Ocrevus درمانی جدید برای بیماری ام اس عود کننده و اولین درمان برای ام اس پیشرونده تدریجی بدون حمله

اخیراً سازمان غذا و داروی امریکا، داروی جدیدی را برای درمان بیماران مبتلا به ام اس مورد تایید قرار داده است. این دارو هم در ام اس دارای حالت حمله ای قابل استفاده است و هم در بیماران مبتلا به ام اس تدریجا پیشرونده بدون حمله کاربرد دارد. تا بحال برای بیماری ام اس از نوع بدون حمله ولی پیشرونده تدریجی درمانی وجود نداشت و این دارو اولین درمان مورد تایید در این موارد می باشد.

اوکرلیزوماب (Ocrelizumab) که با نام تجاری Ocrevus معرفی شده است دارویی جدید با مکانیسم اثری متفاوت از داروهای قبلی است که بصورت تزریق آهسته وریدی هر شش ماه یک بار تجویز می شود. 

این دارو در مقایسه با داروی ربیف تا حدود ۴۷ درصد سبب کاهش حمله در سال شده و در حدود ۸۰- ۹۵ درصد مانع پیدایش پلاک جدید در ام آر آی شده است. 

در بیماران با ام اس پیشرونده اولیه در مدت سه ماه تا حدود ۲۵ درصد از خطر تشدید علایم جلوگیری می کند.

مهمترین عارضه دارو واکنش های موقع تزریق دارو و عفونت تنفسی بوده است.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

آیا درمان قطعی بیماری ام اس کشف شده است؟

نهم ژوئن ۲۰۱۶ در مجله لانست گزارشی از تحقیقات یک مرکز در کانادا منتشر شده است که نتایج امیدوار کننده ای از یک روش درمانی در بیماران ام اس را نشان می دهد. 

 این مطالعه در ۲۴ بیمار مبتلا به بیماری ام اس فعال با حملات و عود مکرر که میزان شدت بیماری آنها بین ۳-۶ (از مقدار کلی صفر تا ده) بوده است، ( یعنی بدون کمک در حدود صد متر را بدون کمک می توانسته اند راه بروند) و در سنین بین ۱۸ تا ۵۰ سال قرار داشته اند و پاسخ مناسب به داروهای خط اول و دوم درمانی نداده اند انجام شده است. 

ابتدا سلولهای بنیادین خون ساز  را از خون بیمار گرفته و خالص سازی کرده و سپس بیماران را تحت رژیم شدید شیمی درمانی قرار داده اند. پس از آنکه سیستم ایمنی بیمار با این رژیم کاملاً از کار افتاد آنگاه سلولهای بنیادین خون ساز خالص سازی شده خودش را به وی تزریق کرده اند و بدین شکل سیستم ایمنی بیمار از نو بازسازی می شود. سپس بیماران به مدت بین حدود ۴ تا ۱۳ سال مورد پیگیری قرار گرفته اند.

در انتها نتایج این تحقیق بدین قرار بوده است که در هشت نفر علایم بیماری تا حدودی بهبودی یافته است و در هشت نفر دیگر بیماری در این مدت پیگیری دیگر پیشرفتی نداشته است و بنظر میرسد بیماری متوقف شده باشد. در هفت نفر علایم بیماری بدتر شده بود یعنی بیماری سیر خودش را ادامه داده بود. یکی از بیماران نیز بدلیل آسیب کبدی در طی درمان فوت می کند.

نتایج این تحقیق بسیار درخشان بوده است و به همین دلیل در بسیاری از رسانه ها از آن به عنوان درمان قطعی بیماری ام اس نام برده شده است. درمانی که در دو سوم بیماران اثربخش بوده است. در یک سوم نه تنها بیماری متوقف شده است بلکه بهبودی در علایم نیز دیده شده است. 

