عوامل تشدید سردرد میگرن

عوامل متعددی در تشدیدو بروز سردرد میگرنی موثر هستند. با کنترل این عوامل تا حدود زیادی می توان از بروز سردرد میگرنی کاست و نیاز به درمان دارویی را نیز کم کرد.

• حرارت محیط و نور آفتاب:

تغییرات شدید حرارتی چه سما و چه گرما در بروز سردرد میگرنی موثرند. نور شدید آفتاب از عوامل شایع بروز سردرد می باشد. با زدن عینک آفتابی و اجتناب از خروج از منزل در اوج گرما و آفتاب می توتن از بروز سردرد پیشگیری کرد. از طرف دیگر سرما و معرض وزش باد قرار گرفتن نیز از عوامل تشدید سردرد میگرنی است. لذا توصیه می شود در این مواقع از پوشش مناسب سر و صورت استفاده شود. خشکی هوا و تغییر رطوبت محیط از عوامل دیگر تشدید سردرد است لذا مصرف مایعات به مقدار مناسب در پیشگیری از سردرد موثر است. یکی از عوامل تشدید سردرد تغییر فشار محیط است. زمانیکه به ارتفاعات صعود می کنیم و یا در هواپیمایی نشستهایم که تنظیم فشار داخلی مناسب ندارد نیز از جمله مواقعی است تشدید سردرد را تجربه خواهیم کرد. مصرف مایعات و صعود تدریجی تر و تنظیم فشار محیط از روش های مناسب پیشگیری هستند.

• بوها:

از عوامل مهم دیگر تشدید سردرد قرار گرفتن در معرض بوهای تند، بوی عطر و ادکلن، رنگ، بنزین و تینر می باشد. در برخی از افراد نوع و شدت حساسیت به بوها با بقیه متفاوت است لذا با دقت در این موضوع می توان از عطر و ادکلنی که سبب تشدید سردرد نشود استفاده کرد.

• محکم بستن موی سر:

محکم بستن موی سرو یا استفاده از گل سرهایی که فشار غیر معمول به سر وارد می کند و همینطور کلاه تنگ و کش مو از عوامل تشدید سردرد هستند.

• فعالیت شدید بدنی:

فعالیت شدید بدنی و خستگی شدیدو همینطور فعالیت جنسی از عواملی هستند که می توانند سبب بروز سردرد میگرنی شوند. اما فعالیت سبک ورزشی، نرمش و ورزش های کششی علاوه بر ایجاد احساس نشاط در تسکین سردرد میگرنی موثر هستند. شروع بی مقدمه فعالیت بدنی سنگین، عدم تغدیه مناسب و مصرف مایعات قبل از فعالیت و همینطور برخورد توپ با سر در حین ورزش از عوامل تشدید سردرد حین فعالیت هستند.

ورزشهایی مثل شنا، دوی آهسته، دوچرخه سواری، نرمش و رقص از ورزشهای مناسب بیماران میگرنی هستند.

• غذاها:

غذاها از عوامل شایع تشدید حمله سردرد میگرنی هستند. البته یک نوع غذا در یک فرد ممکن است سبب سردرد شود ولی در دیگری خیر. بنابراین هر فردی باید غذاهای محرک در خودش را شناسایی کند. مواد غذایی زیر در بین شایعترین عوامل غذایی محرک سردرد قرار دارند:

تیرامین و فنیل اتیلامین: شکلات، پنیر مانده و تخمیر شده مثل پنیر چدار، مواد غذایی حاوی سویا، آجیل، سرکه قرمز و بالزامیک و الکل از جمله مواد غذایی حاوی این اسید امینه ها بوده و در تشدید میگرن مؤثر هستند.

باید بدانیم که محتوای تیرامین مواد غذایی با ماندگی غذا، بویژه اگر غذا خارج از یخچال و در ظروف با بسته بندی نامناسب نگهداری شده باشد، بیشتر می شود. بنابراین باید از صرف غذاهای مانده اجتناب شود.

نیترات: سوسیس، کالباس، پیتزا، هات داگ، ترشی، مواد گوشتی فرآوری شده مثل گوشت بوقلمون و ماهی دودی، و کنسروها از مواد غدایی حاوی نیترات هستند.

