صرع و بارداری و شیردهی

صرع و بارداری

بیماری صرع از شایعترین بیماریهای مغزی در خانمهای باردار است و آگاهی از اهمیت مراقبت قبل و حین و پس از بارداری اهمیت فراوان دارد.

 

باروری: بیماری صرع سبب مشکل باروری نمی شود ولی تمایل به بارداری و فرزندآوری نسبت به سایر افراد کمتر است. عوامل متعدد اقتصادی و اجتماعی در این کاهش تمایل نقش دارد. میزان فرزندآوری در کسانیکه از فنوباربیتال و والپروات استفاده می کنند قدری کمتر از سایر افراد است.

 

جلوگیری از بارداری: در بیماران صرعی همانند سایر افراد جامعه، کمی بیشتراز نیمی از موارد بارداری بدون برنامه ریزی و اتفاقی رخ می دهد. از طرفی میزان سقط و عوارض بارداری در موارد بارداری ناخواسته حدود دوبرابر موارد برنامه ریزی شده است. بنابراین برنامه ریزی برای بارداری و استفاده درست از روشهای جلوگیری اهمیت فراوان دارد. کاندوم و نزدیکی برنامه ریزی شده بیشترین احتمال بارداری ناخواسته و IUD کمترین احتمال را دارد. احتمال بارداری ناخواسته با قرصهای ضد بارداری 6-9 درصد است.

یکی از مشکلات بزرگ در بیماران صرعی تداخل اثر داروهای ضد صرع با داروهای هورمونی است. داروهای کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال، پریمیدون، اکس کاربامازپین سبب کاهش اثر قرص های هورمونی و افزایش احتمال بارداری ناخواسته می شوند. توپیرامات نیز با مقادیر بالای 200میلیگرم روزانه سبب کاهش اثر داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری می شود. در این موارد بهتر است از مقادیر قویتر دارو که حداقل 50 میکروگرم اتینیل استرادیول دارد و یک روش کمکی دیگر استفاده شود.

از طرف دیگر استروژن موجود در قرص های جلوگیری از بارداری سبب کاهش مقدار لاموتریژن در خون و افزایش احتمال بروز تشنج می شوند.

 

اثرات بارداری بر مادر مبتلا به صرع: تشنج بزرگ هم برای مادر و هم برای جنین مضر است ولی تشنجات کوچک چندان ضرری ایجاد نمی کند. در اکثر اوقات مادران مبتلا به صرع بدون تغییر در شدت حملات، بارداری را به انتها می رسانند. مهمترین دلیل افزایش حملات تشنج در بارداری کاستن از مقدار دارو است.

بارداری سبب کاهش مقدار برخی داروهای ضد تشنج در خون مادر می شود و احتمال بروز تشنج را بیشتر می کند. بنابراین در قبل و طی بارداری اندازه گیری سطح خونی دارو ضرورت دارد و بر حسب نیاز مقدار دارو باید اضافه شود. بعد از زایمان مقدار دارو به اندازه قبل بارداری بر می گردد.

 

زایمان: گرچه بسیاری از خانمهای مبتلا به صرع تمایل به زایمان به روش سزارین دارند اما بیماری صرع دلیلی بر ارجحیت سزارین یا زایمان طبیعی نیست. اکثر بیماران می توانند زایمان طبیعی بدون مشکل داشته باشند. احتمال تشنج در طی زایمان حدود 2درصد است.

 

عوارض جنین و مادری: باید بدانیم که اکثر بیماران صرعی همانند سایر افراد بارداری و زایمان و فرزندان بدون مشکلی دارند. احتمال فشار خون بارداری و مسمومیت حاملگی (اکلامپسی)، سقط و تولد زودرس در مادران مبتلا به صرع بیش از سایر مادران است. بنابراین این مادران نیاز به مراقبت های بارداری منظم و دقیق دارند.

خطر نقص مادرزادی جنین در مادران مبتلا به صرع بیش از سایرین است. مصرف بیش از یک دارو، مقدار و نوع داروی ضد تشنج و مقدار کم اسید فولیک در مادر از عوامل مهم افزایش خطر نقص جنین هستند. بنابراین باید تمام خانمهای مبتلا به صرع که فعالیت جنسی دارند بطور منظم اسید فولیک مصرف مصرف کنند. اسید فولیک سبب پیشگیری از نقایص مادرزادی و اتیسم شده و سبب رشد بهتر تکامل کلامی نوزاد می شود.