اما باید توجه داشت برای اینکه درمانی را به توان برای استفاده عموم توصیه کرد نیاز به آزمایش آن در تعداد بیشتری از افراد دارد و میزان عوارض و فایده آن در طولانی مدت باید به نفع فایده باشد. در حالیکه این تحقیق در تعداد اندکی از بیماران انجام شده و قابل تعمیم نمی باشد. در ثانی باید توجه داشت که معیار درمان آن است که بعد از اتمام دوره درمان، باید بیماری متوقف و علایم بهبودی یابد. هنوز  برای این روش با این نتایج نمی توان گفت که درمان قطعی بیماری بوده است ولی نتایج درخشان آن می تواند نشانه ای از باز شدن مسیری جدید در رسیدن به درمان قطعی بیماری ام اس باشد. درمانی که با عوارض و مخاطرات کمتر بتواند بیماری را متوقف و سبب بهبود علایم ایجاد شده باشد. 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

داروی جدید بیماری ام اس بنام داکلیزوماب

اخیراً سازمان غذا و دارو آمریکا داروی جدیدی را بنام Daclizumab  و نام تجاری Zinbryta برای استفاده در بیماران مبتلا به ام اس مورد تایید قرار داده است. این دارو که بصورت تزریق زیر پوستی هر چهار هفته یک بار توسط خود بیمار تجویز می شود، در مقایسه با داروی قدیمی آونکس در جلوگیری از بروز حمله جدید موثرتر بوده است. 

البته با توجه به عوارض خطرناک کبدی از این دارو به عنوان درمان خط اول استفاده نمی شود و فقط پس از شکست درمانی یک یا دو داروی خط اول، این دارو را می توان تجویز کرد. بعلاوه قبل از هر تزریق نیز باید آزمایشات سلامت کبد را مشاهده نمود.

از عوارض مهم دیگر دارو حساسیت دارویی، افزایش خطر عفونت، افسردگی و افکار خودکشی است. 

از عوارض شایع دارو گلودرد، عفونت تنفسی و فارنژیت، آنفلوآنزا، جوش پوستی اگزما، بزرگی غدد لنفاوی را می توان نام برد. 

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

تایید داروی جدید ام اس، لمترادا

سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) داروی لمترادا ( آلمتوزوماب) را برای استفاده در بیماران مبتلا به نوع حمله و بهبودی ام اس مورد تایید قرار داد. این دارو قبلاً برای استفاده در بیماران ام اس در اروپا مورد تایید قرار گرفته بود. 

آلمتوزوماب (Alemtuzumab) یا لمترادا (Lemtrada) یک داروی از انواع آنتی بادی های منوکلونال است که در سال اول در پنج روز متوالی ۱۲ میلیگرم روزانه بصورت وریدی تزریق شده و دور دوم پس از یکسال در سه روز متوالی تزریق انجام می شود.

از آنجاییکه این دارو با عوارض قابل توجهی از جمله واکنش های تزریق، افزایش خطر بیماریهای خود ایمنی و خطر سرطان همراه است، این دارو فقط بعد از عدم پاسخگویی داروهای خط اول درمان و آنهم در مراکزی که امکان مراقبت و پیگیری برای حداقل سه سال پس از شروع درمان را دارند توصیه می شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

نقش ویتامین د در بیماری ام اس

یکی از عواملی که نقش آن در بروز و تشدید بیماری ام اس مورد توجه قرار گرفته است فقر ویتامین د است. قبلاٌ  در مطالعات اپیدمیولوژیک دیده شده بود که هر قدر از سمت استوا به سوی قطب می رویم بر شیوع بیماری ام اس افزوده می شود. در مطالعات جدیدتر دیده شده که کمبود ویتامین د یکی از عوامل مستعد کننده برای بروز بیماری ام اس است. بعلاوه در بیماران مبتلا به ام اس، کمبود ویتامین د احتمال بروز حمله جدید و پیشرفت بیماری را بیشتر می کند.

در بیماری ام اس عوامل ایمنی بدن سبب آسیب به غلاف میلین اعصاب مغز و نخاع می شود. ویتامین د یکی از عوامل موثر در تنظیم فعالیت سیستم ایمنی است و کمبود آن می تواند احتمال بروز اختلال در کارکرد سیستم ایمنی را بیشتر کند.

