سردرد تنشی
|
|
|
سردرد تنشی شایعترین علت سردرد است. این سردرد اکثراً بدنبال خستگی، فشارهای عصبی و روانی ایجاد می شود. حدود 80% مردم حداقل یک بار این سردرد را تجربه کرده اند. این سردرد در خانم ها شایعتر از آقایان است. در جوامع امروزی عوامل زیادی از جمله مشکلات مالی، درگیریهای زندگی، فشار کاری و گرفتاریهای خانوادگی وجود دارند که سبب ایجاد فشارهای بیش از حد هیجانی و روانی و بروز سردرد تنشی می شوند. خصوصیات سردرد تنشی: اکثر بیماران از احساس فشار، سنگینی، درد یا احساس انقباض در سر شاکی هستند. گاهی اوقات نیز به صورت احساس سوزش و یا احساس کشیده شدن پوست سر بیان می شود. محل درد بیشتر در جلوی سر، شقیقه ها، فرق سر، پس سر و یا گاهی تمام سر است. گاهی اوقات مثل یک نوار دور تا دور سر احساس درد و فشار می کند. سردرد تنشی معمولاً حالت مرده درد و غیر ضربانی دارد. شدت این سردرد معمولاً خفیف تا متوسط است و معمولاً عصرها شدیدتر از صبح ها است. سردرد معمولاً از ابتدای صبح تا شب و اکثر روزهای هفته وجود دارد و در واقع بیمار با سردرد زندگی می کند و کارهای روزمره را نیز انجام می دهد. بسیاری از بیماران علاوه بر سردرد از درد و گرفتگی عضلات گردن و پشت، درد روی قفسه سینه، درد شانه و دست ها، احساس گرفتگی و فشار در گلو و احساس تنگی نفس، بی اشتهایی و اختلال خواب شاکی هستند. برخی از بیماران همراه با سردرد تنشی، شکایات قلبی و گوارشی مثل سوزش سردل و احساس نفخ شکم و ترش کردن، دل درد و دل پیچه دارد که اصطلاحاً روده تحریک پذیر یا عصبی گفته می شود. انواع سردرد تنشی: سردردهای تنشی به دو شکل ممکنست تظاهر کند: سردرد تنشی دوره ای: این سردرد به صورت دوره ای و اکثراً بدنبال بروز حوادث و گرفتاری ناگهانی و یا فشار بیش از حد کاری ایجاد می شود. این سردرد معمولاً بر خلاف میگرن بدون تهوع و استفراغ است و با فعالیت تشدید نمی یابد. این سردرد چند ساعت تا چند روز طول کشیده برطرف می شود. سردرد تنشی مزمن: سردردهایی هستند که در اکثر روزهای هفته و ماه و از صبح تا شب با بیمار همراه است. این سردرد در اکثر اوقات با ناراحتی های خلقی، احساس دلتنگی و بی حوصلگی، بی علاقگی به زندگی، افسردگی، اضطراب و دلشوره، بی خوابی و یا خواب آلودگی بیش از حد، احساس خستگی و کوفتگی تمام بدن و بی اشتهایی همراه است. علت سردرد تنشی: علت بروز این سردرد در اکثر اوقات فشارهای بیش از حد عصبی و روانی است. گاهی اوقات هم به علت فشارهای کاری، خستگی زیاد و بروز درگیری در محیط کار یا منزل ایجاد می شود. علاوه بر عوامل محیطی، عوامل مستعد کننده درونی که حالت ژنتیکی دارند نیز در بروز این سردرد نقش دارد. درمان سردرد تنشی: درمان سردرد تنشی شامل دو گروه درمان های دارویی و غیر دارویی است. در اغلب موارد لازم است ترکیبی از دو روش بکار گرفته شود. درمان دارویی: برحسب شرایط و علایم بیمار از داروهای آرامبخش مثل کلردیازپوکساید، آلپرازولام، ... و یا داروهای ضد افسردگی مثل ایمی پرامین، نورتریپتیلین، فلوکستین، ... استفاده می شود. این داروها با کاستن از اضطراب و افسردگی سبب فروکش سردرد می شوند. تاثیر درمانی این داروها بعد از 2-3 هفته نمایان می شود و روزهای ابتدای مصرف، عوارض دارو بیشتر نمایان است لذا نیاز به تحمل و صبر دارد. شایعترین عوارض این داروها خواب آلودگی، خشکی دهان، حالت گیجی و منگی، تهوع استفراغ و درد و سوزش سر دل، یبوست و افزایش اشتها است. مصرف مایعات، سبزیجات و میوه و اجتناب از مصرف زیاد مواد قندی، نشاسته ای و شیرینی جات توصیه می شود. درمان غیر دارویی: رفتار درمانی شناختی: در اکثر موارد با کاستن از استرس و اضطراب و استراحت به مقدار کافی می توان از ایجاد سردردهای تنشی جلوگیری کرد. در این روش بیمار با عوامل ایجاد استرس که در بسیاری از موارد ناشی از تفکرات غلط و سوء تفاهم است آشنا می شود؛ سپس با اصلاح پندارها و نتیجه گیری منطقی از قضایا و یافتن روش های مناسبتر برخورد با مشکلات می تواند از شدت اضطراب و تنش بکاهد. فنون ایجاد آرامش: با روش های ایجاد آرامش بطور مؤثری می شود احساس کرد که می توان بطور ارادی نشانه های تنش را برطرف کرد. یکی از ساده ترین راههای رسیدن به آرامش انجام کارهای لذت بخش و مفرح و استراحت در فواصل کارهای روزمره است. برای این کار کافی است هر روز چند دقیقه ای دراز کشیده و چند نفس عمیق کشیده و افکار را روی خاطره ای خوشایند متمرکز کرد. بیوفیدبک: در این روش بیمار با تمرین یاد می گیرد که چگونه واکنش های درونی را به کنترل در آورد. در این روش بیمار می آموزد که با تمرکز حواس عضلات را شل کند، ضربان قلب را آهسته کند و درجه حرارت بدن را تنظیم کرده و آرامش را بدست بیاورد. اوایل برای انجام این کارها وقت زیادی صرف می شود اما بتدریج به عادت تبدیل شده و ظرف چند دقیقه می توان آنرا انجام داد. فیزیوتراپی: در بسیاری از بیماران گذاشتن حوله داغ و یا کیسه یخ روی محلی که حداکثر شدت درد را دارد سبب تخفیف درد می شود. ماساژ روی شقیقه ها و نقاط دردناک و کشش گردن نیز می تواند سبب کاهش درد شود. ورزش منظم، پیاده روی و شنا در کاهش سردرد مؤثر است. |
