دکتر جواد عاملی مازندرانی

متخصص بیماریهای مغز و اعصاب

دکتر جواد عاملی مازندرانی

متخصص بیماریهای مغز و اعصاب

در این وبلاگ بیماریهای مغز و اعصاب، اخبار و پیشرفت های جدید در این زمینه به زبان ساده و قابل استفاده عموم نوشته خواهد شد. بدلیل عدم فرصت کافی امکان پاسخگویی خصوصی مقدور نیست. لذا فقط به سوالاتی که موافقت برای انتشار عمومی در آن درج شده باشد با حفظ محرمانگی پرسشگر و پس از ویرایش مختصر، پاسخ بصورت عمومی منتشر خواهد شد.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
۱۷
آذر

با انتشار نتایج مطالعه مرحله سوم دو داروی ضد پروتئین مؤثر در بروز سردرد میگرنی در مجله New England Journal of Medicine  در ۳۰ نوامبر، بنظر می‌رسد درمان‌های پیشگیرانه جدیدی برای میگرن در راه باشد.

در این مطالعه، دو داروی erenumab و fremanezumab که دو دارو از گروه داروهای پادتنی منوکلونال انسانی هستند، بر علیه ماده پروتیینی اصلی در ایجاد سردرد میگرنی که CGRP نام دارد، بکار رفته است. 

داروی fremanezumab بصورت سه تزریق زیر پوستی در سه نوبت ماهیانه با دارونما مقایسه شده است. مطالعه نشان داده است علاوه براینکه دارو بدون خطر بوده، در ۴۱ درصد بیماران مبتلا به سردرد مزمن میگرنی( بیش از ۱۵ روز سردرد در ماه که حداقل ۴ ساعت طول بکشد) تا ۵۰ درصد از شدت و مدت سردرد کاسته است.

در مطالعه داروی erenumab، دو مقدار ۷۰ و ۱۴۰ میلی‌گرمی دارو بصورت ماهیانه زیر پوستی تزریق و با دارو نما مقایسه شده است. در طی مدت ۶ ماه بترتیب ۴۳/۳ و ۵۰ درصد نسبت به دارونما سبب کاهش حداقل ۵۰ درصدی در شدت و زمان سردرد شده است.

داروهای فوق که پیشقراولان داروهای جدیدتر با مکانیسم اثر نوین هستند در انتظار دریافت مجوز درمان از سازمان غذا و داروی امریکا هستند.


کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office



  • جواد عاملی مازندرانی
۳۱
تیر

approved

سازمان نظارت بر غذا و داروی اتحادیه اروپا، استفاده از داروی خوراکی کلادریبین (Cladribine) در بیماران مبتلا به بیماری ام اس بسیار فعال را تایید کرد.

داروی خوراکی کلادریبین که بصورت قرص های 10 میلیگرمی بنام Mavenclad عرضه خواهد شد، در مطالعات گسترده بر روی بیش از 2700 بیمار طی بیش از 10 سال نشان داده است که در بیماران مبتلا به ام اس که دچار حملات مکرر هستند تا حدود 67 درصد از میزان حملات سالیانه و تا 82 درصد از پیشرفت ناتوانی طی شش ماه کم می کند. در مطالعات پیگیری بعد از چهار سال نشان داده که تا 81 درصد بیماران بدون حمله و تا 90 درصد بدون پلاک جدید در ام آر آی باقی مانده اند.

این دارو بصورت دو دوره کوتاه چند روزه در سال برای دو سال تجویز می شود. از مهمترین عوارض دارو افت شدید گلبولهای سفید (لنفوسیت) و افزایش خطر عفونت ها بویژه آبله مرغان و زونا بوده است.


کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

  • جواد عاملی مازندرانی
۰۴
تیر

نورهای شدید و متناوبی که از لامپ و یا کامپیوتر و تلویزیون ساطع می شوند، و همینطور طرح های متناوب سیاه و سفید و یا رنگی تلویزیون، در افراد مستعد سبب بروز حمله تشنج می توانند به شوند.

2 تا 3 درصد افراد مبتلا به صرع، زمانیکه در مقابل چنین نوری قرار گیرند دچار تشنج می شوند. افراد مستعد دیگری هم هستند که فقط در مقابل نور شدید و یا طرح های متناوب تلویزیون دچار حمله می شوند و در سایر اوقات حمله ای ندارند که به این موارد صرع رفلکسی به نور گفته می شود.

