علت زوال عقلی چیست؟

 

شایعترین شکل زوال عقل، بیماری آلزایمر است. این بیماری که اولین بار توسط پزشک آلمانی بنام آلویس آلزایمر توصیف شد، بیماری افراد مسن است؛ بطوریکه وقوع آن قبل از 60 سالگی بسیار نادر است. بیماری آلزایمر در مردان بیشتر از زنان بروز می کند. کمتر از 5 درصد موارد بیماری آلزایمر ارثی است و بیشتر این موارد هم قبل از 65 سالگی بروز می کند.

دومین علت شایع زوال عقل بیماریهای عروقی مغز است. در این موارد بعلت تنگی عروق مغزی، خونرسانی به مغز به خوبی انجام نمی شود. در برخی موارد، سابقه حملات مکرر سکته مغزی وجود دارد. فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و بیماری قلبی از عوامل مستعد کننده این نوع زوال عقلی هستند.

بیماریهای مختلف تحلیل برنده مغز مثل بیماری پارکینسون، دمانس اجسام لویی، عفونت های مغزی مزمن مثل ایدز و جنون گاوی نیز سبب علایم زوال عقلی می شوند.

از مهمترین علل دیگر زوال عقلی، علل درمان پذیر آن است. از این گروه می توان به دمانس ناشی از عوارض دارویی (داروهای آرامبخش، مسکن ها، کورتیکوستروییدها، داروهای ضد جنون و داروهای ضد گیرنده استیل کولین)، مصرف الکل، بیماریهای تیرویید، کمبود ویتامین ب 12، اختلالات الکترولیتی کمبود سدیم و زیادی کلسیم، نارسایی کبد و کلیه، افسردگی، تومورهای مغزی، تجمع مزمن خون در زیر پرده دور مغز، مننژیت های مزمن، و هیدروسفالی با فشار طبیعی  اشاره کرد. با درمان به موقع این علل علایم زوال مغزی بهبودی می یابد.

زوال عقل (دمانس) چیست؟

زوال عقل (دمانس) چیست؟

زوال عقل یا دمانس یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که بتدریج توانایی های ذهنی بیمار تحلیل می رود. بارزترین تظاهر زوال عقل اختلال حافظه است. اختلال حافظه معمولاً بتدریج ایجاد شده و پیشرفت می کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته های اخیر محدود می شود ولی بتدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده است فراموش می کند و مجدداً همان سئوال را می پرسد. بیمار وسایلش را گم می کند و نمیداند کجا گذاشته است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می شود و نمیتواند حساب دارائیش را نگه دارد.
بتدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد می شود. کم کم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اطاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می کند. بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود.

یکی از مشکلات زوال عقل بروز توهم و هذیان است. مثلاً بیمار فکر کند همسرش به وی خیانت کرده است و یا همسایگان و پرستارش قصد آسیب رساندن و توطئه علیه وی را دارند. بیمار ممکن است به فرزندانش بدبین شود. گاهی اوقات بیمار افرادی را که نیستند می بیند مثلاً والدین فوت شده یا اقوام دیگر.

در موارد شدید بیمار برای انجام کارهای اولیه شخصی نیاز به کمک پیدا می کند و ممکن است توانایی کنترل ادرار و مدفوع را هم از دست دهد. بیمار دچار زوال عقل ممکن است در تکلم و یافتن کلمات مناسب مشکل پیدا کند و در نتیجه کم حرف و گوشه گیر شود. در موارد پیشرفته تر بیمار آگاهیش را نسبت به بیماری از دست داده و نمیداند دچار ناتوانی در انجام برخی کارها است و ممکن است کارهای خطر ساز انجام دهد. بتدریج ممکن است توانایی حرکتی بیمار هم دستخوش آسیب شده و مکرراً تعادلش را از دست داده زمین بخورد.

 

 

 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

 

 

درمان بیماری پارکینسون

اگر چه هنوز درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد اما درمان های دارویی و جراحی در بسیاری از بیماران موثر هستند.

