داروهای خوراکی بیماری ام اس

فینگولیمود (fingolomod):

این دارو با نام تجارتی Gilenya  اولین داروی خوراکی است که برای جلوگیری از حمله و پیشرفت بیماری ام اس مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفته است. فینگولیمود در بیماران مبتلا به ام اس که سیر حمله ای دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

این دارو با اثر بر روی لنفوسیت‌ها مانع مهاجرت آنها از غدد لنفاوی و ورود آنها به مغز و نخاع می شود و از این طریق سبب کاستن از حملات بیماری می‌شود. فینگولیمود تا 54درصد سبب جلوگیری از حمله جدید و تا30 درصد مانع پیشرفت ناتوانی بیماران شده است. در مقایسه این دارو با آونکس دیده شده که فینگولیمود 52 درصد بیشتر از آونکس مانع بروز حمله جدید و در همین حدود پلاک جدید در  MRIشده است. این دارو بصورت کپسول‌های خوراکی 0.5 میلیگرم روزانه یک نوبت مصرف می شود.

با توجه به عوارض احتمالی این دارو، مراقبت های خاصی را قبل از شروع و در طی مصرف دارو باید انجام داد از جمله:

1.        ثبت نوار قلب قبل از شروع دارو و مراقبت قلبی و فشار خون تا 6-24 ساعت بعد از شروع دارو

2.        معاینه چشم پزشکی در ابتدا و سپس بصورت دوره ای

3.        آزمایش گلبولهای خون و کارکرد کبدی

4.        بررسی از لحاظ آبله مرغان. اگر کسی قبلاً واکسن آبله مرغان را نزده باشد یا به آن مبتلا نشده باشد و آنتی بادی ضد آن را در خون نداشته باشد باید ابتدا واکسن آبله مرغان را تزریق کند.

5.   معاینه پوست از لحاظ خال‌هایی که ممکن است مستعد تبدیل شدن به خال‌های بدخیم را دارند.

عوارض دارو:

شایع‌ترین عوارض این دارو سردرد، آنفلوانزا، اسهال، کمردرد، سرفه و افزایش آنزیم‌های کبدی بوده است. در صورت بروز تب و علایم عفونی و یا بی نظمی قلبی باید سریعاً به پزشک معالج مراجعه کرد. عارضه کمتر شایع اما مهم این دارو ایجاد بی‌نظمی و کندی ضربان قلب، عارضه چشمی و اختلال عملکرد و تنفسی و عفونت بوده است. این دارو را در زمان بارداری نمی‌توان مصرف کرد.

تری فلونامید (Triflunamide):

این دارو خوراکی با نام تجارتی Aubagio  در سال 2012 برای درمان بیماران مبتلا به ام اس با سیر حمله ای مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفت. تری فلونامید با مهار سلولهای ایمنی سبب مهار بیماری ام اس می شود. تری فلونامید تا حدود 32 درصد سبب کاستن از حمله جدید می شود. این دارو بصورت قرص های 7 و 14 میلیگرمی یک بار در روز تجویز می شود. دارو را می توان همراه با غذا یا با شکم خالی مصرف کرد. در ایران این دارو با نام تبازیو (Tebazio) عرضه شده است.

عوارض دارو:

شایعترین عوارض دارو اسهال، عوارض کبدی، تهوع، آنفلانزا و ریزش و نازک شدن مو است. با توجه به عوارض احتمالی انجام دوره ای آزمایش گلبولهای خونی و کارکرد کبدی و کلیوی و ثبت فشار خون ضروری است. در صورت بروز علایم تهوع، استفراغ، درد شکم، بی اشتهایی، خستگی، زردی پوست و چشم و تیرگی ادرار به باید پزشک معالج مراجعه کرد. مصرف این دارو در بیماران باردار ممنوع است لذا خانمهای متاهل باید از روش های جلوگیری از بارداری مناسب استفاده کنند و قبل از شروع دارو آزمایش بارداری داده شود. بعلاوه تا دو سال بعد از قطع دارو نیز بهتر است بارداری صورت نگیرد. مصرف این دارو در مردانی که قصد داشتن فرزند را دارند نیز توصیه نمی شود و آنان نیز باید در طی مصرف دارو از روش های مناسب جلوگیری استفاده کنند.

دی متیل فومارات (Dimethyl Fumarate):

این دارو با نام تجارتی Tecfideraدر سال 2013 برای درمان بیماران مبتلا به ام اس با سیر حمله ای مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفت. این دارو علاوه بر اثرات مهار سلولهای ایمنی، اثرات ضد اکسیدان نیز دارد که می تواند سبب محافظت بیشتر سلولهای عصبی مغز و نخاع شود.

            فومارات تا 49 درصد از احتمال بروز حمله جدید و تا 38 درصد از پیشرفت ناتوانی بیمار می کاهد. این دارو به صورت کپسول های ژلاتینی 120 و 240میلیگرمی برای مصرف دو بار در روز عرضه شده است. ابتدا در هفته اول مقدار 120 میلیگرمی هر 12 ساعت مصرف می شود وسپس به نوع 240 میلیگرم هر 12 ساعت تبدیل می شود. دارو را می توان همراه غذا میل کرد با اینکار از شدت برافروختگی ناشی از دارو کاسته می شود. دارو باید بدون جویده شدن قورت داده شود. درایران این دارو بنامهای Cinnotec و Diphosel و myellobiox در دسترس بیماران قرار دارد.

عوارض دارو:

شایعترین عوارض دارو برافروختگی و عوارض گوارشی شامل اسهال، تهوع و درد سر دل است. دارو ممکن است سبب کاهش تعداد گلبول های سفید شود. اگر نیم ساعت قبل از خوردن دارو آسپیرین بدون پوشش خورده شود از میزان گر گرفتگی و برافروختگی کم می شود. مصرف دارو در میانه غذا بویژه غذای چرب از شدت عوارض گوارشی دارو می کاهد. بمرور زمان از شدت این عوارض کاسته شده و تحمل دارو راحت تر می شود.