تانن: در برخی افراد خوراکی های حاوی تانن سبب تشدید میگرن می شوند. چای، سیب بویژه سیب قرمز، آب سیب و گلابی از جمله خوراکی های حاوی تانن هستند.

سولفیت: سولفیت از مواد نگهدانده در میوه های خشک شده مثل آلو، انجیر و زردآلو است. لذا در برخی افراد میوه های خشک شده از عوامل بروز سردرد میگرنی هستند.

ادویجات: اکثر ادویجات و فلفل حاوی عوامل محرک سردرد مثل منوسدیم گلوتامات هستند.

آسپارتام: آسپارتام ماده ای است که به عنوان شیرین کننده کم کالری در نوشابه های رژیمی و سایر مواد غذایی کم کالری مورد استفاده قرار می گیرد.

کافئین: کافئین در برخی افراد سبب تخفیف سردرد و در برخی دیگر سبب تشدید می شود لذا هر فردی باید بر اساس تجربه خودش رفتار کند. قهوه، چای سیاه و سبز و نوشابه های کولا از مواد حاوی کافئین هستند.
 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

چه عواملی سبب ابتلای به بیماری ام اس می شوند؟

علت بیماری هنوز بدرستی مشخص نشده است لذا قبل از ابتلاء نمی‌توان حدس زد که چه کسی دچار این بیماری می‌شود. اما دیده شده است که وجود برخی عوامل احتمال بروز بیماری را بیشتر می کند.

 

1-  نقش سن: ابتلاء به این بیماری اکثراً در سنین بین 20 تا 40 سالگی رخ می‌دهد اما از ده سالگی تا 55 سالگی احتمال ابتلاء به این بیماری وجود دارد. هر قدر به دو انتهای این طیف سنی نزدیک شویم احتمال ابتلاء کمتر می‌شود. قبل از 10 سالگی و بعد از 55 سالگی احتمال ابتلاء بعید می‌باشد. سن شروع بیماری در خانم‌ها حدوداً 5 سال زودتر از آقایان است.

 

2-  نقش عوامل محیطی:

·         منطقه جغرافیایی: منطقه جغرافیایی زندگی در احتمال بروز بیماری ام اس مؤثر است. در برخی از نقاط جغرافیایی مثل کانادا و نواحی شمالی اروپا (اسکاندیناوی، اسکاتلند، روسیه) و جنوب شرقی استرالیا و نیوزلند این بیماری شایع می‌باشد. بطوریکه از هر صد هزار نفر حدود 100 نفر به بیماری ام اس مبتلا می‌باشند. این مناطق را مناطق پرخطر می‌گویند. پرخطرترین منطقه مجمع الجزایری بنام Orkneyدر شمال اسکاتلند است که از هر صدهزار نفر سیصد نفر به بیماری مبتلا هستند. در مقابل نقاط دیگری مثل آسیا و آفریقا هستند که شیوع بیماری در آنجا خیلی کمتر است و منطقه کم‌خطر گفته می‌شود. در این مناطق از هر صد هزار نفر حدود 15 نفر مبتلا به بیماری وجود دارد. کم‌خطرترین نواحی، مناطق حاشیه خط استوا است که شیوع بیماری یک نفر در صدهزار نفر است. هر قدر از منطقه استوا به سمت شمال و یا جنوب حرکت کنیم شیوع بیماری بیشتر می‌شود. کشور ایران تقریباً در میانه این منطقه قرار دارد. گر چه آمار دقیقی از میزان شیوع این بیماری در ایران در دست نمی‌باشد؛ اما به نظر می‌رسد در ایران شیوع بیماری 15 تا 30 نفر در هر صدهزار نفر باشند.

کسانیکه در سنین قبل از بلوغ از یک منطقه پرخطر به منطقه کم‌خطر نقل مکان می‌کنند، احتمال بروز بیماری در آنها مشابه منطقه کم‌خطر می‌شود و همینطور بالعکس اگر قبل از 15 سالگی از منطقه کم‌خطر به منطقه پرخطر نقل مکان کنند احتمال بیماری مشابه منطقه پرخطر می‌شود. اما اگر نقل مکان بعد از 15 سالگی باشد این اتفاق رخ نمی‌دهد و احتمال بروز بیماری مشابه منطقه اولیه زندگی می‌باشد. علت این تأثیر هنوز مشخص نشده است.