بیشترین سن احتمال بروز حمله تشنج با نور، دوران کودکی و نوجوانی است و با افزایش سن از شیوع آن کاسته می شود. اگرچه در دخترها این موارد شایعتر است اما چون پسرها بیشتر بازی کامپیوتری می کنند موارد مراجعه در پسران بیشتر مشاهده می شود.

هر قدر شدت نور بیشتر باشد و بویژه نور قرمز و بخصوص با تناوب تابش 3 بار در ثانیه، احتمال بروز حمله بیشتر است. همینطور هر قدر نور محیط کمتر باشد و به منبع تابش و یا صفحه تلویزیون و کامپیوتر نزدیکتر باشد این احتمال بیشتر می شود.

طرح های تناوبی چند ضلعی، نواری و یا دایره ای سیاه و سفید و یا رنگی هم بویژه اگر مقدار تناوب تغییر رنگ 20 بار در ثانیه باشد در افراد مستعد سبب بروز تشنج می تواند بشود. در این موارد نیز شدت نور، شدت تمایز رنگ، کمی نور محیط و نزدیکی به صفحه تلویزیون در احتمال بروز تشنج موثر است.



برای پیشگیری از تشنج بهتر است موارد زیر رعایت شود.

  1. از شدت نور و تمایز رنگ تلویزیون و یا بازی کامپیوتری بکاهیم. بویژه اگر مقدور باشد از نسبت رنگ قرمز به آبی کاسته شود.
  2. نور محیط کم نباشد.
  3. صفحه نمایش بازی کامپیوتری کمتر از 12 اینچ باشد. و فاصله تا صفحه نمایش حداقل 4 برابر قطر دو گوش صفحه و یا بیش از 60 سانتیمتر باشد.
  4. از بازی بیش از یک ساعت پرهیز شود.
  5. از صفحه نمایش LCD برای بازی کامپیوتری استفاده شود.
  6. فاصله تا تلویزیون بیش از 3 متر باشد.
  7. برای تغییر برنامه و یا خاموش کردن از دستگاه کنترل راه دور استفاده شود و یا اگر به تلویزیون نزدیک می شود با دست روی یک چشم را به پوشاند.
  8. از رفتن به محیط هایی که نور شدید و متناوب تابیده می شود (مثل رستوران و کنسرت ها) اجتناب شود و  یا از عینک پولاریزه آبی یا عینک معروف به Z1 استفاده شود.


کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office


  • جواد عاملی مازندرانی
۲۶
خرداد

با توجه به مطالب شایع شده در شبکه های اجتماعی و رسانه ها که بر اساس برخی مطالعات محدود و غیر دقیق ذکر می کنند مصرف چربی های اشباع موجود در کره و پیه خطری ندارد انجمن قلب امریکا طی یک فرآیند به بررسی مجدد مقالات و تحقیقات انجام شده در این زمینه پرداخته و آخرین توصیه ها را طی مقاله ای در مجله Circulation بتاریخ 15 ژانویه منتشر کرده است.

در این بررسی که توسط محققین برجسته این رشته با تمرکز ویژه بر روی نوع چربی ها صورت گرفته است مجددا تاکید شده است که بطور قطع کاستن از میزان مصرف چربی های اشباع و جایگزینی آن با چربی های چند غیر اشباع گیاهی توانسته است تا 30 درصد از خطر بروز بیماریهای عروقی و تصلب عروق به کاهد.

در این مقاله که انواع چربی ها تک به تک مورد ارزیابی قرار گرفته است ذکر می کند که چربی های اشباعی که باید در رژیم غذایی از مقدار آن کاسته شود شامل چربی لبنیات (کره)، چربی گوشت خوک و پیه گاو، روغن نخل (پالم)، روغن هسته خرما، و روغن نارگیل است.

چربی های چند غیر اشباع که بهتر است جایگزین موارد فوق شوند در روغن کانولا (کلزا)، روغن ذرت، روغن سویا، روغن بادام زمینی، روغن گلرنگ یا کاجیره (Safflower)، روغن آفتاب گردان و روغن گردو وجود دارند.