گروههای اصلی درمان دارویی بیماری پارکینسون شامل: لوودوپا، محرک های دوپامین، مهارکننده های آنزیم های غیر فعال کننده دوپامین، آنتی کولینرژیک ها و آمانتادین هستند.
لوودوپا (L.dopa): لوودوپا موثر ترین داروی درمان علائم بیماری پارکینسون است. این دارو به ویژه در کاهش مشکلات ناشی از کندی حرکت موثر است. لرزش و سفتی را نیز می توان تا حدود زیادی با لوودوپا بهبودی بخشید. لوودوپا با نام های مختلف تجاری مثل Sinemet, Madopar, Parkin c, L Doram c و Isicom عرضه می شود.

 درمان معمولا با مقادیر کم دارو به صورت دو تا سه بار در روز همراه با غذا (برای به حداقل رساندن تهوع که شایع ترین عارضه جانبی اولیه است) آغاز می شود. مقدار دارو سپس با توجه به تحمل فرد و کمترین دوز لازمه برای کنترل علایم، به آرامی در طی چند روز تا چند هفته افزایش می یابد. در برخی موارد بویژه زمانیکه مدت زمان تاثیر دارو کم می شود و لازم است دارو با فاصله زمانی کوتاه مدت مصرف شود می توان بجای مصرف داروهای معمولی لودوپا در چند نوبت از قرص های آهسته رهش استفاده کرد. اشکال آهسته رهش دارو با آزاد سازی تدریجی دارو سبب تاثیر طولانی تر دارو و کاهش نوسان مقدار دارو در خون و در نتیجه عوارضی مثل جمود و یا حرکات غیر ارادی و غیر طبیعی می شود. 
 

عوارض جانبی:  شایع ترین عوارض جانبی لوودوپا، تهوع، خواب آلودگی، سرگیجه و سردرد است. عوارض جانبی جدی تر می تواند شامل گیجی، توهم، هذیان، اضطراب و روان پریشی باشد . این عوارض در افراد مسن شایع تر است. شروع با مقادیر پایین و افزایش تدریجی دارو می تواند  تا حدود زیادی عوارض جانبی را به حداقل رساند.

در بسیاری از موارد، در دراز مدت (5 تا 10 سال) استفاده از لوودوپا با عوارض نوسانات حرکتی وحرکات غیر طبیعی همراه می شود. نوسانات حرکتی به صورت نوسان وضعیت توانایی حرکتی بیمار است به طوریکه در فواصل کوتاهی از مصرف لوودوپای سریع الاثر توانایی حرکتی چنان زیاد می شود که بیمار دچار حرکات اضافی غیر ارادی می شود و بعد از مدتی سریعاً اثر دارو از بین رفته بیمار دچار حالت جمود و سفتی می شود. در این موارد نیز استفاده از داروهای آهسته رهش و همین طور داروهای دیگر درمان علایم پارکینسون کمک کننده خواهند بود.

مهارکننده های منوآمینواکسیداز: مهارکننده های مونوآمین اکسیدازB، با مسدود کردن اثر آنزیم های غیر فعال کننده دوپامین سبب بهبود علایم می شوند. از داروهای معروف این گروه، سلژیلین Selegiline (Eldepryl ®)  و رازاژیلین rasagiline (Azilect ®)  را می توان نام برد. اثر این داروها طولانی تر است و تا حدودی سبب کاهش نشانه های بیماری پارکینسون می شوند بعلاوه ممکن است به حفاظت از سلولهای دوپامین ساز نیز کمک کنند. این داروها به تنهایی یا در ترکیب با لوودوپا و یا دیگر داروهایضد پارکینسون استفاده می شوند.

عوارض جانبی احتمالی این داروها شامل تهوع، سردرد، و ایجاد مشکل در به خواب رفتن باشد. در افراد مسن ممکن است موجب گیجی شود.

