنج بیشتر است.

•  بیماران مبتلا به کرونای شدید بدون سابقه تشنج هم ممکن است دچار حملات تشنج شوند. بعد از بهبود کرونا، بسته به میزان آسیب مغزی، حملات تشنج ممکن است متوقف یا تداوم یابد.

 

•       آیا بیماران مبتلا به تشنج باید واکسن کرونا بزنند؟

•  تزریق واکسن کرونا به تمام بیماران مبتلا به تشنج و صرع توصیه می شود.

•  نوع واکسن کرونا نیز تفاوتی نمی کند. هر کدام از واکسنهای موجود قابل تزریق هستند.

•  گاهی اوقات بدنبال تزریق واکسن، تب رخ می دهد. در بیمارانی که سابقه تشدید حملات تشنج بدنبال تب داشته اند بهتر است تا 48 ساعت با مصرف استامینوفن مانع بروز تب شوند.