داروهای ضدتشنج و بیماریهای قلبی عروقی

در مطالعات متعدد دیده شده که شیوع عوامل خطر بیماریهای قلبی شامل فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت و همین‌طور میزان سکته مغزی و قلبی در بیماران میانسال مبتلا به صرع تحت درمان داروهای ضدتشنج شایعتر از سایر افراد جامعه است. مثلا احتمال سکته قلبی و مغزی در یک مطالعه حدود ۱/۵ برابر جامعه بوده است.

 

یکی از عوامل افزایش خطر حوادث قلبی عروقی در این افراد داروهای ضدتشنج است. مشاهده شده که داروهای ضد تشنج سبب افزایش چربی خون و بروز تصلب عروق (سخترگی) که زمینه ساز سکته مغزی و قلبی است می شوند. اخیرا در یک مطالعه گسترده بیش از سی هزار نفر بیمار تحت درمان با داروهای ضدتشنج را از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ تحت مراقبت قرار داده‌اند و مشاهده شد میزان خطر بروز عوارض قلبی عروقی با داروهای ضد تشنج یکسان نیست، با برخی بیشتر و برخی کمتر است. در کسانی‌که تحت درمان با داروهای کاربامازپین، فنی‌توئین، فنوباربیتال و پریمیدون بمدت ده سال بوده‌اند خطر سکته قلبی و مغزی ۲۱ درصد بیش از سایرین بوده است. هر قدر مقدار دارو و زمان مصرف بیشتر باشد، احتمال بروز این عوارض بیشتر خواهد بود.

 

بنابراین در زمان شروع درمان یکی از معیارهای انتخاب دارو وجود عوامل خطر بروز سکته قلبی و مغزی شامل فشار خون بالا، دیابت، چربی خون، مصرف سیگار و چاقی است. در این موارد تاکید می‌شود تا سر حد امکان با رژیم غذایی، ورزش، پرهیز از سیگار و درمان دیابت و چربی خون بالا از خطر عوارض قلبی عروقی کاسته شود. در صورت امکان سعی می‌شود از داروهای ضد تشنجی که خطر بیماریهای قلبی عروقی را زیاد می کند پرهیز شود ولی در صورت اجبار به انتخاب آنها نیاز به مراقبت دقیق این عوامل خطر می‌باشد.

صرع رولاندیک

    صرع رولاندیک یکی از صرع های شایع در کودکان است. بطوریکه حدود یک پنجم صرع های کودکی را تشکیل می‌دهد. سن شروع آن ممکن است بین ۳ تا ۱۳ سالگی باشد اما اکثراً از سنین ۷-۸ سالگی شروع می شود. احتمال بروز آن در پسرها کمی بیش از دختران است. در بروز این صرع عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند اما به این معنی نیست که همه کسانیکه زمینه ژنتیکی را دارند دچار این صرع می شوند زیرا عوامل دیگری هم در بروز و یا جلوگیری از بروز صرع نقش دارند که بسیاری از آنها ناشناخته هستند.

    حملات تشنج اکثراً مدت کوتاهی پس از شروع خواب و یا قبل از بیداری رخ می‌دهد اما در برخی، هم در خواب و هم در بیدار، و در برخی دیگر فقط در بیداری رخ می دهد. حملات تشنج اکثراً بصورت انقباضات مکرر گوشه لب و دهان و زبان، سفتی فک، آبریزش از دهان، گاز گرفتن زبان، اختلال در تکلم، احساس گزگز دور دهان و صورت بدون اختلال هوشیاری است که معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می کشد.

    تشنجات در بیداری اکثر حملات محدود به همین حالت است اما در خواب ممکن است از حالت کانونی فوق گسترش یافته و با اختلال هوشیاری و انقباضات عضلانی کلی بدن همراه شود.

   تعداد حملات از یکی دو حمله در سال تا حملات مکرر و آزار دهنده ممکن است متغییر باشد. بندرت همراه با این صرع اختلال یادگیری و تکلمی همه دیده می شود.

  در قریب به اتفاق بیماران، با درمان و یا بدون درمان، با رسیدن به سن بلوغ ( ۱۸ سالگی)، حملات متوقف می شوند و مشکل تکلمی و یادگیری همه بهبود می یابد. به همین دلیل اگر تعداد حملات کم و شدت آن غیر آزار دهنده باشد ممکن است پزشکان توصیه به عدم لزوم درمان کنند. در مواردیکه توصیه به درمان می شود از داروهای گوناگون ضد صرع مثل فنی تویین، والپروات، فنوباربیتال، گاباپنتین، کلونازپام ممکن است استفاده شود. 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

درمان صرع:

درمان دارویی:

• عوارض دارویی: درمان دارویی صرع برحسب نوع تشنج و جنسیت فرد و شرایط دیگری مثل احتمال بارداری انتخاب می شود. از داروهایی که به طور رایج مورد استفاده قرار می گیرند می توان به کاربامازپین (تگرتول)، فنی توئین، والپروات سدیم (دپاکین و یا اورلپت)، فنوباربیتال، لاموتریژین، توپیرامات اشاره کرد.
• 
• داروهای ضد صرع مثل هر داروی دیگری ممکن است عوارضی داشته باشند، به همین خاطر لازم است بیمار بطور منظم جهت بررسی به پزشک معالج خود مراجعه داشته باشد. از شایعترین عوارض اکثر داروهای ضد تشنج بویژه در ابتدای شروع درمان خواب آلودگی، گیجی و منگی، تهوع استفراغ، ناراحتی گوارشی و درد سردل و عدم تعادل است. اکثر این عوارض بتدریج بر طرف می شوند اما تا آن زمان بیمار باید از انجام کارهای نیازمند دقت و مخاطره انگیز مثل رانندگی اجتناب نماید. بسیاری از داروهای ضد تشنج (بویژه لاموتریژین) در ابتدای شروع درمان ممکن است سبب بثورات و جوش پوستی شوند که در اکثر موارد نیز این مشکل برطرف می شود. اما نوعی از بثورات و جوش های پوستی که با تاول های پوستی و مخاط دهان و همینطور تب ممکن است همراه باشد از عوارض بسیار نادر و غیر قابل پیش بینی ولی خطیر داروهای ضد تشنج بویژه فنی تویین، فنوباربیتال، کاربامازپین و لاموتریژین است. لذا در صورتیکه جوش های پوستی حالت تاولی داشت و یا در دهان نیز پیدا شد باید فوراً پزشک معالج را مطلع کرد.

• تداخل دارویی: یکی از نکات مهم در مورد داروهای ضد تشنج تداخلات دارویی است. داروهای ضد تشنج اثرات گسترده ای را بر روی سایر داروها می گذارند و بالعکس برخی داروها بر روی داروهای ضد تشنج تاثیر گذارند. مثلاً یکی از داروهای مهم وارفارین است که برای جلوگیری از لخته شدن خون داده می شود. فنی تویین یا کاربامازپین از میزان اثر وارفارین کم می کند و احتمال لخته شدن خون وجود دارد. داروهای ضد تشنج از میزان تاثیر قرص های جلوگیری از بارداری می کاهد و ممکن است بیمار دچار بارداری ناخواسته شود. بنابراین بیماران باید هرگاه به پزشک مراجعه می کنند پزشک را از تمام داروهایی که مصرف می کنند مطلع نمایند و از مصرف خود سرانه دارو و یا حتی ترکیبات گیاهی نیز خودداری نمایند.

از نکات مهم دیگر در درمان دارویی تشنج دانستن این نکته است که داروهای ضد تشنج را نمی شود به یک باره قطع کرد. حتی در کسانی که پزشک معالج بر طبق معیارها تصمیم بر قطع یا تعویض دارو می گیرد هم دارو را ظرف 3-6 ماه قطع می کند. قطع یک باره دارو می تواند سبب تشنج مداوم شود.

• قطع دارو: در مواریکه تشنج بیمار به مدت 2-5 سال با یک دارو درمان شده باشد و تشنجی در طی این مدت رخ نداده باشد بویژه اگر نوار مغزی، ام آرآی مغزی و معاینات طبیعی باشد ممکن است بتوان داروی بیمار را بتدریج قطع کرد. در حدود70% این موارد احتمال بهبودی و عدم عود وجود دارد. بنابرین در کسانیکه عود تشنج ممکن است برایشان مخاطره انگیز باشد و یا سبب آسیب شغلی و موقعیت اجتماعی وی شود شاید بهتر باشد این کار انجام نشود. در مواردیکه تصمیم بر قطع دارو گرفته می شود پرهیز از عوامل برانگیزاننده حمله تشنج مثل هیجانات شدید، فعالیت شدید، موسیقی بلند، نور فلاش، و بی خوابی مفید خواهد بود.

درمان جراحی: در مواردیکه تشنج بیمار با دارو کنترل نشود یکی از گزینه ها اقدامات جراحی است. در مواردیکه بتوان با روش های مختلف آزمایشگاهی کانون شروع تشنج را شناسایی کرد بهترین نتیجه از خارج کردن کانون بدست می آید. در غیر این صورت از روش های دیگر برای کم کردن از شدت تشنج استفاده می شود.

تحریک الکتریکی واگ: در این روش با قرار دادن الکترود در کنار عصب واگ که یکی از دوازده زوج اعصاب مغزی است و تحریک الکتریکی این عصب توانسته اند از شدت تشنج بکاهند.