شایعترین نقایص مادرزادی جنین، نقص دیواره قلب و نقص عضلانی و اسکلتی است. کاهش بهره هوشی و اتیسم نیز از عوارض احتمالی نوزادی می باشد. والپروات بیشترین خطر را برای عوارض جنینی دارد و مصرف آن در خانمهایی که احتمال بارداری دارند توصیه نمی شود. در مقابل لاموتریژین و لوتیراستام کمترین عوارض جنینی و تقریبا مشابه سایر افراد بدون مصرف دارو هستند و بهترین انتخاب درمانی برای خانمهایی است که تمایل به بارداری دارند.

تا سر حد امکان بهتر است درمان صرع با یک دارو انجام شود. سطح سرمی دارو قبل از بارداری و سپس ماهیانه در طی بارداری باید اندازه گیری شود.

شیردهی: شیردهی هم برای مادر و هم نوزاد بسیار مفید است و توصیه می شود تمام مادران مبتلا به صرع که تحت درمان با دارو هستند به شیردهی ادامه دهند. مقدار ورود بسیاری از داروها در شیر بسیار اندک است. بیشترین ترشح در شیر مربوط به زونیزامید، لاموتریژین بوده است. اما در مقایسه کودکانی که از شیرمادر مبتلا به صرع تحت درمان تغذیه شده اند در مقابل آنان که شیردهی را قطع کردهاند، بهره هوشی و رشد کلامی کودکان تغذیه شده از شیر مادر بالاتر بوده است.

کم خوابی و فراموشی یا کاهش مصرف دارو از عوامل مهم عود تشنج بعد از زایمان است. بنابراین کمک به مادر برای مراقبت از نوزاد و شیردهی کمکی در نیمه شب بجای تغذیه مستقیم از سینه مادر ضرورت دارد.

داروهای ضدتشنج و بیماریهای قلبی عروقی

در مطالعات متعدد دیده شده که شیوع عوامل خطر بیماریهای قلبی شامل فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت و همین‌طور میزان سکته مغزی و قلبی در بیماران میانسال مبتلا به صرع تحت درمان داروهای ضدتشنج شایعتر از سایر افراد جامعه است. مثلا احتمال سکته قلبی و مغزی در یک مطالعه حدود ۱/۵ برابر جامعه بوده است.

 

یکی از عوامل افزایش خطر حوادث قلبی عروقی در این افراد داروهای ضدتشنج است. مشاهده شده که داروهای ضد تشنج سبب افزایش چربی خون و بروز تصلب عروق (سخترگی) که زمینه ساز سکته مغزی و قلبی است می شوند. اخیرا در یک مطالعه گسترده بیش از سی هزار نفر بیمار تحت درمان با داروهای ضدتشنج را از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ تحت مراقبت قرار داده‌اند و مشاهده شد میزان خطر بروز عوارض قلبی عروقی با داروهای ضد تشنج یکسان نیست، با برخی بیشتر و برخی کمتر است. در کسانی‌که تحت درمان با داروهای کاربامازپین، فنی‌توئین، فنوباربیتال و پریمیدون بمدت ده سال بوده‌اند خطر سکته قلبی و مغزی ۲۱ درصد بیش از سایرین بوده است. هر قدر مقدار دارو و زمان مصرف بیشتر باشد، احتمال بروز این عوارض بیشتر خواهد بود.

 

بنابراین در زمان شروع درمان یکی از معیارهای انتخاب دارو وجود عوامل خطر بروز سکته قلبی و مغزی شامل فشار خون بالا، دیابت، چربی خون، مصرف سیگار و چاقی است. در این موارد تاکید می‌شود تا سر حد امکان با رژیم غذایی، ورزش، پرهیز از سیگار و درمان دیابت و چربی خون بالا از خطر عوارض قلبی عروقی کاسته شود. در صورت امکان سعی می‌شود از داروهای ضد تشنجی که خطر بیماریهای قلبی عروقی را زیاد می کند پرهیز شود ولی در صورت اجبار به انتخاب آنها نیاز به مراقبت دقیق این عوامل خطر می‌باشد.