چربی موجود در روغن زیتون، آواکادو، بادام، بادام هندی، فندق، پسته، گردوی امریکایی و روغن آفتابگردان غنی از اولئیک اسید بیشتر از نوع چربی تک غیر اشباع است. این چربی ها گرچه به خوبی چربی های چند غیر اشباع نیستند ولی از چربی های اشباع بهتر هستند.

چربی های امگا 3 و امگا 6 که از چربی های ضروری هستند در روغن های گیاهی به وفور وجود دارند. چربی امگا 3 آلفا لینولئیک اسید در روغن سویا، و کانولا (کلزا) و گردو به مقدار فراوان یافت می شود.

بعلاوه جایگرین کردن چربی های اشباع با مواد قندی و شکرهای تصفیه شده، نان سفید و کربوهیدرات های فرآوری شده تاثیری در کاهش خطر بیماریهای عروقی نداشته است در حالیکه کربوهیدرات غلات کامل و میوه جات کامل اثر محافظتی در مقابل سکته داشته اند.


کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

  • جواد عاملی مازندرانی
۱۹
خرداد

در جدیدترین مطالعه پیگیری 30 ساله بر روی 550 مرد و زنی که مصرف الکل را بصورت داوطلبانه اظهار داشته اند اما وابسته به الکل هم نبوده اند دیده شده که حتی مقادیر کم الکل هم در مقایسه با کسانیکه الکل مصرف نمی کرده اند سبب تحلیل و کوچک شدن مغز بویژه بخش های مهم مرتبط با حافظه ( هیپوکامپ) شده است.

نتایج این مطالعه که در مجله BMJ در تاریخ 6 ژوئن 2017 چاپ شده است نشان می دهد هر قدر مصرف الکل بیشتر بوده باشد میزان شدت تحلیل مغز هم بیشتر خواهد بود. و این رابطه حتی در موارد مصرف متوسط ( 5 لیوان 175 سی سی الکل 14%) نیز بارز بوده است. بر خلاف تصور رایج که مقادیر کم الکل اثرات سودمند بر مغز دارد این مطالعه در مقادیر اندک مصرف هم چنین محافظتی را نشان نداده است و میزان تحلیل مغزی بیشتر بوده است.

بعلاوه در کسانیکه مصرف زیاد الکل داشته اند میزان اسیدی به توانایی گفتاری و تسلط واژگانی سریعتر بروز کرده بوده است.


کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office


  • جواد عاملی مازندرانی
۱۳
خرداد


دیستونی (Dystonia) نام گروهی از اختلالات حرکتی است که در آن بیمار دچار انقباضات مکرر و غیر ارادی یک یا چند عضله در قسمتی از بدن یا در کل بدن می شود. بعضی از انواع دیستونی با شروع به حرکت ارادی تشدید شده و با استراحت برطرف می شوند ولی در برخی دیگر در حالت استراحت هم انقباضات غیر ارادی رخ می دهد. در برخی موارد انقباض غیر ارادی عضله فقط موقع انجام کاری خاص رخ می دهد که اصطلاحا کرامپ نویسندگان یا کرامپ شغلی گفته می شود. یعنی موقعی که مثلا شخص شروع به نوشتن می کند و یا شروع به نواختن موسیقی می کند عضلات دست منقبض شده و مانع کار می شود. اما در انجام کارهای دیگر مشکلی ندارد. گاهی اوقات بیمار متوجه می شود با لمس قسمتی از بدن می تواند مانع این انقباضات شود.

انواع دیستونی:

انقباض غیر ارادی عضلات و در نتیجه حرکات غیر طبیعی و غیر ارادی ایجاد شده بسته به اینکه در کدام قسمت بدن باشد اشکال مختلفی پیدا می کند. دیستونی ممکن است محدود به یک محل از بدن باقی بماند که معمولا نام همان نقطه بر آن نهاده می شود و یا چند اندام و یا منتشر باشد.

بلفارواسپاسم: وقتی انقباض غیر طبیعی در عضلات دور چشم که مسئول بستن پلک هستند رخ دهد سبب حالتی می شود که بیمار بصورت غیر قابل مهاری مکررا پلک می زند و یا در موارد شدیدتر گاه چنان پلک ها بسته می شود که سبب مشکل دید و بینایی می شود.