مهمترین منبع تولید ویتامین د از طریق تماس پوست با نور خورشید است. اما در اکثر افراد میزان تماس با نور خورشید در حدی نیست که بتواند نیاز روزانه را تامین کند. ویتامین د در برخی غذاها از جمله ماهی چرب و روغن ماهی نیز وجود دارد. ولی مصرف روزانه این غذاها در حدی نیست که بتواند نیاز روزانه را مرتفع کند. در برخی کشورها شیر، نان و برخی مواد غذایی دیگر را با ویتامین د غنی می کنند اما در ایران منابع غذایی غنی از ویتامین د نیز بسیار محدود است. بنابراین لازم است میزان کمبود را از طریق داروهای حاوی ویتامین د جبران کرد. 

مقدار نیاز روزانه ویتامین د در یک فرد بالغ حدود 600 واحد بین المللی است. مصرف کپسولهای 50000 واحدی ویتامین د هر 2 ماه یک بار میتواند نیاز روزانه را تامین کند. البته باید توجه داشت که ویتامین د یک ویتامین محلول در چربی است و مصرف بیش از حد آن می تواند سبب مسمومیت و بروز عوارضی مثل افزایش کلسیم خون، گیجی و منگی، پرنوشی و پرادراری، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

ام اس و ورزش

ورزش‌های سبک سبب بهبودی عملکرد قلب و بازیافت قدرت عضلانی و حرکتی از دست رفته و همینطور بهبودی کارکرد دستگاه گوارش و مثانه می‌شود. بعلاوه ورزش سبب احساس نشاط و طراوت و کاهش افسردگی و احساس خستگی و افزایش اعتماد به نفس می‌شود. عدم انجام ورزش به تشدید ضعف عضلانی و تغییر شکل مفاصل و کوتاهی عضلات و دردناک شدن مفاصل و پوکی استخوان و کاهش حجم تنفسی منجر می‌شود.

نوع ورزش باید متناسب با وضعیت جسمانی بیمار انتخاب شود. به همین خاطر بهتر است میزان و نوع فعالیت‌های ورزشی را در مشورت با پزشک معالج انتخاب نمود. از بهترین ورزش‌ها برای بیماران ام اس شنا در آب سرد است. زیرا هم مانع افزایش درجه حرارت بدن شده و هم سفتی عضلات کمتر می‌شود. مدت ورزش نباید طولانی باشد و نباید به حدی باشد که سبب خستگی و افزایش درجه حرارت بدن شود. بعلاوه بهتر است در ساعات خنک مثل اوایل صبح یا عصرها و یا در اطاق مجهز به دستگاه خنک کننده انجام شود.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

کدام نوع اینترفرون بهتر است:

   بطور قطع نمی‌توان گفت که یکی از انواع اینترفرون موجود بر دیگری برتری دارد. گر چه ترکیبات ریبف و بتا سرون که دوز بالاتری را با تواتر بیشتر فراهم می‌سازد، اثر قوی‌تری در کاهش عود داشته است؛ اما احتمال تولید آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده اثر دارو که از مشکلات عمده درمان با اینترفرون ها است با بتافرون و سپس ربیف بیشتر از آونکس بوده است.

کانال تلگرام: www.t.me/Ameli_Office

داروهای خوراکی بیماری ام اس

فینگولیمود (fingolomod):

این دارو با نام تجارتی Gilenya  اولین داروی خوراکی است که برای جلوگیری از حمله و پیشرفت بیماری ام اس مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفته است. فینگولیمود در بیماران مبتلا به ام اس که سیر حمله ای دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

این دارو با اثر بر روی لنفوسیت‌ها مانع مهاجرت آنها از غدد لنفاوی و ورود آنها به مغز و نخاع می شود و از این طریق سبب کاستن از حملات بیماری می‌شود. فینگولیمود تا 54درصد سبب جلوگیری از حمله جدید و تا30 درصد مانع پیشرفت ناتوانی بیماران شده است. در مقایسه این دارو با آونکس دیده شده که فینگولیمود 52 درصد بیشتر از آونکس مانع بروز حمله جدید و در همین حدود پلاک جدید در  MRIشده است. این دارو بصورت کپسول‌های خوراکی 0.5 میلیگرم روزانه یک نوبت مصرف می شود.