صرع و کرونا

 

•  آیا احتمال ابتلای به کرونا در بیماران مبتلا به صرع و تشنج بیشتر است؟

     •   میزان موارد ابتلای به کرونا در افرادی مبتلا به صرع کمی بیشتر از سایر افراد جامعه بوده است.

     •  دلیل افزایش مختصر ابتلا، مراجعه بیشتر آنها به مراکز پزشکی بوده است وگرنه بیماری صرع به تنهایی خطر ابتلای به کرونا را بیشتر نمی کند.

    •   داروهای ضد تشنج خطر ابتلای به کرونا را بیشتر نمی کند اما احتمال تداخل داروهای ضد تشنج با داروهای کرونا وجود دارد و باید پزشک را از مصرف این داروها مطلع کرد.

 

•        آیا حملات تشنج با کرونا بیشتر می شود؟

•   در برخی بیماران، تب و عفونت سبب تشدید حملات تشنج می شود. در این افرادکرونا ممکن است سبب تشدید حملات تشنج شود.

•   در موارد شدید بیماری کرونا، احتمال تشنج بیشتر است.

•  بیماران مبتلا به کرونای شدید بدون سابقه تشنج هم ممکن است دچار حملات تشنج شوند. بعد از بهبود کرونا، بسته به میزان آسیب مغزی، حملات تشنج ممکن است متوقف یا تداوم یابد.

 

•       آیا بیماران مبتلا به تشنج باید واکسن کرونا بزنند؟

•  تزریق واکسن کرونا به تمام بیماران مبتلا به تشنج و صرع توصیه می شود.

•  نوع واکسن کرونا نیز تفاوتی نمی کند. هر کدام از واکسنهای موجود قابل تزریق هستند.

•  گاهی اوقات بدنبال تزریق واکسن، تب رخ می دهد. در بیمارانی که سابقه تشدید حملات تشنج بدنبال تب داشته اند بهتر است تا 48 ساعت با مصرف استامینوفن مانع بروز تب شوند.

اورا تشنج

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻

📩 سوال: 

   برادر ٢٢ سالم از ١٩ سالگی تشنجاش شروع شد. همیشه ١٥ دقیقه قبل از تشنج احساس ضعف شدید، تپش قلب، گر گرفتگی و دوبینی میکنه و بعد بیهوش میشه. تا اونجایی که من مطلع هستم، اورا حداکثر  ۲-۳ دقیقه طول میکشه. ام ار ای نرمال هست و فقط یکی از نوارهاش اسپایک ژنرالیزه نشون داده. تا حالا والپرات مصرف میکرده که فایده نداشته و در حال حاضر داره داروشو به کپرا تغییر میده. اون چیزی که برای من سواله اینه که  علائمی که ایشون یک ربع قبل از حمله دارن به نظرتون چی میتونه باشه؟ ضمنا در این ١٥ دقیقه میتونه راحت صحبت کنه و آگاهی کامل از محیطش داره. وقتی به هوش میاد هم هیچ گیجی و منگی و یا خواب آلودگی نداره ولی تا ۳-٤ ساعت استفراغ و لرز داره. تا به حال ٦ حمله داشته که ٢ تاش موقع ورزش کردن اتفاق افتاده.

🖋 پاسخ: 👇👇👇

✅ « اورا» یا پیش درآمد عصبی در واقع علایمی است که نشان میدهد کانون اولیه تشنج از کدام قسمت مغز شروع شده است. هر قسمت مغز کارکرد ویژه‌ای برای خود دارد و زمانیکه منشأ تشنج آن قسمت باشد علایم خاص آن قسمت بروز می کند.

✅ مثلاً زمانیکه کانون شروع تشنج منطقه مسئول حرکت صورت باشد، شروع تشنج بصورت پرش گوشه لب برای چند ثانیه تا چند دقیقه است، حال اگر امواج تشنجی به سایر نقاط مغز گسترش یابد، بیهوشی و علایم معمول تشنج شامل قفل شدن فک و سفتی دست و پا و تکان‌های شدید رخ می دهد.

✅ معمولاً اگر قرار بر گسترش امواج تشنجی باشد این اتفاق ظرف چند ثانیه تا چند دقیقه رخ می دهد. 