این حالت را اصطلاحا بلفارواسپاسم (Blepharospasm)  می گویند. گاهی اوقات بیمار با لمس گوشه چشم می تواند مانع انقباض شود. این انقباضات در مواجه با نور شدید، استرس، تماشای تلویزیون و رانندگی بیشتر می شود.

اسپاسم یک نیمه از صورت(Hemifacial Spasm): در این حالت انقباضات مکرر و غیر ارادی عضلات یک طرف صورت سبب کشیده شدن مکرر گوشه لب و دهان به یک طرف می شود.


دیستونی فک: در این حالت انقباض عضلات فک و  زبان سبب قفل شدن فک و یا حرکت زبان در دهان یا بیرون آمدن بی اختیار زبان می شود. این انقباضات سبب بروز مشکل در صحبت کردن و غذاخوردن می شود.

دیستونی گردن: در دیستونی گردن که شایعترین نوع دیستونی هم می باشد حرکت چرخشی گردن به یک طرف و یا به جلو و عقب رخ می دهد. معمولا دیستونی گردن با احساس درد در گردن همراه است و گاه حالت لرزش در سر و گردن هم پیدا می شود. به این دیستونی تورتیکولی اسپاسمودیک(Spasmodic torticollis)  هم می گویند.

دیستونی ممکن است در دست و یا پا و یا عضلات ستون فقرات بروز کند که بصورت حرکات پیچیدن و باز و خم شدن دست و پا و تغییر حالت ستون فقرات دیده می شود. دیستونی ممکن است در همان محلی که شروع شده باقی بماند ولی گاهی اوقات هم دیستونی گسترش می یابد مثلا از پاها شروع و بتدریج سایر عضلات هم مبتلا می شود.

علت دیستونی:

در بروز دیستونی عوامل هم  ژنتیکی و هم عوامل اکتسابی دخالت دارند. گاهی اوقات نیز علتی برای بروز دیستونی پیدا نمی شود. البته در موارد ژنتیکی ممکن است سابقه مشابه در فامیل وجود نداشته باشد که نشان می دهد یا یک جهش تازه رخ داده و یا قدرت ژن آنقدر نبوده که در همه خود را نشان دهد. بیماریهای متفاوتی می توانند سبب بروز اکتسابی دیستونی شوند از جمله این موارد می توان نرسیدن اکسیژن حین تولد، عفونت های مغزی در دوران جنینی و کودکی، زردی نوزادی در موارد دیستونی کودکان و ضربات مغزی، سکته های مغزی، رسوب مس، آهن و یا کلسیم در مغز و یا تومورهای مغزی، افت شدید قند خون و یا خفگی با گاز منواکسید کربن در بالغین را نام برد. گاهی اوقات دیستونی عارضه مصرف داروها است.

درمان:

برای درمان دیستونی از داروهای مختلفی مثل تری هگزی فنیدیل، بی پریدین، تترابنازین، کلونازپام، لورازپام، مادوپار و باکلوفن استفاده می شود. در مواردی که دیستونی محدود به چند عضله باشد تزریق سم بوتولیسم در عضلات مبتلا سبب ممانعت از انقباض و حرکت غیر ارادی می شود. البته تاثیر دارو حدود 3-4 ماه باقی می ماند و نیاز به تکرار تزریق دارد. توکسین بوتولیسم بنام های مختلف تجاری مثل بوتاکس، دیسپورت و زئومین عرضه شده است.

در مواردیکه دیستونی چند اندام را گرفتار کرده باشد و در موارد مقاوم به درمان های دارویی تحریک الکتریکی مناطق خاصی از مغز (DBS) قابل انجام است. در این روش الکتروهایی در مغز قرار داده می شود که با تولید جریان الکتریکی سبب تحریک هسته های قاعده ای مغز و بهبود علایم می شود.



کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

  • جواد عاملی مازندرانی
۱۷
ارديبهشت

سازمان غذا و داروی امریکا اخیرا داروی جدیدی را برای درمان در بیماران مبتلا به ALS مورد تایید قرار داده است. این دارو از حدود یکسال قبل در ژاپن و کره جنوبی با نام Radicava (Edaravone) مورد استفاده قرار داشت و پس از آنکه توانست نشان دهد در یک دوره مطالعاتی شش ماهه توانسته بود سبب کاهش سرعت بیماری ALS شود مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفته است.
داروی رادیکاوا با مقابله با رادیکالهای آزاد که از عوامل مطرح در بروز بیماری ALS  است سبب کند شدن سیر پیشرفت بیماری می شود. در بیماری ALS بدلایل نامعلومی سلولهای حرکتی نخاع و مغز دچار تحلیل و از بین رفتن تدریجی می شود و همین امر سبب فلج و تحلیل تدریجی عضلات دست و پا، و بلع و تنفسی می شود.
از حدود 22 سال قبل که داروی ریلوزول (Riluzole) برای کند کردن سیر پیشرفت بیماری مورد تایید و استفاده قرار گرفته بود این اولین دارو از لیست بلند و بالای داروهای تحت مطالعه است که برای استفاده در بیماران تایید شده است. گرچه امید می رود که در سالهای آینده داروهای بیشتری نیز پس از تکمیل فرآیند تحقیقات برای این بیماری معرفی شوند.
داروی رادیکاوا ابتدا بصورت تزریق وریدی به مدت 14 روز  به بیمار داده می شود و سپس 14 روز استراحت می کند. در ماههای بعدی دارو بمدت 10 روز تجوز و تا ماه بعدی استراحت می نماید.
شایعترین عوارض دارو کبودی و مشکل راه رفتن بوده است. در برخی بیماران واکنش های شدید حساسیتی و کهیر و تنگی نفس بروز می کند که نیازمند اقدامات مناسب پزشکی است.

در حال حاضر داروی اداراوون در ایران بنام آلساوا (ALSAVA) تولید و توزیع شده است.

 
 
 
  • جواد عاملی مازندرانی
۱۰
فروردين

اخیراً سازمان غذا و داروی امریکا، داروی جدیدی را برای درمان بیماران مبتلا به ام اس مورد تایید قرار داده است. این دارو هم در ام اس دارای حالت حمله ای قابل استفاده است و هم در بیماران مبتلا به ام اس تدریجا پیشرونده بدون حمله کاربرد دارد. تا بحال برای بیماری ام اس از نوع بدون حمله ولی پیشرونده تدریجی درمانی وجود نداشت و این دارو اولین درمان مورد تایید در این موارد می باشد.

اوکرلیزوماب (Ocrelizumab) که با نام تجاری Ocrevus معرفی شده است دارویی جدید با مکانیسم اثری متفاوت از داروهای قبلی است که بصورت تزریق آهسته وریدی هر شش ماه یک بار تجویز می شود. 

این دارو در مقایسه با داروی ربیف تا حدود ۴۷ درصد سبب کاهش حمله در سال شده و در حدود ۸۰- ۹۵ درصد مانع پیدایش پلاک جدید در ام آر آی شده است. 

در بیماران با ام اس پیشرونده اولیه در مدت سه ماه تا حدود ۲۵ درصد از خطر تشدید علایم جلوگیری می کند.

مهمترین عارضه دارو واکنش های موقع تزریق دارو و عفونت تنفسی بوده است.




کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office



  • جواد عاملی مازندرانی
۱۳
اسفند


    صرع رولاندیک یکی از صرع های شایع در کودکان است. بطوریکه حدود یک پنجم صرع های کودکی را تشکیل می‌دهد. سن شروع آن ممکن است بین ۳ تا ۱۳ سالگی باشد اما اکثراً از سنین ۷-۸ سالگی شروع می شود. احتمال بروز آن در پسرها کمی بیش از دختران است. در بروز این صرع عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند اما به این معنی نیست که همه کسانیکه زمینه ژنتیکی را دارند دچار این صرع می شوند زیرا عوامل دیگری هم در بروز و یا جلوگیری از بروز صرع نقش دارند که بسیاری از آنها ناشناخته هستند.

    حملات تشنج اکثراً مدت کوتاهی پس از شروع خواب و یا قبل از بیداری رخ می‌دهد اما در برخی، هم در خواب و هم در بیدار، و در برخی دیگر فقط در بیداری رخ می دهد. حملات تشنج اکثراً بصورت انقباضات مکرر گوشه لب و دهان و زبان، سفتی فک، آبریزش از دهان، گاز گرفتن زبان، اختلال در تکلم، احساس گزگز دور دهان و صورت بدون اختلال هوشیاری است که معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می کشد.