با توجه به عوارض احتمالی این دارو، مراقبت های خاصی را قبل از شروع و در طی مصرف دارو باید انجام داد از جمله:

1.        ثبت نوار قلب قبل از شروع دارو و مراقبت قلبی و فشار خون تا 6-24 ساعت بعد از شروع دارو

2.        معاینه چشم پزشکی در ابتدا و سپس بصورت دوره ای

3.        آزمایش گلبولهای خون و کارکرد کبدی

4.        بررسی از لحاظ آبله مرغان. اگر کسی قبلاً واکسن آبله مرغان را نزده باشد یا به آن مبتلا نشده باشد و آنتی بادی ضد آن را در خون نداشته باشد باید ابتدا واکسن آبله مرغان را تزریق کند.

5.   معاینه پوست از لحاظ خال‌هایی که ممکن است مستعد تبدیل شدن به خال‌های بدخیم را دارند.

عوارض دارو:

شایع‌ترین عوارض این دارو سردرد، آنفلوانزا، اسهال، کمردرد، سرفه و افزایش آنزیم‌های کبدی بوده است. در صورت بروز تب و علایم عفونی و یا بی نظمی قلبی باید سریعاً به پزشک معالج مراجعه کرد. عارضه کمتر شایع اما مهم این دارو ایجاد بی‌نظمی و کندی ضربان قلب، عارضه چشمی و اختلال عملکرد و تنفسی و عفونت بوده است. این دارو را در زمان بارداری نمی‌توان مصرف کرد.

تری فلونامید (Triflunamide):

این دارو خوراکی با نام تجارتی Aubagio  در سال 2012 برای درمان بیماران مبتلا به ام اس با سیر حمله ای مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفت. تری فلونامید با مهار سلولهای ایمنی سبب مهار بیماری ام اس می شود. تری فلونامید تا حدود 32 درصد سبب کاستن از حمله جدید می شود. این دارو بصورت قرص های 7 و 14 میلیگرمی یک بار در روز تجویز می شود. دارو را می توان همراه با غذا یا با شکم خالی مصرف کرد. در ایران این دارو با نام تبازیو (Tebazio) عرضه شده است.

عوارض دارو:

شایعترین عوارض دارو اسهال، عوارض کبدی، تهوع، آنفلانزا و ریزش و نازک شدن مو است. با توجه به عوارض احتمالی انجام دوره ای آزمایش گلبولهای خونی و کارکرد کبدی و کلیوی و ثبت فشار خون ضروری است. در صورت بروز علایم تهوع، استفراغ، درد شکم، بی اشتهایی، خستگی، زردی پوست و چشم و تیرگی ادرار به باید پزشک معالج مراجعه کرد. مصرف این دارو در بیماران باردار ممنوع است لذا خانمهای متاهل باید از روش های جلوگیری از بارداری مناسب استفاده کنند و قبل از شروع دارو آزمایش بارداری داده شود. بعلاوه تا دو سال بعد از قطع دارو نیز بهتر است بارداری صورت نگیرد. مصرف این دارو در مردانی که قصد داشتن فرزند را دارند نیز توصیه نمی شود و آنان نیز باید در طی مصرف دارو از روش های مناسب جلوگیری استفاده کنند.

دی متیل فومارات (Dimethyl Fumarate):

این دارو با نام تجارتی Tecfideraدر سال 2013 برای درمان بیماران مبتلا به ام اس با سیر حمله ای مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفت. این دارو علاوه بر اثرات مهار سلولهای ایمنی، اثرات ضد اکسیدان نیز دارد که می تواند سبب محافظت بیشتر سلولهای عصبی مغز و نخاع شود.