محرک های دوپامین: محرک های دوپامین به طور مستقیم سبب تحریک گیرنده های دوپامینی در مغز می شوند. از داروهای در دسترساین گروه می توان بروموکریپتین، پرامیپکسولpramipexole (Mirapex ®, Sifrol®, Restin®)  و روپینیرول ropinirole (Requip®)  را نام برد. محرک های دوپامین در درمان نشانه های بیماری پارکینسون کمی کمتر از لوودوپا موثر هستند و دارای عوارض جانبی بیشتر به ویژه خواب آلودگی، تورم پاها و توهم بینایی هستند.
محرک های دوپامین را می توان به تنهایی به عنوان درمان اولیه در برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، به خصوص کسانی که قبل از 65 سالگی دچار بیماری شده اند استفاده کرد. استفاده از محرکهای دوپامینی ممکن است نیاز به لوودوپا را تا مدتها به تعویق اندازند.

عوارض جانبی شایع محرکهای های دوپامین عبارتند از: خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، افت فشار خون در حالت ایستاده، گیجی، توهم و ورم پاها. شروع با مقادیر پایین و افزایش آرام در طی یک دوره چند هفته ای سبب به حداقل رساندن عوارض جانبی دارو می شود. پرامیپکسول ممکن است سبب حمله خواب ناگهانی و بدون هشدار شود. لذا افرادی که از این دارو استفاده می کنند به خصوص هنگامی که دوز بیشتر از 1/5میلی گرم در روز مصرف می کنند باید مراقب باشند این حالت موقع رانندگی ممکن است خطر آفرین باشد.

مهار کننده هایCOMT : از داروهای معروف این گروه می توان tolcapone (Tasmar ®)  وentacapone (Comtan ®) را نام برد. این داروها سبب طولانی تر شدن و افزایش اثر لوودوپا می شوند بنابراین دردرمان افرادیکه دچار نوسانات حرکتی با لوودوپا شده اند استفاده می شود. این دارو به تنهایی هیچ اثری ندارد و باید همراه لوودوپا مصرف شود. داروی رایج در این گروه Stalevo  است که حاوی سه ترکیب لوودوپا، کاربی دوپا و انتاکاپون است.

شایع ترین عوارض جانبی شامل حرکات غیر طبیعی، توهم، گیجی، تهوع، اسهال، تغییر رنگ نارنجی رنگ ادرار و افت فشار خون موقع برخاستن است.

داروهای ضد استیل کولین: داروهای ضد استیل کولین به منظور کاهش علائم لرزش آزاردهنده در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون با سن کمتر از70 سال توصیه می شود. داروهای ضد استیل کولین را به تنهایی یا همراه با لوودوپا یا محرک های دوپامین در افراد مبتلا به بیماری پیشرفته که دچار لرزش مداوم هستند تجویز می کنند.
از داروهای ضد استیل کولین مورد استفاده می توان تری هگزیفنیدیل(trihexyphenidyl) و بی پریدین(biperiden)را نام برد.

شایع ترین عوارض جانبی داروهای ضد استیل کولین عبارتند از: خشکی دهان، تاری دید، یبوست، تهوع، اشکال در تخلیه مثانه،  اختلال تعریق و تند شدن ضربان قلب. از عوارض جانبی دیگر به خصوص در افراد مسن اختلال حافظه، گیجی و توهم را می توان ذکر کرد.

آمانتادین: آمانتادین(Symmetrel ®) یک داروی ضد ویروسی است که برای جلوگیری از آنفلوآنزا ارائه شده است، اما در موارد خفیف بیماری به بهبود علایم بیماری پارکینسون کمک می کند.

عوارض جانبی احتمالی آمانتادین شامل توهم، ظهور لکه ها و نقاط بنفش رنگ در پوست مچ و ساق پا و تورم مچ پا است.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

علائم بیماری پارکینسون

علائم و نشانه های بیماری پارکینسون را می توان به دو دسته تقسیم شده است، علایم حرکتی و علایم غیر حرکتی.