✅ گاهی از چند دقیقه تا چند ساعت قبل از بروز تشنج بیمار تغییرات خلقی و احساس کسلی و خستگی پیدا می کند که نشانه کانونی نبود و ارزش پیشگویی کننده برای حمله ندارد.

✅ با توجه به طولانی بودن حالات مذکور بطور قاطع نمی توان گفت علایم فوق « اورا» بوده و بر کانون خاصی دلالت دارد. بعلاوه کنترل نشدن حملات با وجود درمان‌های دارویی از مواردی است که نیاز به اقدامات تشخیصی بیشتر را ضروری می‌کند.

✅ بهترین راه برای بررسی کم و کیف علایم و احساسات در شروع تشنج و تعیین نوع تشنج انجام آزمایش LTM ( انجام نوار مغزی چند روزه همزمان با ثبت ویدیویی حملات) است. برای این آزمایش بیمار در بخش ویژه پایش تشنج بستری و داروهایش قطع می‌شود تا دچار حمله شود و حالات بیمار با نوار مغزی همزمان بررسی می شود.

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli            راه ارسال سوال📩

تشنج مقاوم به درمان

📩 سوال:

 من  32 ساله از ایلام، تشنج دارم و تشنج من جوری هست که قبل از اینکه بخوام تشنج کنم می‌دونم که میخوام تشنج کنم چون نور مثل نور برق یا نور جوشکاری جلو چشمام میاد ام ار ای مشکل ندارد. تو خواب هم پرش بدن گاهی دارم. اولین تشنج من تو خواب، سال ۸۰ بود که با قرص توپیرامات تشنج نکردم ولی دوباره بازگشت الان دوباره برگشته دپاکین میخورم فایده نداره چه کار کنم.

🖋 پاسخ: 

🔴 دلایل متعددی برای کنترل نشدن تشنج علیرغم درمان است:

✅ حملات شبه تشنج با تشنج اشتباه گرفته شده باشد. حالات زیادی وجود دارند که شبیه حمله تشنج می شوند و درمانی غیر از داروهای ضد تشنج دارند.

✅ داروی ضد تشنج مناسب نوع تشنج نباشد. گاهی اوقات اگر داروی تشنج نامناسب باشد حملات تشنج نه تنها کنترل نمی شود بلکه تشدید می شود. در این موارد باید در نوع داروی تجدید نظر شود.

✅ مقدار مصرف دارو کمتر از میزان مورد نیاز برای کنترل تشنج باشد و یا اینکه مصرف دارو بصورت منظم و مرتب نباشد.

✅ در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد تشنج‌ها مقاوم به درمان دارویی هستند و علیرغم مصرف چندین داروی مناسب و با مقدار مناسب حملات باز هم تکرار می شود. در این موارد درمان‌های جراحی مورد توجه قرار می گیرد.

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

صرع، تلویزیون و بازی کامپیوتری

نورهای شدید و متناوبی که از لامپ و یا کامپیوتر و تلویزیون ساطع می شوند، و همینطور طرح های متناوب سیاه و سفید و یا رنگی تلویزیون، در افراد مستعد سبب بروز حمله تشنج می توانند به شوند.

2 تا 3 درصد افراد مبتلا به صرع، زمانیکه در مقابل چنین نوری قرار گیرند دچار تشنج می شوند. افراد مستعد دیگری هم هستند که فقط در مقابل نور شدید و یا طرح های متناوب تلویزیون دچار حمله می شوند و در سایر اوقات حمله ای ندارند که به این موارد صرع رفلکسی به نور گفته می شود.

بیشترین سن احتمال بروز حمله تشنج با نور، دوران کودکی و نوجوانی است و با افزایش سن از شیوع آن کاسته می شود. اگرچه در دخترها این موارد شایعتر است اما چون پسرها بیشتر بازی کامپیوتری می کنند موارد مراجعه در پسران بیشتر مشاهده می شود.

هر قدر شدت نور بیشتر باشد و بویژه نور قرمز و بخصوص با تناوب تابش 3 بار در ثانیه، احتمال بروز حمله بیشتر است. همینطور هر قدر نور محیط کمتر باشد و به منبع تابش و یا صفحه تلویزیون و کامپیوتر نزدیکتر باشد این احتمال بیشتر می شود.