            فومارات تا 49 درصد از احتمال بروز حمله جدید و تا 38 درصد از پیشرفت ناتوانی بیمار می کاهد. این دارو به صورت کپسول های ژلاتینی 120 و 240میلیگرمی برای مصرف دو بار در روز عرضه شده است. ابتدا در هفته اول مقدار 120 میلیگرمی هر 12 ساعت مصرف می شود وسپس به نوع 240 میلیگرم هر 12 ساعت تبدیل می شود. دارو را می توان همراه غذا میل کرد با اینکار از شدت برافروختگی ناشی از دارو کاسته می شود. دارو باید بدون جویده شدن قورت داده شود. درایران این دارو بنامهای Cinnotec و Diphosel و myellobiox در دسترس بیماران قرار دارد.

عوارض دارو:

شایعترین عوارض دارو برافروختگی و عوارض گوارشی شامل اسهال، تهوع و درد سر دل است. دارو ممکن است سبب کاهش تعداد گلبول های سفید شود. اگر نیم ساعت قبل از خوردن دارو آسپیرین بدون پوشش خورده شود از میزان گر گرفتگی و برافروختگی کم می شود. مصرف دارو در میانه غذا بویژه غذای چرب از شدت عوارض گوارشی دارو می کاهد. بمرور زمان از شدت این عوارض کاسته شده و تحمل دارو راحت تر می شود.

درمان‌ حمله یا عود بیماری ام اس:

متیل‌پردنیزولون: متیل‌پردنیزولون از دسته داروهای ضد التهابی کورتیکوستروئیدی است که در حملات حاد بروز علائم عصبی بکار می‌رود. گاهی اوقات بجای متیل‌پردنیزولون از داروهای مشابه آن مثل دگزامتازون و یا دارویی بنام ACTH استفاده می‌شود. این داروها را در مقادیر زیاد که اصطلاحاً پالس‌ گفته می‌شود از راه وریدی به مدت 5 تا 10 روز تزریق می‌کنند. گاهی اوقات بعد از اتمام این دوره 5 تا 10 روزه تا یک ماه نیز پردنیزولون خوراکی داده می‌شود که بتدریج آن هم قطع می‌شود.

   در مواقع مصرف این داروها برای کاستن از عوارض دارو باید برخی نکات را مد نظر داشت. این داروها سبب تحریک اشتها می‌شوند، در نتیجه می‌توانند سبب افزایش وزن و چاقی گردند؛ در حالیکه چاقی برای بیمار ام اس مضر است. بعلاوه طی مدت مصرف دارو ممکن است آب در بدن تجمع یافته و در سبب ورم دست و پا و افزایش فشارخون شود. لذا باید در مقدار مواد غذایی که مصرف می‌کند دقت نموده تا مقدار کالری مصرفی زیادتر یا کمتر از حد مورد نیاز نباشد. از طرفی باید در طی مدت مصرف دارو، غذاها کم‌نمک باشند تا تجمع آب در بدن کمتر شده و مانع افزایش فشارخون شود. این داروها می‌توانند سبب افزایش قندخون نیز بشوند پس باید در مصرف موادقندی دقت بیشتری کرده و زیاده مصرف نشود. بهتر است از میوه‌جات و سبزیجات بیشتر استفاده شود بخصوص میوه‌هایی که دارای پتاسیم بیشتری هستند مثل سیب، زرد‌آلو، موز و گوجه فرنگی مفید هستند. از دیگر عوارض دارو ایجاد سوءهاضمه و دل‌درد است که برای اجتناب از آن بهتر است دارو بعد از غذا مصرف شود.

   این داروها که اصطلاحاً کورتن نامیده می‌شوند سبب سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌شوند در نتیجه مقاومت بدن در مقابل عفونت‌ها کاهش می‌یابد. لذا اگر علائمی از بیماری عفونی مثل گلودرد، تب، سرفه، سوزش ادرار پیدا شد باید به پزشک معالج مراجعه کند. بعلاوه باید از کسانیکه بیماری‌های واگیر مثل آبله مرغان و سرخک و سرخجه دارند دوری کنند. افراد خانواده نباید از واکسن خوراکی فلج اطفال استفاده کنند زیرا ویروس از راه مدفوع دفع شده و می‌تواند سبب بیماری در فرد مصرف کننده کورتن گردد. اگر سابقه سل داشته‌ است حتما پزشک معالج را مطلع نماید.