علائم حرکتی: علائم حرکتی بارز ترین نشانه های بیماری پارکینسون هستند. علائم حرکتی اصلی بیماری پارکینسون شامل لرزش، کندی حرکت، سفتی و بی ثباتی وضعیتی است.

 این نشانه ها معمولا در مراحل اولیه بیماری خیلی خفیف هستند بویژه ناپایداری وضعیتی که در مراحل اولیه بیماری دیده نمی شود و در مراحل پیشرفته بیماری بارز می شود.علایم بیماری معمولاً از یک طرف بدن شروع و طی چند سال به طرف دیگر گسترش می یابد.

لرزش: لرزش ناشی از بیماری پارکینسون بیشتر هنگامی که فرد در حالت استراحت است خود را نشان می دهد. لرزش در اوایل ممکن است برای دیگران قابل مشاهده نباشد و فقط بیمار احساس لرزش درونی در اندام یا بدن داشته باشد. لرزش معمولا از یک دست شروع می شود و اغلب به شکل "پول شمردن یا تسبیح انداختن"است. لرزش معمولا در طی یک دوره چند ساله به سمت دیگر بدن گسترش می یابد. اضطراب، هیجان و استرس لرزش را بدتر می کنند. لرزش ممکن است سایر نقاط بدن از جمله پاها، لبها، فک، یا زبان را نیز گرفتار کند. با این حال لرزش بیماری پارکینسونمعمولا سر را نمی لرزاند.

کندی حرکت: مهمترین علت ناتوانی بیمار کندی حرکت است که تقریباً تمام بیماران را گرفتار می کند و ممکن است منجر به احساس عدم هم آهنگی در حرکات، احساس ضعف و خستگی شود. کندی حرکت در دستها بصورت مشکل در کارهایی مثل بستن دکمه های لباس، بستن بند کفش، نوشتن و تایپ کردن، و یا در آوردن سکه از جیب یا کیف پول، خود را نشان می دهد. کندی حرکت در پاها سبب کشیدن پا و قدم های کوتاه هنگام راه رفتن، احساس عدم تعادل و مشکل در بلند شدن از صندلی و بیرون آمدن از ماشین می شود.
در مراحل پیشرفته تر بیماری، شروع حرکت و راه افتادن مشکل شده و موقع راه رفتن بر سرعت حرکت افزوده می شود بطوریکه حالت دویدن پیدا می کند. گاهی هم بیمار دچار حالت جمود و خشک شدن ناگهانی می شود.
سفتی: سفتی حرکت دست و پا و بدن سبب حالت خمیدگی و نداشتن حرکات دست موقع راه رفتن می شود. این حالت معمولا در همان سمت از بدن که لرزش وکندی حرکت دارد بیشتر است.

بی ثباتی وضعیتی: به طور طبیعی رفلکس خودکاری در مغز وجود دارد که ما را موقع ایستادن و راه رفتن متعادل نگه می دارد. این رفلکس در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مختل شده و سبب تمایل به سقوط و یا احساس از دست دادن تعادل و افتادن می شود. بی ثباتی وضعیتی در مراحل پیشرفته بیماری بروز می کند و وجود آن در اوایل دوره بیماری، احتمال سندرم های شبه پارکینسون را مطرح می کند.
 

به غیر از علایم اصلی فوق علایم حرکتی دیگری مثل ثابت بودن حالت چهره و عدم تغییر آن متناسب با احساسات بیمار، کمتر پلک زدن، کندی و یک نواخت شدن تکلم و آهسته شدن صدا، مشکل بلع و آبریزش از دهان را می توان در برخی از بیماران مشاهده کرد.
 

علایم غیر حرکتی:

مشکلات شناختی و حافظه: معمولاً درجات خفیفی از مشکلات تفکر و حافظه در بیماری پارکینسون رخ می دهد. نشانه های مشکل شناختی بصورت مشکل در تصمیم گیری و یا انجام کارهای پیچیده، به خاطر سپردن وقایع اخیر و قضاوت است.

