پرسش:
پدرم حدود ۱۰ سال هست که مبتلا به پارکینسون هستند و طی ۵ سال اخیر دچار توهم شدند و برای کنترل از داروی کلوزاپین شبی ۱/۴ استفاده میکنند از طرفی این داروها عوارض سنگینی من جمله عدم حضور ذهن، گیجی و سست شدن زانوها و عدم حرکت و لرزش زیاد دست رو موجب می‌شود که اخیرا به دستور پزشک ایشان داروی پیماوانسرین تجویز شده که در ایران وجود ندارد و در اروپا هم همینطور به دلیل اثرات جانبی به خصوص برای بیماران زوال عقل با سن بالا مرگ و میر میدهد این دارو خریداری نمی‌شود خواستم بدونم اگر این دارو خطرناک هست چطور مورد تایید آمریکاست واقعا آقای دکتر با توجه به اینکه پزشک پدر گفتن این دارو کم عارضه تر از کلوزاپین هست ولی قسمت مرگ و میر ما رو ترسونده با توجه به اینکه پدرم ۸۱ ساله هستند و به کم حافظه گی و زوال عقل هم مبتلا شدند خواستم نظر شما رو در این مورد بدونم که واقعا این دارو کشنده ست ؟ آیا به نظر شما از خریدش صرف نظر کنیم ؟
پاسخ:
داروهای ضد توهم نسل دوم (شامل ریسپریدون، الانزاپین، کوئتیاپین، آری‌پیپرازول، کلوزاپین و پیماوانسرین) همگی در افراد مسن با اختلال حافظه، احتمال مرگ به‌هر دلیل را حدود ۱/۷ برابر بیشتر می‌کند و به همین دلیل باید در انتخاب دارو به میزان ضرورت مصرف، نفع و ضرر آنها توجه شود. از این لحاظ تفاوت چندانی مابین کلوزاپین و پیماوانسرین وجود ندارد و حتی با پیماوانسرین کمتر است. بهرحال در بیماران پارکینسونی که دچار توهم می‌شوند اکثر داروهای ضد توهم سبب تشدید مشکلات حرکتی، کندی و لرزش آنها می‌شود. داروهای نسل دوم ضد توهم عوارض پارکینسونی کمتری دارند که در بین آنها کلوزاپین، پیماوانسرین و کوئتیاپین کمترین عارضه پارکینسونی را دارند. در صورت وجود توهم شدید و بررسی سایر علل بروز توهم، این داروها مناسب‌ترین انتخاب هستند. مهمترین علل مرگ و میر بدلیل داروهای ضد توهم نسل دوم، بطور خلاصه شامل موارد زیر است که باید مورد توجه و مراقبت قرار گیرند.
تقریبا همه این داروها سبب خواب آلودگی و افت فشار خون وضعیتی (افت فشار خون موقع ایستادن) می‌شوند که احتمال سقوط و زمین خوردن و آسیب را بیشتر می‌کند. بهمین دلیل این داروها با مقادیر کم شروع و بر حسب ضرورت اضافه می‌شوند.
از عوارض مهم ولی نادر داروهای ضد توهم احتمال ایجاد بی‌نظمی قلبی است. بنابراین در افرادی‌که سابقه مشکل قلبی داشته‌اند لازم است ویزیت دوره‌ای قلب انجام شود.
از عوارض مهم دیگر این داروها افزایش اشتها و چاقی و افزایش قند خون بویژه با الانزاپین و کلوزاپین است که خود این موارد خطر زمین خوردن را بیشتر می‌کند و نیاز به توجه است.
بیمارانی‌که از کلوزاپین استفاده میکنند بندرت ممکن است دچار افت گلبول‌های سفید خونی شوند. به همین دلیل باید از ابتدا و بصورت دوره‌ای آزمایش خون انجام شود.