   این داروها بویژه اگر مدت طولانی مصرف شوند می‌توانند سبب بروز عوارض پوستی بصورت جوش و پف‌ آلوده شدن صورت و همینطور سوءهاضمه، عصبانیت، بی‌قراری، بی‌خوابی و سردرد شوند که اکثراً نیاز به اقدامی نداشته و با قطع دارو برطرف می‌شود.

 در صورت بروز سردرد، تغییرات شدید خلقی، تاری‌دید، سیاه رنگ شدن مدفوع، درد لگن و سایر مفاصل، پرنوشی و پرادراری، شکم درد باید به پزشک معالج اطلاع داد.

پلاسمافرز: در مواردیکه حمله عصبی بیماری ام اس شدید بوده و علیرغم درمان پالس با متیل پردنیزولون بهبودی حاصل نشود یا سیر پیشرفت ادامه یابد می توان از روش درمانی تعویض پلاسما استفاده کرد. در این روش خون بیمار را گرفته و پس از جداسازی پلاسمای آن مجدداً خون به بدن بیمار برگشت داده می شود.

داروهای تزریقی پیشگیری از عود بیماری ام اس:

برای کاهش حملات بیماری و جلوگیری از پیشرفت بیماری و ناتوانی از داروهای مختلفی استفاده می‌شود. از آنجائیکه حداکثر فعالیت التهابی و حملات در سالهای اول بیماری است لذا بهتراست پس از تشخیص قطعی بیماری، درمان‌های تغییر دهنده سیر بیماری شروع شوند. نوع درمان بر حسب نوع سیر پیشرفت بیماری انتخاب می‌شود. درمان‌هایی که تا بحال اثربخشی آنها به اثبات رسیده و مورد تائید قرار گرفته اند شامل درمانهای تزریقی (انواع انترفرون بتا، گلاتیرامر، ناتالیزوماب و متیوکسا‌نترون) و درمانهای خوراکی ( فینگولیمود، تری فلونامید و فومارات) می باشد.

درمانهای تزریقی:

انترفرون بتا:

در مواردیکه بیماری ام اس بصورت حملات عود و بهبود باشد؛ از ترکیبات انترفرون بتا استفاده می‌شود. این داروها سبب کاهش حملات بین 30 الی 50 درصد می‌شوند.

   این داروها با دخالت در سیستم ایمنی بدن موجب مهارنسبی تهاجم سیستم ایمنی بدن بر علیه دستگاه عصبی می‌شوند اما این تاثیر تا زمانی است که دارو مصرف شود. لذا در کسانی که این داروها سبب کاهش حملات در آنها شده باشد دارو را باید مرتب استفاده کنند. مهمترین مشکل کاربردی این داروها گرانی و عدم تحمل عوارض آنها می‌باشد.

   عوارض دارو: در هفته‌های اول شروع دارو بعد از تزریق این دارو ممکن است حالت شبیه سرماخوردگی مثل آبریزش از بینی، احساس لرز، احساس خستگی و ضعف و درد عضلانی، بی‌اشتهائی، حالت گیجی و منگی ایجاد شود که معمولاً گذرا بوده، و بتدریج رفع می‌شوند. مصرف ایبوپروفن و یا سایر مسکن ها قبل از تزریق سبب کاهش علائم می‌شود. از عوارض شایع دیگر تورم و قرمزی در محل تزریق است لذا بهتر است محل تزریق جابجا شود.

از عوارض مهم اینترفرون‌ها عارضه کبدی آنها می‌باشد. در 37 درصد مواد افزایش آنزیم‌های کبدی بدنبال درمان با اینترفرون دیده می‌شود. این افزایش آنزیم‌ها اکثراً مختصر و گذرا است و بتدریج برطرف می شود. احتمال افزایش آنزیم‌های کبدی در مردان، افراد الکلی، چاق و مصرف همزمان داروهای با عارضه کبدی مثل  استامینوفن بیشتر است. اکثر اوقات افزایش آنزیم ها ظرف چند ماه بصورت خودبخودی یا با کاستن از مقدار اینترفرون به حد طبیعی برمی‌گردد. بنابراین برای پیگیری انجام آزمایشات دوره‌ای عملکرد کبدی و گلبول‌های خونی توصیه می‌شود.