·         نور خورشید و ویتامین د: یکی از علل احتمالی، میزان تماس با نور خورشید قبل از بلوغ است. هر قدر به خط استوا نزدیک‌تر می‌شویم تماس با نور خورشید و در نتیجه تولید ویتامینDدر بدن تغییر و احتمال بیماری ام اس کمتر می‌شود. اما این نظریه هنوز به اثبات نرسیده است.

·         سیگار: خطر بیماری ام اس در کسانیکه مصرف مداوم سیگار دارند نسبت به کسانیکه هرگز سیگار نکشیده‌اند بیشتر است. بعلاوه استعمال سیگار سرعت پیشرفت بیماری را بیشتر می‌کند.

 

3-  جنسیت: عامل دیگری که در احتمال بروز بیماری نقش دارد جنس افراد است. شیوع این بیماری در زنان تقریباً دو برابر مردان (3/2-4/1) است و به دلیل نامعلومی میزان بروز آن در خانم‌ها در حال افزایش بوده است.

 

4-  ژنتیک: گر چه بیمای ام اس یک بیماری ارثی نیست اما در بروز بیماری عامل ژنتیک نقشی هر چند کوچک ایفا می‌کند. بطوریکه برخی  خصوصیات ژنتیکی که اصطلاحاً HLAگفته می‌شود در بیماران مبتلا به ام اس بیشتر از سایر افراد جامعه دیده می‌شود. بعلاوه در 23-3 درصد از بیماران مبتلا به ام اس یکی دیگر از اعضاء خانواده نیز به بیماری ام اس مبتلا است. خطر بروز ام اس در اقوام درجه یک فرد مبتلا حدود 7 برابر جامعه است. اگر از خویشاوندان درجه یک بدون علامت بیمار ام اس تصویربرداری MRIانجام شود در 15 درصد آنها پلاک دیده می‌شود اما این دلیل وجود بیماری ام اس در آنها نیست. بیماری ام اس را نمی‌توان یک بیماری ارثی نامید زیرا حتی در دوقلوهای که کاملاً از لحاظ ژنتیکی همسان هستند نیز تنها 39-20 درصد هر دو قل به بیماری مبتلا می‌شوند و این احتمال در دوقلوهای غیرهمسان خیلی کمتر هم می‌باشد و در حدود 5-3 درصد است.

 

5-  ویروس ها: یکی دیگر از عوامل مطرح در بروز بیماری عفونت‌های ویروسی است. گر چه تا بحال ویروس خاصی که عامل بیماری باشد شناخته نشده است اما یکی از دلایل شیوع بیشتر بیماری در یک خانواده را تماس مشترک افراد آن خانواده با عوامل محیطی و ویروس‌ها می‌دانند. یکی از عوامل ویروسی مطرح ویروس هپاتیت ب است. اما هنوز نقش این ویروس و یا واکسن هپاتیت Bدر ایجاد و تشدید بیماری به اثبات نرسیده است. بعلاوه فایده ثابت شده واکسن هپاتیتB به خطر ثابت نشده و مختصر افزایش احتمال بروز ام اس می‌چربد. از ویروس‌های مطرح دیگر ویروس اپشتاین بار عامل بیماری منونوکلوز عفونی است. احتمال بیماری ام اس بعد از رخداد این بیماری بیشتر می‌شود. اما هنوز رابطه علت و معلولی بین این ویروس و بیماری ام اس به اثبات نرسیده است.

 

6-  ماه تولد: در بررسی های آماری شیوع بیماری ام اس در متولدین ماه می (اردیبهشت و خرداد) بیشتر در متولدین ماه نوامبر (آبان و آذر) کمتر بوده است.

۷- رژیم غذایی پر نمک:اخیرً مشاهده شده که بین میزان نمک مصرفی در رژیم غذایی و احتمال بروز بیماری ام اس رابطه ای وجود دارد. هر قدر مقدار نمک مصرفی بیشتر باشد احتمال بروز ام اس هم بیشتر است.

 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office