طرح های تناوبی چند ضلعی، نواری و یا دایره ای سیاه و سفید و یا رنگی هم بویژه اگر مقدار تناوب تغییر رنگ 20 بار در ثانیه باشد در افراد مستعد سبب بروز تشنج می تواند بشود. در این موارد نیز شدت نور، شدت تمایز رنگ، کمی نور محیط و نزدیکی به صفحه تلویزیون در احتمال بروز تشنج موثر است.

برای پیشگیری از تشنج بهتر است موارد زیر رعایت شود.

1. از شدت نور و تمایز رنگ تلویزیون و یا بازی کامپیوتری بکاهیم. بویژه اگر مقدور باشد از نسبت رنگ قرمز به آبی کاسته شود.
2. نور محیط کم نباشد.
3. صفحه نمایش بازی کامپیوتری کمتر از 12 اینچ باشد. و فاصله تا صفحه نمایش حداقل 4 برابر قطر دو گوش صفحه و یا بیش از 60 سانتیمتر باشد.
   
4. از بازی بیش از یک ساعت پرهیز شود.
   
5. از صفحه نمایش LCD برای بازی کامپیوتری استفاده شود.
   
6. فاصله تا تلویزیون بیش از 3 متر باشد.
7. برای تغییر برنامه و یا خاموش کردن از دستگاه کنترل راه دور استفاده شود و یا اگر به تلویزیون نزدیک می شود با دست روی یک چشم را به پوشاند.
   
8. از رفتن به محیط هایی که نور شدید و متناوب تابیده می شود (مثل رستوران و کنسرت ها) اجتناب شود و  یا از عینک پولاریزه آبی یا عینک معروف به Z1 استفاده شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

صرع رولاندیک

    صرع رولاندیک یکی از صرع های شایع در کودکان است. بطوریکه حدود یک پنجم صرع های کودکی را تشکیل می‌دهد. سن شروع آن ممکن است بین ۳ تا ۱۳ سالگی باشد اما اکثراً از سنین ۷-۸ سالگی شروع می شود. احتمال بروز آن در پسرها کمی بیش از دختران است. در بروز این صرع عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند اما به این معنی نیست که همه کسانیکه زمینه ژنتیکی را دارند دچار این صرع می شوند زیرا عوامل دیگری هم در بروز و یا جلوگیری از بروز صرع نقش دارند که بسیاری از آنها ناشناخته هستند.

    حملات تشنج اکثراً مدت کوتاهی پس از شروع خواب و یا قبل از بیداری رخ می‌دهد اما در برخی، هم در خواب و هم در بیدار، و در برخی دیگر فقط در بیداری رخ می دهد. حملات تشنج اکثراً بصورت انقباضات مکرر گوشه لب و دهان و زبان، سفتی فک، آبریزش از دهان، گاز گرفتن زبان، اختلال در تکلم، احساس گزگز دور دهان و صورت بدون اختلال هوشیاری است که معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می کشد.

    تشنجات در بیداری اکثر حملات محدود به همین حالت است اما در خواب ممکن است از حالت کانونی فوق گسترش یافته و با اختلال هوشیاری و انقباضات عضلانی کلی بدن همراه شود.

   تعداد حملات از یکی دو حمله در سال تا حملات مکرر و آزار دهنده ممکن است متغییر باشد. بندرت همراه با این صرع اختلال یادگیری و تکلمی همه دیده می شود.

  در قریب به اتفاق بیماران، با درمان و یا بدون درمان، با رسیدن به سن بلوغ ( ۱۸ سالگی)، حملات متوقف می شوند و مشکل تکلمی و یادگیری همه بهبود می یابد. به همین دلیل اگر تعداد حملات کم و شدت آن غیر آزار دهنده باشد ممکن است پزشکان توصیه به عدم لزوم درمان کنند. در مواردیکه توصیه به درمان می شود از داروهای گوناگون ضد صرع مثل فنی تویین، والپروات، فنوباربیتال، گاباپنتین، کلونازپام ممکن است استفاده شود. 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

صرع و روزه داری

همه ساله با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان یکی از دغدغه های مهم بسیاری از بیماران مبتلا به صرع بحث روزه داری و امکان روزه گرفتن است. روزه داری و ناشتا ماندن علاوه بر شکل مذهبی برای اهداف دیگری مثل ناشتا ماندن برای آزمایش و یا انجام بیهوشی و اعمال جراحی و گاهی اوقات به عنوان بخشی از رژیم غذایی نیز توصیه می شود. از آنجاییکه نحوه وشرائط روزه داری و ناشتایی در موارد فوق با یکدیگر متفاوت است باید بین این شرائط روزه داری تفاوت قائل شد.