ندرتاً ممکن است حالات اضطراب، افسردگی، تحریک‌پذیری، اختلال خواب و کاهش تمرکز حواس، درد سینه، تنگی نفس، طپش قلب، احساس گرگرفتگی، تاری دید، بثورات جلدی، تورم دست و پا، تورم غدد لنفاوی و تکرر ادرار پیدا شود که باید در صورت بروز این حالات به پزشک معالج اطلاع داده شود.

این داروها را در زمان حاملگی و شیردهی نباید مصرف کرد و اگر بیمار حامله شد یا قصد حامله شدن دارد باید به پزشک معالج اطلاع دهد.

انترفرون بتا انواع مختلفی دارد که میزان تاثیر و عوارض جانبی آنها نسبتاً مشابه هم است اما نحوه مصرف آنها متفاوت است. ترکیبات انترفرون موجود شامل موارد زیر است:

انترفرون بتا-1 آ : که بنام‌های تجارتی آونکس (سیناوکس، تولید در ایران) و اکتووکس و نوع زیر جلدی بنام ربیف (رسیژن، تولید در ایران) و اکتوریف در کشور موجود است. آونکس را هفته‌ای یک بار در داخل عضلات بزرگ (باسن، ران، بازو) ولی ریبف را هفته‌ای سه مرتبه زیر پوست تزریق می‌کنند. اخیراً شکلی از اینترفرون بتا آ۱ که میتوان آنرا بصورت هر دو هفته بک بار زیر جلد تزریق کرد بنام Plegridy مورد تأیید قرار گرفته است.

انترفرون بتا-ب1: که بنام‌های تجارتی بتاسرون و اکستاویا (Betaseron , Extavia)  و زیفرون (تولید در ایران) موجود است. این داروها را یک روز در میان زیر پوست تزریق می‌کنند.

این داروها را باید در جای خنگ نگهداری کرد و پس از مخلوط کردن با ماده حلال باید ظرف 6 ساعت تزریق شوند.

 

 

گلاتیرامر (glatiramer):

این دارو که با نام تجارتی کوپاکسون (copaxone) وارد بازار شده است از دسته داروهای اینترفرون نیست اما از طریق مداخله در سیستم ایمنی بدن همانند ترکیبات انترفرون تا حدود 30 درصد سبب کاهش سرعت پیشرفت بیماری و تعداد حملات می‌شود. مقایسه گلاتیرامات با اینترفرون‌های مختلف نتایج نسبتاً یکسانی را در جلوگیری از پیشرفت بیماری داشته است. در ایران این دارو با نام های اسویمر و کوپامر تولید و عرضه شده است. نحوه استفاده از این دارو بصورت تزریق روزانه زیر پوستی بوده است اما اخیرا با دو برابر کردن مقدار دارو در هر آمپول آن را بصورت سه بار در هفته تزریق می کنند.

   عوارض دارو: پس از تزریق این دارو نیز ممکن است حساسیت و قرمزی در محل تزریق، آبریزش از بینی، درد عضلات، لرزش و افزایش وزن ایجاد شود. از عوارض دیگری که در صورت بروز باید به پزشک معالج اطلاع داده شود بروز درد سینه، تپش قلب، تنگی نفس، تاری دید و سردرد است. این دارو را نیز در زمان حاملگی و شیردهی نمی‌توان مصرف کرد. گر چه نسبت به اینترفرون‌ها ممنوعیت کمتری در بارداری دارد. این دارو را هر روز در زیر پوست تزریق می‌کنند و همانند اینترفرون‌ها از قیمت بالائی برخوردار است.

 

 

ناتالیزوماب (Natalizamab):

با نام تجارتی (tysabri) از دسته آنتی‌بادی‌های منوکلونال است که برای درمان ام اس با عود و بهبود مورد تائید قرار گرفته است. این دارو که بصورت تزریق وریدی ماهیانه استفاده می‌شود سبب کاهش حملات بیماری در 54-83% و مانع تشکیل پلاک جدید در MRI در 83% می شود.

