سردرد میگرنی

 

سردرد میگرنی دومین سردرد شایع انسان است. شیوع این سردرد در خانم ها 3-4 برابر مردان است بطوریکه در 17 درصد خانمها این سردرد دیده می شود. اکثراً سردرد از سنین نوجوانی و جوانی شروع می شود. در اکثر بیماران زمینه ارثی برای میگرن وجود دارد و خطر بروز سردرد میگرن در خانواده بیمار 4 برابر است.

 

خصوصیات سردرد میگرن: سردرد میگرن اغلب یک طرفه و بیشتر در شقیقه ها و پیشانی است؛ و اغلب حالت ضربانی دارد. اما ممکن است سردرد در سایر نواحی سر مثل پس سر و یا بصورت دو طرفه نیز بروز کند. در اغلب اوقات سردرد با عطسه و فعالیت شدت می یابد. معمولاً بیماران در زمان بروز سردرد نسبت به نور و سروصدا حساس می باشند و تمایل دارند در محیط ساکت و تاریک استراحت نمایند. در اکثر اوقات با خوابیدن سردرد بهبود می یابد. برخی بیماران با فشار روی شقیقه ها احساس آرامش می کنند. از خصوصیات دیگر سردرد وجود تهوع و استفراغ مکرر در زمان سردرد است.

 

سردرد میگرنی معمولاً ماهی 1-4 بار تکرار می شود؛ گرچه ممکن است تعداد حملات هر چند ماه یک بار تا چند بار در هفته باشد. شروع سردرد اغلب تدریجی بوده و ظرف چند ساعت به حداکثر شدت می رسد. مدت سردرد از چند ساعت تا چند روز متغیر است. این سردرد در هر ساعتی از شبانه روز می تواند بروز کند اما بیشتر صبح ها بعد از گذشت چند ساعت از بیداری شروع می شود.

 

اغلب اوقات با افزایش سن از شدت و تکرار سردرد کاسته می شود، اما در برخی خانم ها با شروع یائسگی سردرد مجدداً شدت می یابد. بسیاری از خانها از تشدید سردرد در حوالی قاعدگی شکایت دارند. در برخی بیماران سردرد فقط در دوران قاعدگی رخ می دهد.

 

علت میگرن چیست؟ در بروز سردرد میگرنی عوامل ارثی و محیطی تواماً نقش دارند. در اکثر بیماران سابقه سردرد میگرنی در سایر افراد خانواده وجود دارد. در این افراد آستانه بروز سردرد پایین است و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی سبب شروع سردرد در آنها می شود. در زمان بروز سردرد میگرنی تغییرات بیوشیمیایی وسیعی در مغز رخ می دهد که حاصل آن التهاب عروق و اتساع عروق مغزی است. عامل دیگری که در بروز سردرد میگرنی مطرح شده است بسته نشدن سوراخ بین دو دهلیز قلب است؛ بطوریکه دیده شده شیوع سردرد میگرنی در این افراد بیش از جامعه است و در بیماران میگرنی هم احتمال وجود این عارضه بیشتر بوده است. اما اینکه برطرف کردن این عارضه سبب درمان میگرن می شود و یا چه رابطه ای بین این دو عارضه وجود دارد هنوز مشخص نشده است.

 

گرما و سرما، قرار گرقتن در معرض نور خورشید و هوای آلوده، گاهی اوقات عطر و ادکلن و دود سیگار از عوامل محیطی شروع کننده سردرد هستند. از دیگر عوامل تشدید سردرد می توان گرسنگی، بی خوابی، مصرف برخی داروهای قلبی، قرص های هورمونی جلوگیری از بارداری، ادویجات، فلفل، غذاهای مانده و کنسرو شده، پنیر مانده، سوسیس و کالباس، ماهی شور، مخمرها، شکلات، کاکائو، آسپارتام، آجیل، غذاهای چرب و سرخ کردنی، الکل، خستگی و اضطراب را نام برد. لازم به ذکر است که عوامل مذکور در همه بیماران سبب سردرد نمی شود بلکه هر فرد ممکنست فقط با برخی از این عواملی دچار سردرد شود.

 

انواع میگرن:

میگرن بدون پیش درآمد عصبی: این میگرن که به میگرن معمولی نیز معروف است شایعترین نوع میگرن است. در این حالت حملات سردرد بطور ناگهانی و غیر منتظره و بدون علامت هشدار دهنده ای شروع می شود. خصوصیات سردرد میگرنی شامل حالت ضربانی، یک طرفه بودن، تهوع و استفراغ، حساسیت به نور و صدا و تشدید سردرد با فعالیت در اکثر بیماران وجود دارد.

میگرن با پیش درآمد عصبی(اورا): در این نوع میگرن قبل یا گاهی همراه سردرد علایمی بروز می کند که از شروع قریب الوقوع سردرد آگاهی میدهد. در اکثر موارد این علایم بصورت اختلالات بینایی مثل جرقه زدن و نقاط نورانی در جلوی چشم، خطوط زیگزاگ و آمدن پرده ای جلو چشم است. این حالات بتدریج از یک سمت میدان دید شروع شده و پس از پوشش بخشی یا تمام میدان دید بعد از چند دقیقه برطرف می شود. معمولاً همزمان با برطرف شدن این علایم سردرد میگرنی شروع می شود. بندرت ممکنست این علایم ایجاد شود ولی سردرد بدنبالش نیاید.

 

عوارض میگرن: گاهی اوقات میگرن با عوارض همراه است. از جمله این عوارض می توان طولانی شدن زمان سردرد یعنی تداوم سردرد بیش از 72 ساعت و یا به حالت مزمن در آمدن میگرن را نام برد. در این حالت بیمار بیش از نیمی از ماه را با سردرد سپری می کند. از عوارض دیگر سردرد پایداری علایم عصبی است. در این حالت علایم تا یکی دو هفته باقی می ماند و یا حتی ندرتاً حالت شبه سکته در مغز ایجاد می کند.

 

حالات دوره ای کودکان: در این حالت کودک به صورت دوره ای دچار تهوع، استفراغ، رنگ پریدگی و خواب آلودگی می شود. گاهی اوقات حالات دوره ای به صورت حملات درد وسط شکم، بی اشتهایی، رنگ پریدگی، تهوع و استفراغ است که ممکنست تا 72 ساعت طول بکشد. گاهی نیز دوره های سرگیجه چند ساعته رخ میدهد. در تمام این حالات بیمار مابین حملات کاملاً طبیعی و بدون مشکل است.