ناشتای انجام آزمایش معمولاً حدود ۱۲ تا ۱۴ ساعت است که در طی این مدت بیمار باید از خوردن مواد غذایی اجتناب کند ولی معمولاً مصرف آب منعی ندارد. در طی این مدت توصیه می شود داروها به روال همیشگی مصرف شود مگر در موارد خاص که پزشک توصیه خاصی به بیمار می کند. مثلاً برای اندازه گیری مقدار دارو در خون توصیه می شود نمونه خون قبل از مصرف نوبت بعدی دارو گرفته شود. 

نوع دیگر روزه داری شکلی از یک رژیم درمانی است. یکی از رژیم های درمانی معروف در بیماران صرعی بنام رژیم کتوژنیک شناخته شده است. در این رژیم بیمار در بیمارستان بستری شده و پس از ۲۴-۴۸ ساعت روزه داری برایش رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب شروع می شود. با این کار مقدار مواد کتونی در خون بالا می رود. مواد کتونی در مغز اثر ضد تشنجی دارد. رژیم کتوژنیک تا بیش از ۵۰ درصد از میزان حملات تشنج های مقاوم به درمان را کم می کند. البته برای انجام چنین رژیمی باید بیمار تحت مراقبت شدید متخصصین تغذیه و مغز و اعصاب قرار داشته باشد و آزمایشات خونی دقیق نیز انجام شود. 

برای روزه داری در ماه مبارک رمضان فرد بعد از صرف غذا در سحر باید تا افطار از خوردن و آشامیدن اجتناب نماید. بر حسب اینکه ماه رمضان در کدامیک از فصول سال قرار داشته باشد علاوه بر گرما و سرمای آن فصل سال، مدت زمان روزه داری نیز متفاوت خواهد بود. روزه داری با هدف انجام وظایف دینی معمولا با تغییر روش زندگی و زمان خواب بیداری و میزان استراحت نیز همراه است.

معمولا فرد روزه دار نیمه شب برای صرف سحری و سپس اقامه نماز مدتی را باید بیدار بماند و در نتیجه سیکل خواب بیداری تا حدودی بهم می خورد. خستگی و بی خوابی از عوامل مهم تشدید کننده تشنج هستند. از آنجاییکه در طی روزه داری نوشیدن آب نیز ممنوع است از مقدار مایع بدن نیز تا حدود کاسته می شود. از دست دادن مایعات بدن نیز از عوامل زمینه ساز تشنج محسوب می شود. بسیاری از داروهای ضد تشنج را باید هر ۸ ساعت و گاهی به فواصل کمتر مصرف کرد که عملا با روزه داری بیش از نیمی از روز امکان پذیر نیست و افزایش فاصله زمانی مصرف دارو ممکن است به بروز تشنج منجر شود. در درمان تشنج مقدار داروی آزاد در خون بسیار مهم است و از آنجاییکه رژیم و نوع غذاهای مصرفی در این ماه تاحدودی با سایر ایام متفاوت است این مسئله نیز میتواند بر روی مقدار داروی آزاد در خون تاثیر گذاشته و احتمال تشنج را بیشتر کند. البته در مقابل موارد فوق باید گفت که روزه داری سبب افزایش مواد کتونی در خون و مغز می شود که اثرات ضد تشنجی دارد. 

با توجه به موارد فوق به همه بیماران نمی توان یک توصیه واحد کرد و برای تصمیم گیری باید شرایط مختلف را در نظر گرفت و پس از مشورت با پزشک معالج تصمیم گیری کرد. مثلاً بیماری که تشنجش با مصرف روزانه یک قرص تگرتول یا دپاکین کنترل است و در محیطی کار میکند که در معرض از دست دادن آب بدن نیست و بروز تشنج احتمالی برایش مخاطره ای نداشته باشد شاید بتوان اجازه روزه داری داد ولی بیماری که باید روزانه سه وعده دارو مصرف کند یا تشنج برایش مخاطره انگیز است نمی توان اجازه روزه داری داد. 

