کاربامازپین (Carbamazepine)
کاربامازپین یکی از داروهای قدیمی ضد تشنج است که سبب کاهش تحریکات عصبی و مهار تشنج می شود. این دارو علاوه برصرع در دردهای عصبی ( نورالژی و نوروپاتی)، اسپاسم های عضلانی، بیماری دو قطبی که دچار نوسانات خلقی می شوند هم مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه مصرف دارو باید دقیقاً بر اساس دستور پزشک باشد و از کم و زیاد کردن یا قطع سرخود دارو باید اجتناب کرد زیرا سبب بروز حملات تشنج ممتد و بدون وقفه می شود.
کاربامازپین تولید شرکت های ایرانی اکثراً به شکل قرص ۲۰۰ میلی گرمی و شربت ۱۰۰ میلی گرم در ۵ میلی لیتر عرضه شده است.
کاربامازپین های خارجی موجود در داروخانه ها اکثراً از نوع آهسته رهش( مثل تگرتول ریتارد ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرمی و کاربامازپین هگزال) می باشند یعنی آزاد شدن دارو بتدریج است و طول عمر دارو بیشتر، بنابراین دارو را می توان یک بار در روز مصرف کرد.
داروهای آهسته رهش را نباید جوید یا خرد کرد زیرا اثر دارو کاهش می یابد. مصرف دارو با غذا منعی ندارد و جذب دارو را بیشتر می کند ولی مصرف دارو با گریپ فروت خطر مسمومیت دارویی را زیاد می کند و باید اجتناب شود.
اگر یک وعده مصرف دارو را فراموش کردید باید سریعاً دارو مصرف شود ولی اگر نزدیک ساعت مصرف وعده بعدی دارو رسیده است فقط داروی نوبت بعد مصرف شود و از اضافه کردن مقدار دارو پرهیز شود.
عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب آلودگی و سردرد از عوارض شایع این دارو هستند که اکثراً در ابتدای شروع دارو بروز می کند و بتدریج از شدت آن کم می شود. اما اگر زخم دهانی، تورم غدد لنفاوی، استفراغ مکرر، زردی چشم ها، تب، اختلال شناختی و هوشیاری و جوش های پوستی و طاول بروز کرد باید سریعاً به پزشک معالج مراجعه نماید. معمولاً برای پایش عوارض احتمالی دارو بصورت دوره ای آزمایش خون انجام می شود.
اگر سابقه حساسیت دارویی با کاربامازپین، اکس کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال، آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین و یا ایمی پرامین داشته اید باید به پزشک معالج اطلاع داده شود زیرا ممکن است به این دارو نیز حساسیت داشته باشید.
تداخل دارویی: کاربامازپین با طیف وسیعی از داروها ممکن است تداخل اثر داشته باشد و سبب کاهش یا افزایش اثر آنها شود و همچنین داروهای دیگر هم ممکن است اثر کاربامازپین را تشدید یا تضعیف نمایند، بنابراین قبل از شروع هر داروی جدیدی باید با پزشک معالج مشورت شود و در ابتدا نیز باید لیست کامل داروهای مصرفی، من جمله داروهای گیاهی را در اختیار پزشک قرار داد. مثلاً کاربامازپین سبب کاهش اثر قرص های جلوگیری از بارداری و افزایش احتمال بارداری ناخواسته می شود. کاربامازپین سبب کاهش اثر اکثر داروهای ضد تشنج دیگر مثل فنی توئین و توپیرامات، لاموتریژین و والپروات می شود.