عوارض دارو: این دارو بعلت عارضه نادر اما وخیم عفونت مغزی ناشی از ویروس JCVتنها در مواردیکه روش های دیگر درمانی بی اثر باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از عوارض دیگر درمان با این دارو افزایش استعداد به عفونت‌ها، خستگی، واکنش‌های حساسیتی، ملانوم، گلو درد و احتقان سینوس‌ها و ورم اندام‌ها می‌باشد. در کسانیکه واکنش حساسیتی به دارو داشه باشند یا دچار عارضه PMLشوند لازم است دارو قطع شود. لذا اگر بیمار دچار علایمی مثل خارش، کهیر، مشکل تنفسی، درد سینه، سرگیجه، خس‌خس سینه، لرز و تهوع ‌شود باید پزشک معالج را مطلع نماید.

 

 

میتوکسانترون:

این دارو برای موارد ام اس با سیر عود و بهبود مقاوم به درمان با اینترفرون‌ها و گلوتیرامر و یا عدم تحمل این دارو‌ها توصیه شده است. بعلاوه در موارد ام اس با سیر پیشرونده ثانویه نیز این دارو توصیه شده است.

   این دارو بصورت تزریقی وریدی هر سه ماه یک بار تجویز می‌شود اما بعلت افزایش خطر عوارض دارویی با افزایش دفعات تزریق دارو که مهمترین آنها عوارض قلبی و خونی است، این دارو از 12 جلسه بیشتر توصیه نمی‌کنند.

آلمتوزوماب (Alemtuzumab)

آلمتوزوماب یا لمترادا ( Lemtrada) یک داروی تزریقی وریدی از گروه داروهای آنتی بادی منوکلونال بر ضد لنفوسیت ها است که قبلاً در درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن تجویز می شده است اما در مطالعات اخیر تاثیر آن در پیشگیری از حمله و افزایش پلاک در بیماران ام اس مورد تایید قرار گرفته است. 

آلمتوزوماب بصورت آهسته وریدی در دو دوره تزریق می شود. در دوره اول طی پنج روز متوالی روزانه ۱۲ میلی گرم تزریق می شود و در دوره دوم پس از یکسال طی سه روز متوالی تزریق صورت می گیرد.

از آنجاییکه این دارو با عوارض قابل ملاحظه ای مثل واکنش های تزریق، بیماریهای خود ایمنی مثل کاهش ایمونولوژیک پلاکتی (ITP) و افزایش خطر سرطان همراه بوده است فعلاً تجویز آن را به موارد بیماران ام اس نوع عود و بهبود که به داروهای خط اول درمان ( اینترفرونها و گلاتیرامر استات) و داروهای خوراکی کم عارضه تر پاسخگو نبوده اند محدود کرده اند.

از شایعترین عوارض این دارو بثورات جلدی، سردرد، تب، التهاب گلو، تهوع، عفونت ادراری، خستگی، بیخوابی و عفونت تنفسی را می توان نام برد.

داکلیزوماب 

داکلیزوماب  Daclizumab  با نام تجاری Zinbryta برای استفاده در بیماران مبتلا به ام اس عود و بهبود مورد تایید قرار داده است. این دارو که بصورت تزریق زیر پوستی هر چهار هفته یک بار توسط خود بیمار تجویز می شود، در مقایسه با داروی قدیمی آونکس در جلوگیری از بروز حمله جدید موثرتر بوده است. 

البته با توجه به عوارض خطرناک کبدی از این دارو به عنوان درمان خط اول استفاده نمی شود و فقط پس از شکست درمانی یک یا دو داروی خط اول، این دارو را می توان تجویز کرد. بعلاوه قبل از هر تزریق نیز باید آزمایشات سلامت کبد را مشاهده نمود.

از عوارض مهم دیگر دارو حساسیت دارویی، واکنش های پوستی، افزایش خطر عفونت، افسردگی و افکار خودکشی است. 

از عوارض شایع دارو گلودرد، عفونت تنفسی و فارنژیت، آنفلوآنزا، جوش پوستی اگزما، بزرگی غدد لنفاوی را می توان نام برد.