توهم: توهم بینایی (دیدن چیزهایی که واقعی نیستند) در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است بروز کند. توهم ممکن است با هذیانات بدبینی و گزند و آسیب مانند ترس غیر منطقی و یا ظن خیانت همسر، سرقت پول، وجود مزاحم در خانه ، و یا تفکر توطئه از طرف پرستارش همراه باشد.
 

اختلالات خلقی: افسردگی، اضطراب، از دست دادن انگیزه (بی تفاوتی)، اختلالات خلقی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون شایع است. این علایم می تواند به میزان قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد. علائم افسردگی دربیماری پارکینسونمعمولاً عبارتند از : احساس غم و اندوه، از دست دادن علاقه و عدم توانایی لذت بردن و بی انگیزگی. اضطراب به صورت حملات هراس و نگرانی بیش از حد نمایان می شود.


اختلالات خواب: مشکل در شروع به خواب رفتن و تداوم خواب از مشکلات شایع مبتلایان به بیماری پارکینسون است. گرفتگی عضلات، رویا یا کابوس زنده، درد، و یا نیاز به ادرار کردن از مهمترین علل اختلال خواب بیماران هستند.
یکی از اختلالات شناخته شده خواب بیماران پارکینسونی رفتارهای غیر طبیعی در مرحله خواب رویا دیدن که به خواب با حرکات سریع چشم معروف است می باشد. این اختلال خواب می تواند باعث شود فرد در حین رویاهایش فریاد بزدن، جیغ بکشیدن، لگد بزدند، و یا با مشت هم بسترش را مجروح کند.
 

خواب آلودگی روزانه: خواب آلودگی روزانه بیش از حد در اکثر افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دیده می شود. داروهای مورد استفاده در درمان بیماری ممکن است خواب آلودگی در طول روز را بدتر کند. برخی افراد دچار حملات ناگهانی و ناخواسته خواب می شوند. هر دو حالت خواب آلودگی و حملات خواب می تواند خطرناک باشند به خصوص برای افرادی که هنوز رانندگی می کنند.

اختلال عملکرد سیستم عصبی خودمختار (اتونوم): سیستم عصبی خود مختار کنترل عملکرد خودکار و ناخودآگاه ضربان قلب، دستگاه گوارش و هضم غذا، میزان تنفس، تعریق، ادرار، و برانگیختگی جنسی را بر عهده دارد. نشانه های اختلال این سیستم در بیماری پارکینسون به صورت افت فشار خون موقع ایستادن که منجر به سرگیجه و احساس سبکی سر، یبوست، اشکال در بلع، تعریق غیر طبیعی، نشت ادرار و اختلال عملکرد جنسی نمایان می شود.
از دست دادن حس بویایی: اختلال حس بویایی در بسیاری از بیماران پارکینسونی از مراحل اولیه بیماری، حتی قبل از اینکه هر کدام از علائم بیشتر آشنای بیماری ظاهر شود و اغلب بدون اینکه بیمار متوجه آن باشد بروز می کند. 
 

درد: احساس دردناک در بیش از 40 درصد از بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون گزارش شده است. درد ممکن است خیلی شدید و حالت خنجری داشته باشد یا بصورت احساس سوزش یا خارش در نقاط مختلف بدن از جمله صورت، شکم، اندام ها و مفاصل باشد.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

علت بیماری پارکینسون چیست؟

علت بیماری پارکینسون هنوز شناخته نشده است. سلول های عصبی بخش هایی از مغز که بنام سیستم خارج هرمی معروف هستند ماده شیمیایی به نام دوپامین را تولید و ترشح می کنند که سبب تسهیل حرکت می شوند. در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون این سلولها به آرامی دچار تحلیل شده و توانایی تولید دوپامین را از دست میدهند و در نتیجه علایم بیماری پدید می آید. حال چرا این سلولها دچار تحلیل می شوند، معلوم نیست.