البته لازم به ذکر است که طبق نظر اکثر مراجع تقلید اگر بیمار حتی گمان کند که روزه داری برایش ضرر دارد نباید روزه بگیرد و اگر روزه بگیرد روزه اش باطل است.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

صرع و ورزش

ورزش با تقویت قوای جسمی و همینطور افزایش نشاط و شادابی سبب افزایش اعتماد به نفس و کاهش تنش روانی می شود. ورزش باعث کاهش وزن و کاهش چربی های خون و افزایش قوام استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان می شود.

با وجود مزایای بیشمار ورزش متاسفانه بیماران صرعی کمتر از سایرین ورزش می کنند که بخشی از آن مربوط به ترس بیماران از بروز حمله تشنج در طی ورزش است و بخشی مربوط به  عارضه سستی و خواب آلودگی داروهای ضد تشنج. پرهیز از ورزش علاوه بر عوارض روحی و گوشه گیری سبب افزایش وزن و عوارض جسمی عدیده ای می شود.

گرچه ورزش بندرت سبب بروز حمله تشنج می شود ولی اکثر مطالعات نشان داده است که بویژه ورزش های هوازی مثل دویدن، قدم زدن، شنا و دوچرخه سواری سبب تقویت گردش خون و اکسیژن رسانی مغز و کاهش حملات تشنج می شود. بعلاوه ورزش با ایجاد نشاط و شادابی و کاهش تنش های عصبی نیز به کاهش حملات تشنج کمک می کند. از طرفی ورزش سبب کاهش دردهای اسکلتی و عضلانی و بهبود خواب بیمار می شود که این نیز نقش موثری در کنترل حملات تشنج دارد.

بعلاوه بیماران صرعی با توجه به مصرف طولانی داروهای ضد تشنج مستعد پوکی استخوان و افزایش چربی خون و در نتیجه تصلب شرایین و مشکلات قلب و عروق هستند و ورزش نقش مهمی در پیشگیری از این عوارض دارد.

بسیاری از ورزش ها برای بیماران مصروع که تشنج آنها کنترل شده است مجاز هستند مگر مواردیکه در طی ورزش خطر برخورد ضربه به سر وجود دارد مثل بوکس یا کاراته. در سایر موارد با برخی احتیاطات امکان ورزش وجود دارد مثلا در ورزش هایی مثل فوتبال، والیبال و بسکتبال با محافظت از سر می توان ورزش کرد. بنابراین قبل از شروع فعالیت ورزشی باید با پزشک معالج مشورت کرد.

برای شنا باید اولاً غریق نجات را از داشتن بیماری صرع مطلع کرد و ثانیاً از شنای تکی و بدون همراه اجتناب شود. پوشیدن جلیقه نجات در استخر توصیه می شود.

کوهنوردی، صخره نوردی، بانجی، ورزش های موتوری و اسکی که خطر سقوط بویژه در صورت بروز حمله را به همراه دارد توصیه نمی شود و ممنوع است.

برای شروع بهتر است که با ورزش های سبک و کوتاه مدت شروع کرد و بتدریج بر حسب توان، مدت و شدت آن را افزایش داد مثلا می توان از قدم زدن تند در اطراف منزل و پارک نزدیک محل سکونت شروع کرد.
بهتر است قبل از هر بار ورزش مدتی را صرف تمرین های کششی و گرم کردن بدن نمود زیرا با این کار ظرفیت ورزشی بیشتر شده و احتمال آسیب بدنی نیز کمتر می شود. تمرین های کششی را می توان حتی در طی روز بدون ورزش های دیگر نیز انجام داد زیرا سبب کاهش تنش و احساس فرح می شود.
اگر ورزش را با روشهایی مثل گوش کردن به موسیقی یا بازی با دوستان مفرح تر کنیم انگیزه برای ادامه ورزش بیشتر می شود.
یکی از نکاتی که باید بدان توجه کرد مصرف مایعات و آب میوه فراوان از قبل و طی ورزش و بعد از آن است. از دست دادن مایعات بدن از عوامل مهم بروز حمله تشنج بعد از ورزش است.
از گرسنگی و خستگی زیاد در طی ورزش نیز باید اجتناب شود، بهتر است قبل از شروع ورزش کمی مواد قندی استفاده کرد و قبل از آنکه خیلی خسته شود و یا حرارت بدن بالا رود به ورزش خاتمه دهد.

