اساس تشخیص بیماری ام اس بر پایه علائم بالینی و سابقه حملات است که توسط پزشک مجرب و آشنا به بیماری
ام اس داده می شود. پزشک با معاینه عصبی آسیب در قسمتهای مختلف دستگاه
عصبی را تشخیص می دهد. علاوه بر این روشهای کمکی برای تائید تشخیص وجود
دارد که با کمک آنها میتوان وجود بیماری را به اثبات رسانید.
ام آر آی:
از مهمترین این روشهای کمک تشخیصی تصویربرداری مغناطیسی یا همان ام آر آی
از مغز و نخاع است. ام آر آی روش نسبتاً بیضرری است که با آن از نواحی
مختلف مغز و نخاع تصاویر متعددی برداشته میشود. در این تصویربرداری نواحی
تخریب شده غلاف میلین بصورت نواحی سفید رنگی دیده میشود که اصطلاحاً به
آن پلاک میگویند.
در بیماری ام اس تعداد زیادی از این پلاکها را میتوان در مغز و گاهی
اوقات در نخاع مشاهده کرد. در 95 درصد بیماران این پلاکها را در ام آر آی
می توان دید اما اولاً در 5 درصد از بیماران به ویژه در ابتدای شروع بیماری
ممکن است این پلاکها دیده نشود و ثانیاً در بسیاری از بیماریهای دیگر
نیز تصاویر مشابه پلاک در ام آر آی مغز آنها دیده میشود. حتی در افراد
مسن، با سابقه فشارخون بالا بدون وجود بیماری مغزی ممکن است تصاویر مشابهی
دیده شود. لذا تفسیر ام آر آی باید در کنار علائم و معاینات بیمار و توسط
پزشک متخصص داده شود.
برای انجام تصویربرداری ام آر آی بیمار باید حدود 45-30 دقیقه بر روی
تختی بدون حرکت دراز بکشد. این تخت در داخل لولهای که در وسط دستگاه ام آر
آی است حرکت میکند تا تصویربرداری انجام شود.
بیمار باید بداند که این روش تصویربرداری بیضرر است و جای نگرانی
ندارد ولی بعلت ایجاد میدان قوی مغناطیسی کسانیکه پیسمکر (باطری قلبی)
دارند یا ترکش و هر گونه جسم فلزی دیگری در مغز داشته باشند نمیتوانند از
این روش تصویربرداری استفاده کنند.
مایع نخاع: از
روشهای دیگر کمک تشخیصی اندازهگیری آنتیکورهای موجود در مایع مغزی
نخاعی است. همانطوری که قبلاً نیز گفته در بیماری ام اس سیستم ایمنی بر
علیه غلاف میلین فعال شده و موادی بنام آنتیکور را بر ضد این غلاف تولید
میکند. در این بیماری سیستم ایمنی بدن مقدار زیادی آنتیکور بر ضد غلاف
میلین تولید میکند و در نتیجه مقدار آن در مایع مغزی نخاعی بیشتر از حد
طبیعی میشود. اندازهگیری مقدار آنتیکور موجود در مایع مغزی نخاعی به
تایید تشخیص کمک میکند.
پتانسیل برانگیخته: روش دیگر کمک تشخیصی، اندازهگیری سرعت هدایت اعصاب بینایی است. گرفتاری عصب بینایی از محلهای شایع درگیری در بیمای ام اس است. در این روش بیماری در جلوی تلویزیون مینشیند و به تصویر جدولی سیاه و سفیدی
که از آن پخش میشود نگاه میکند. این تصاویر سبب تحریک عصب بینایی شده که
در نهایت به منطقه مسئول بینایی در پس سر میرسد. اگر عصب بینایی دچار آسیب
شده باشد سرعت هدایت در مسیر عصب بینایی آهسته میشود و با اندازهگیری
سرعت انتقال پیامهای بینایی از چشم به مغز، به آسیب عصب بینائی میتوان پی
برد.