مجموعه ای از عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز بیماری نقش دارند. مهمترین عامل مستعد کننده بیماری پارکینسون سن بیمار است. بیماری پارکینسون در افراد بالای 50 سال شایع تر است و تخمین زده می شود که حدود 1 درصد افراد بالای 60 سال به بیماری مبتلا شوند. از عوامل محیطی مستعد کننده مطرح در بروز بیماری می توان به سموم و حشره کش ها و علف کش ها و فلزات سنگین و چاقی و رژیم غذایی مملو از آهن و منیزیم اشاره کرد. در کشورهای صنعتی و مناطق دارای صنایع سنگین آلیاژی فولاد و صنایع چوبی و اشتغال به جوشکاری شیوع بیماری و تماس با حلالهای هیدروکربنی مثل تینر شیوع این بیماری بیشتر بوده است. از طرف دیگر ورزش و فعالیت متوسط فیزیکی نقش محافظتی در مقابل بیماری دارد. بیماری پارکینسون در مردان نسبت به زنان کمی بیشتر است. 
 

گرچه در اکثر موارد بیماری پارکینسون غیر ارثی است اما در10تا 15 درصد از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون حداقل یکی از بستگان درجه اول (پدر، مادر یا خواهر و برادر) به این بیماری مبتلا هستند. در افراد جوان تر (کسانی که قبل از سن 50 سالگی به بیماری مبتلا شده اند)، جهش های ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشند.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون(Parkinson Disease) یکی از بیماریهای شایع مغزی است که سبب لرزش اندامها و اختلال در کنترل حرکات بدن می شود.

 

این بیماری اولین بار در سال 1817 توسط پزشک انگلیسی بنام جیمز پارکینسون توصیف شد و از آن به بعد به نام بیماری پارکینسون معروف شد. بیماری پارکینسون یک بیماری پیشرونده است که در طول زمان معمولاً بدتر می شود، اگر چه میزان وخیم تر شدن از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. این بیماری بیشتر افراد بالای 50 سال را مبتلا می کند. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که تحت درمان دارویی قرار دارند قادرند سالها بدون ناتوانی جدی به زندگی ادامه دهند. داروهای مختلفی وجود دارد که سبب بهبود کیفیت زندگی بیماران پارکینسونی می شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

علت تشنج چیست؟

هر عاملی که سبب آسیب به مغز شود می تواند موجب ایجاد تشنج شود. در اکثر موارد با رفع علت آسیب رسان تشنج هم متوقف می شود. در اغلب موارد هیچ علت خاصی برای صرع یافت نمی‌شود. در میان علل شناخته شده شایعترین علل تشنج و صرع را بیماریهای رگهای خونی مغز (سکته مغزی)، ضربه مغزی، نقص های مادرزادی، عفونت مغزی، سوء مصرف داروها مثل ترامادول و برخی موادمثل کراک و شیشه، تومور مغزی و بیماریهای تحلیل برنده مغز (دژنراتیو) تشکیل می دهند.

علل شایع تشنج بر حسب محدوده سنی شروع صرع متفاوت است. در کودکان زیر 14 سال شایعترین علت شناخته شده نقوص مادرزادی بوده است. از علل دیگر صرع در این سنین نرسیدن اکسیژن به مغز در حوالی تولد، اختلالات متابولیسم بدن و عفونت های مغز است. در حالیکه در افراد مسن شایعترین علل صرع را سکته و بیماریهای عروق مغزی، بیماریهای دژنراتیو مغز و تومورها تشکیل میدهند.

