انواع لرزش دست
لرزش شایعترین اختلال حرکتی است که بدلیل انقباض غیر ارادی و نوسانی عضلات ایجاد میشود. بیماریهای مختلف از جمله بیماری پارکینسون، لرزش اساسی و لرزش دیستونی و داروها میتوانند. سبب لرزش شوند که برای درمان مناسب باید از یکدیگر افتراق داده شوند.
مهمترین راه افتراق انواع لرزش معاینه بیمار است.
اولین نکته در معاینه بیمار تعیین رابطه لرزش با حرکت و استراحت است. لرزشهای استراحت آنهایی هستند که حداکثر شدت آنها در حالت استراحت و بدون انجام کار و حرکت است. مثلا در حالی که تلویزیون تماشا میکند و دستها را روی لبه مبل تکیه داده، لرزش پیدا میکند. وقتی بیحرکت روی مبل نشسته و پاها را روی زمین تکیه داده است، پاها میلرزد. یا زمانی که صحبت نمیکند و حواسش نیست، فک میلرزد.
لرزش استراحت معمولا با شروع حرکت بلافاصله کم میشوند و بعد از چند ثانیه مجددا ممکن است شدت پیدا کنند. مثلا در حالیکه بیحرکت نشسته دستها میلرزد، وقتی شروع به برداشتن قاشق میکند اول از شدت لرزش کم میشود و بعد چند ثانیه مجدد شدت پیدا میکند. یکی از زمانههایی که لرزش استراحت در دستها شدت میگیرد موقع راه رفتن است که ممکن است متوجه حرکت لرزشی ریتمیک در انگشتان دست شویم. البته این لرزشهای استراحت با توجه بیمار کم میشود و برای مشاهده آن باید توجه بیمار به موضوع دیگری سوق داده شود. به محض آنکه بیمار متوجه میشود از شدت این لرزش کاسته میشود.
لرزش استراحت میتواند نشانهای از بیماری پارکینسون باشه که در اینصورت معمولا ابتدا از یک دست شروع و کمکم دست دیگر هم دچار لرزش میشود. لرزش استراحت در پاها و فک هم میتواند از نشانههای بیماری پارکینسون باشد. لرزش بیماری پارکینسون معمولا همراه با کندی حرکت و سفت شدن عضلات و کمی حالت خمیده پیدا کردن موقع رات رفتن است.
لرزش ممکنه در حالت فعالیت باشه و با استراحت و بیحرکتی از بین برود. مثلا لرزش ممکنه وابسته به حالت دست باشد، با دراز کردن دست و حالت کشیده نگهداشتن دستها ممکنه نوعی لرزش ظریف در دستها مشاهده کنیم که لرزش وضعیتی گفته میشود و از شایعترین انواع لرزش است.
یکی از انواع شایع لرزش وضعیتی، لرزش فیزیولوزیک است. لرزش فیزیولوزیک دامنه بسیار کم و سرعت و فرکانس لرزش زیاد است و به همین خاطر خیلی ظریف است. این لرزش در شرایط فعالیت بیش از حد سمپاتیک دیده میشود مثل زمانی که فرد مضطرب و ترسیده است و یا خستگی و بیخوابی داشته و یا گرسنه است. گاهی اوقات در اثر مصرف زیاد قهوه و محرکها و یا برعکس قطع داروی آرامبخش و یا الکل دیده میشود. برخی داروها مثل داروهای تنفسی، فلوکستین، والپروات هم سبب تشدید لرزش فیزیولوزیک میشوند. با رفع عوامل تشدید کننده این لرزش کاهش پیدا میکند.
برخی لرزشها بیشتر موقع حرکت نمایان میشوند که به آنها لرزشهای حرکتی گفته میشود و علل مختلفی دارند. یکی از شایعترین لرزشهای حرکتی، لرزش اسانسیل یا اساسی است. این لرزش که اغلب در میانسالی شروع و با افزایش سن بیشتر دیده میشود معمولا سابقه خانوادگی هم دارند.
لرزش اساسی بیشتر در دستها و نسبتا قرینه در هر دو دست و گاهی در سر و صدا نمایان میشود. لرزش اساسی بلافاصله با شروع حرکت شروع میشود و با نگهداشتن دست در حالت دراز در جلو و موقع غذا خوردن و بردن قاشق به سمت بشقاب و دهان و یا گرفتن لیوان در دست بیشتر میشود. اضطراب بویژه در جلوی نگاه دیگران بودن و خستگی و گرسنگی این لرزش را بیشتر میکند و بر عکس موقع استراحت لرزش از بین میرود. این لرزش با مصرف مقدار کمی الکل بصورت موقت کاهش پیدا میکند.
برخی لرزشها موقع انجام کار و حرفه خاصی نمایان میشوند مثلا فقط موقع نوشتن و یا نقاشی کشیدن که به آنها لرزش فعالیتی خاص آن کار مثلا لرزش نویسندگان گفته میشود این لرزش بخاطر انقباض (دیستونی) غیر ارادی عضلات موقع انجام کار ایجاد میشود و در حالت معمولی و با کارهای دیگر وجود ندارد.
از انواع دیگر لرزش حرکتی، لرزش مخچهای است که با انجام کار تشدید میشود. مثلا موقع انجام حرکت دنبال کردن وسیلهای با انگشت دست، هر قدر به هدف نزدیک میشود شدت لرزش و انحراف به اطراف بیشتر میشود این لرزش معمولا با مشکل تعادل در راه رفتن و انجام کارهای دستی همراه است. بیماریهای مخچه مثل سکته، اماس و یا علل ارثی آسیب مخچه سبب این نوع لرزش میشوند.