خواب منظم و مصرف به موقع داروها کمک می کند که بهتر و بدون بروز مشکل ورزش کند.

برای دوچرخه سواری حتماً باید از کلاه و وسایل ایمنی و در مسیرهای ایمن برای دوچرخه استفاده کرد.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

داروهای ضد صرع (کاربامازپین)

کاربامازپین (Carbamazepine)

کاربامازپین یکی از داروهای قدیمی ضد تشنج است که سبب کاهش تحریکات عصبی و مهار تشنج می شود. این دارو علاوه برصرع در دردهای عصبی ( نورالژی و نوروپاتی)، اسپاسم های عضلانی، بیماری دو قطبی که دچار نوسانات خلقی می شوند هم مورد استفاده قرار می گیرد.

نحوه مصرف دارو باید دقیقاً بر اساس دستور پزشک باشد و از کم و زیاد کردن یا قطع سرخود دارو باید اجتناب کرد زیرا سبب بروز حملات تشنج ممتد و بدون وقفه می شود.

کاربامازپین تولید شرکت های ایرانی اکثراً به شکل قرص ۲۰۰ میلی گرمی و شربت ۱۰۰ میلی گرم در ۵ میلی لیتر عرضه شده است.

 کاربامازپین های خارجی موجود در داروخانه ها اکثراً از نوع آهسته رهش( مثل تگرتول ریتارد ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرمی و کاربامازپین هگزال) می باشند یعنی آزاد شدن دارو بتدریج است و طول عمر دارو بیشتر، بنابراین دارو را می توان  یک بار در روز مصرف کرد.

داروهای آهسته رهش را نباید جوید یا خرد کرد زیرا اثر دارو کاهش می یابد. مصرف دارو با غذا منعی ندارد و جذب دارو را بیشتر می کند ولی مصرف دارو با گریپ فروت خطر مسمومیت دارویی را زیاد می کند و باید اجتناب شود.

اگر یک وعده مصرف دارو را فراموش کردید باید سریعاً دارو مصرف شود ولی اگر نزدیک ساعت مصرف وعده بعدی دارو رسیده است فقط داروی نوبت بعد مصرف شود و از اضافه کردن مقدار دارو پرهیز شود.

عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب آلودگی و سردرد از عوارض شایع این دارو هستند که اکثراً در ابتدای شروع دارو بروز می کند و بتدریج از شدت آن کم می شود. اما اگر زخم دهانی، تورم غدد لنفاوی، استفراغ مکرر، زردی چشم ها، تب، اختلال شناختی و هوشیاری و جوش های پوستی و طاول بروز کرد باید سریعاً به پزشک معالج مراجعه نماید. معمولاً برای پایش عوارض احتمالی دارو بصورت دوره ای آزمایش خون انجام می شود.

اگر سابقه حساسیت دارویی با کاربامازپین، اکس کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال، آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین و یا ایمی پرامین داشته اید باید به پزشک معالج اطلاع داده شود زیرا ممکن است به این دارو نیز حساسیت داشته باشید.

تداخل دارویی: کاربامازپین با طیف وسیعی از داروها ممکن است تداخل اثر داشته باشد و سبب کاهش یا افزایش اثر آنها شود و همچنین داروهای دیگر هم ممکن است اثر کاربامازپین را تشدید یا تضعیف نمایند، بنابراین قبل از شروع هر داروی جدیدی باید با پزشک معالج مشورت شود و در ابتدا نیز باید لیست کامل داروهای مصرفی، من جمله داروهای گیاهی را در اختیار پزشک قرار داد. مثلاً کاربامازپین سبب کاهش اثر قرص های جلوگیری از بارداری و افزایش احتمال بارداری ناخواسته می شود. کاربامازپین سبب کاهش اثر اکثر داروهای ضد تشنج دیگر مثل فنی توئین و توپیرامات، لاموتریژین و والپروات می شود. 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office