برخی عوامل سبب تسهیل بروز حمله تشنج می شوند اما علت تشنج نیستند. بنابراین با جلوگیری از این عوامل می توان از تکرار حمله تشنج جلوگیری کرد. هیجانات شدید، فعالیت شدید، موسیقی بلند، نور فلاش، تب، دوره عادت ماهیانه زنان، بی خوابی از جمله این عوامل هستند.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

نقش ویتامین د در بیماری ام اس

یکی از عواملی که نقش آن در بروز و تشدید بیماری ام اس مورد توجه قرار گرفته است فقر ویتامین د است. قبلاٌ  در مطالعات اپیدمیولوژیک دیده شده بود که هر قدر از سمت استوا به سوی قطب می رویم بر شیوع بیماری ام اس افزوده می شود. در مطالعات جدیدتر دیده شده که کمبود ویتامین د یکی از عوامل مستعد کننده برای بروز بیماری ام اس است. بعلاوه در بیماران مبتلا به ام اس، کمبود ویتامین د احتمال بروز حمله جدید و پیشرفت بیماری را بیشتر می کند.

در بیماری ام اس عوامل ایمنی بدن سبب آسیب به غلاف میلین اعصاب مغز و نخاع می شود. ویتامین د یکی از عوامل موثر در تنظیم فعالیت سیستم ایمنی است و کمبود آن می تواند احتمال بروز اختلال در کارکرد سیستم ایمنی را بیشتر کند.

مهمترین منبع تولید ویتامین د از طریق تماس پوست با نور خورشید است. اما در اکثر افراد میزان تماس با نور خورشید در حدی نیست که بتواند نیاز روزانه را تامین کند. ویتامین د در برخی غذاها از جمله ماهی چرب و روغن ماهی نیز وجود دارد. ولی مصرف روزانه این غذاها در حدی نیست که بتواند نیاز روزانه را مرتفع کند. در برخی کشورها شیر، نان و برخی مواد غذایی دیگر را با ویتامین د غنی می کنند اما در ایران منابع غذایی غنی از ویتامین د نیز بسیار محدود است. بنابراین لازم است میزان کمبود را از طریق داروهای حاوی ویتامین د جبران کرد. 

مقدار نیاز روزانه ویتامین د در یک فرد بالغ حدود 600 واحد بین المللی است. مصرف کپسولهای 50000 واحدی ویتامین د هر 2 ماه یک بار میتواند نیاز روزانه را تامین کند. البته باید توجه داشت که ویتامین د یک ویتامین محلول در چربی است و مصرف بیش از حد آن می تواند سبب مسمومیت و بروز عوارضی مثل افزایش کلسیم خون، گیجی و منگی، پرنوشی و پرادراری، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

ام اس و ورزش

ورزش‌های سبک سبب بهبودی عملکرد قلب و بازیافت قدرت عضلانی و حرکتی از دست رفته و همینطور بهبودی کارکرد دستگاه گوارش و مثانه می‌شود. بعلاوه ورزش سبب احساس نشاط و طراوت و کاهش افسردگی و احساس خستگی و افزایش اعتماد به نفس می‌شود. عدم انجام ورزش به تشدید ضعف عضلانی و تغییر شکل مفاصل و کوتاهی عضلات و دردناک شدن مفاصل و پوکی استخوان و کاهش حجم تنفسی منجر می‌شود.

نوع ورزش باید متناسب با وضعیت جسمانی بیمار انتخاب شود. به همین خاطر بهتر است میزان و نوع فعالیت‌های ورزشی را در مشورت با پزشک معالج انتخاب نمود. از بهترین ورزش‌ها برای بیماران ام اس شنا در آب سرد است. زیرا هم مانع افزایش درجه حرارت بدن شده و هم سفتی عضلات کمتر می‌شود. مدت ورزش نباید طولانی باشد و نباید به حدی باشد که سبب خستگی و افزایش درجه حرارت بدن شود. بعلاوه بهتر است در ساعات خنک مثل اوایل صبح یا عصرها و یا در اطاق مجهز به دستگاه خنک کننده انجام شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

تشنج تب

      تشنج تب یکی از علل شایع تشنج در سنین کودکی است. در حدود  2-5 درصد کودکان در سنین 6 ماهگی تا 5 سالگی دچار این بیماری می شوند. تشنج تب در واقع واکنش مغز به افزایش ناگهانی درجه حرارت بدن در برخی کودکان است. در بروز تشنج از عوامل متعدد ژنتیکی دخالت دارند. احتمال بروز تشنج تب در خانواده بیمار مبتلا به تشنج تب دو تا سه برابر جامعه است و این احتمال در خواهر و برادر بیش از سایر اقوام است. اگر والدین سابقه تشنج تب داشته باشند نیز احتمال بروز در بچه ها بیشتر می شود. درجه حرارت بدن کودک در این زمان معمولا به بالای 38 درجه رفته و تب چنان سریع رخ میدهد که والدین زمانی متوجه تب می شوند که تشنج بروز کرده است.