    تشنجات در بیداری اکثر حملات محدود به همین حالت است اما در خواب ممکن است از حالت کانونی فوق گسترش یافته و با اختلال هوشیاری و انقباضات عضلانی کلی بدن همراه شود.

   تعداد حملات از یکی دو حمله در سال تا حملات مکرر و آزار دهنده ممکن است متغییر باشد. بندرت همراه با این صرع اختلال یادگیری و تکلمی همه دیده می شود.

  در قریب به اتفاق بیماران، با درمان و یا بدون درمان، با رسیدن به سن بلوغ ( ۱۸ سالگی)، حملات متوقف می شوند و مشکل تکلمی و یادگیری همه بهبود می یابد. به همین دلیل اگر تعداد حملات کم و شدت آن غیر آزار دهنده باشد ممکن است پزشکان توصیه به عدم لزوم درمان کنند. در مواردیکه توصیه به درمان می شود از داروهای گوناگون ضد صرع مثل فنی تویین، والپروات، فنوباربیتال، گاباپنتین، کلونازپام ممکن است استفاده شود. 




کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office


  • جواد عاملی مازندرانی
۳۱
خرداد

نهم ژوئن ۲۰۱۶ در مجله لانست گزارشی از تحقیقات یک مرکز در کانادا منتشر شده است که نتایج امیدوار کننده ای از یک روش درمانی در بیماران ام اس را نشان می دهد. 

 این مطالعه در ۲۴ بیمار مبتلا به بیماری ام اس فعال با حملات و عود مکرر که میزان شدت بیماری آنها بین ۳-۶ (از مقدار کلی صفر تا ده) بوده است، ( یعنی بدون کمک در حدود صد متر را بدون کمک می توانسته اند راه بروند) و در سنین بین ۱۸ تا ۵۰ سال قرار داشته اند و پاسخ مناسب به داروهای خط اول و دوم درمانی نداده اند انجام شده است. 

ابتدا سلولهای بنیادین خون ساز  را از خون بیمار گرفته و خالص سازی کرده و سپس بیماران را تحت رژیم شدید شیمی درمانی قرار داده اند. پس از آنکه سیستم ایمنی بیمار با این رژیم کاملاً از کار افتاد آنگاه سلولهای بنیادین خون ساز خالص سازی شده خودش را به وی تزریق کرده اند و بدین شکل سیستم ایمنی بیمار از نو بازسازی می شود. سپس بیماران به مدت بین حدود ۴ تا ۱۳ سال مورد پیگیری قرار گرفته اند.

در انتها نتایج این تحقیق بدین قرار بوده است که در هشت نفر علایم بیماری تا حدودی بهبودی یافته است و در هشت نفر دیگر بیماری در این مدت پیگیری دیگر پیشرفتی نداشته است و بنظر میرسد بیماری متوقف شده باشد. در هفت نفر علایم بیماری بدتر شده بود یعنی بیماری سیر خودش را ادامه داده بود. یکی از بیماران نیز بدلیل آسیب کبدی در طی درمان فوت می کند.

نتایج این تحقیق بسیار درخشان بوده است و به همین دلیل در بسیاری از رسانه ها از آن به عنوان درمان قطعی بیماری ام اس نام برده شده است. درمانی که در دو سوم بیماران اثربخش بوده است. در یک سوم نه تنها بیماری متوقف شده است بلکه بهبودی در علایم نیز دیده شده است. 

اما باید توجه داشت برای اینکه درمانی را به توان برای استفاده عموم توصیه کرد نیاز به آزمایش آن در تعداد بیشتری از افراد دارد و میزان عوارض و فایده آن در طولانی مدت باید به نفع فایده باشد. در حالیکه این تحقیق در تعداد اندکی از بیماران انجام شده و قابل تعمیم نمی باشد. در ثانی باید توجه داشت که معیار درمان آن است که بعد از اتمام دوره درمان، باید بیماری متوقف و علایم بهبودی یابد. هنوز  برای این روش با این نتایج نمی توان گفت که درمان قطعی بیماری بوده است ولی نتایج درخشان آن می تواند نشانه ای از باز شدن مسیری جدید در رسیدن به درمان قطعی بیماری ام اس باشد. درمانی که با عوارض و مخاطرات کمتر بتواند بیماری را متوقف و سبب بهبود علایم ایجاد شده باشد. 





کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

  • جواد عاملی مازندرانی