     تشنج تب گرچه برای والدین خیلی وحشتناک است اما اکثرا مشکل عمده مغزی وجود ندارد و بعد از 6 سالگی دیگر تکرار نمی شود. البته زمانیکه تشنج تب برای اولین بار در یک کودک اتفاق می افتد باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد زیرا تب و تشنج ممکن است اولین علامت مننژیت و یا آنسفالیت (عفونت مغز) باشد. یکی از راههای رسیدن به تشخیص آزمایش مایع مغزی نخایی از طریق کشیدن مایع از ناحیه کمر کودک است. هر نوع عفونت ویروسی یا باکتریایی که به تب منجر شود می تواند سبب بروز تشنج تب شود. اکثر اوقات تشنج تب بدنبال عفونت علی ویروسی تنفسی، عفونت گوش و یا روده و شکم است. گاهی اوقات بعد از واکسیناسیون سه گانه ( دیفتری، سیاه سرفه، کزاز) و سرخک نیز تشنج تب رخ می دهد.

     تشنج معمولا بصورت انحراف چشمها به بالا و قفل شدن فک و سفت شدن دست و پا بروز می کند که معمولا در کمتر از دو دقیقه متوقف می شود. معمولا در هر حمله تب یک حمله تشنج بیشتر رخ نمیدهد گرچه در برخی ممکن است تکرار شود.

     در زمان تشنج بهتر است کودک را روی تشک نرم قرار دهیم تا آسیبی به بدن او وارد نشود. در موقع تشنج از نگهداشتن دست و پای کودک باید اجتناب کرد زیرا احتمال آسیب رسیدن به اندام های کودک را بیشتر می کند. در صورتی که در دهان کودک مواد غذایی وجود دارد اگر امکان داشته باشد باید بدون فشار آوردن به فک کودک، آنرا خارج کنیم. پس از خاتمه تشنج بهتر است کودک را به پهلو قرار دهیم تا ترشحات داخل دهان خارج شود. در صورتیکه حمله تشنج بیش از5 دقیقه طول بکشد باید با اورژانس 115 تماس گرفته شود.

     یکی از نگرانی های والدین ترس از تکرار تشنج با هر حمله تب است. اما از آنجاییکه این حملات تشنج کوتاه مدت است و سبب آسیب مغزی کودک نمی شود اکثر پزشکان توصیه میکنند که صرف مراقبت های فوق حین تشنج و کاستن تب کودک با داروهای تب بر مثل استامینوفن یا ایبوپروفن کافی است و لزومی به استفاده مداوم از داروهای ضد تشنج مثل فنوباربیتال و یا والپروات نمی باشد بویژه اینکه این داروها بدون عوارض هم نیستند. در مواردیکه تشنج طول بکشد ژل های از پیش آماده دیازپام را می توان در مقعد کودک تزریق کرد.

    از نگرانی های دیگر والدین تبدیل این حملات تشنج به صرع در سنین بالاتر است. اما باید بدانیم تشنج تب ساده که شرح آن رفت سبب بروز صرع در سنین نوجوانی و جوانی نمی شود مگر مواردیکه تشنج تب از اشکال پیچیده باشد. تشنج تب پیچیده زمانی مطرح است که حمله تشنج بیش از 15 دقیقه طول بکشد و یا تشنج محدود به یک قسمت یا یک نیمه بدن باشد ویا در بررسی ها و معاینات پزشکی رد پایی از آسیب های مغزی وجود داشته باشد.