آیا بیماران مبتلا به ام اس واکسن کرونا بزنند؟

 

با توجه به خطرات ابتلای به کرونا، زدن واکسن کرونا به همه افراد توصیه می‌شود.

 

واکسن‌هایی که در حال حاضر در دسترس هستنند یا:

1. از روش کدهای ژنتیکی برای تولید واکسن بهره برده‌اند (مثل واکسن فایزر و مدرنا)
2. یا از حامل‌های ویروسی غیر فعال شده استفاده کرده‌اند(مثل آسترازنکا و اسپوتنیک، سینوفارم و بهارات هند)

که تجویز آن در افراد تحت درمان با داروهای ام‌اس منعی ندارد.

 

مسئله مهم توانایی ایجاد ایمنی در برابر کرونا در افرادی که تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند می‌باشد.

• افرادی‌که از اینترفرون‌ها (سینوکس، بتافرون، رسیژن)، گلاتیرامر (کوپامر، سینومر)، دی‌متیل‌فومارات (دیفوزل، تکزیفوما)، تری‌فلونامید (تبازیو) و تایسابری استفاده می‌کنند مشکلی از این نظر ندارند و میزان ایجاد ایمنی در مقابل کرونا همانند سایر افراد است. صرف نظر از زمان مصرف دارو، هر وقت که واکسن در دسترس قرار گرفت بهتر است واکسن بزنند.

 

• کسانیکه از فینگولیمد، ریتوکسیماب و یا اکرلیزوماب استفاده میکنند باید بدانند که بدلیل اثرات مهاری این داروها بر سیستم ایمنی بدن، شاید واکسن کرونا نتواند همانند سایر افراد آنها را در مقابل ابتلای به کرونا ایمن کند. بنابراین باید به اقدامات مراقبتی مثل زدن ماسک را علیرغم زدن واکسن ادامه دهند.

 

• بنابراین توصیه می شود اگر هنوز این داروها شروع نشده اند، بهتر است ۴ هفته بعد از تکمیل واکسیناسیون دارو شروع شود.

 

• اگر از قبل درمان با فینگولیمود شروع شده باشد، واکسیناسیون طبق برنامه بدون جابجایی زمان انجام می‌شود.

 

• اگر قبلا ریتوکسیماب و اکرلیزوماب (اکرووس) تزریق کرده است، سعی می کنیم واکسن حداقل ۱۲ هفته بعد از آخرین تزریق دارو داده شود و اگر امکان داشته باشد نوبت بعدی تزریق ریتوکسیماب  و اکرلیزوماب را به ۴ هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن منتقل ‌شود.

 

نکته مهم: با توجه به مشکلات دسترسی به واکسن کرونا، علیرغم تمام موارد فوق، بهتر است هر زمان که واکسن در دسترس قرار گرفت واکسیناسیون صرف نظر از داروی مصرفی تزریق شود.

آیا واکسن کرونا سبب تشدید بیماری ام اس می شود؟

 

در مطالعه ای که اخیرا منتشر شده، 555 بیمار مبتلا به ام اس که تحت درمان با داروهای ام اس بودند و نوبت اول واکسن فایزر را دریافت کرده بودند مورد پیگیری قرارمی گیرند. تا انتهای پیگیری 435 نفر نوبت دوم را نیز دریافت می کنند.

 

29/7% بدنبال نوبت اول و 40/2% بدنبال نوبت دوم دچار عوارض گذرایی مثل درد محل تزریق، خستگی، سردرد، درد بدن شدند. این عوارض در جوانترها بیشتر بوده است.

 

2% بیماران بدنبال نوبت اول و 4/8% بدنبال نوبت دوم دچار تشدید علایم قبلی همراه با تب شدند که ظرف 1-2 روز برطرف شد و عود کاذب محسوب شدند.

 

2/1% بین روزهای 10-19 بعد نوبت اول و 1/6% بین 14-21 روز بعد نوبت دوم دچار عود بیماری شدند.

 

مقایسه این میزان عود با موارد عود در سالهای قبل همین موقع نشان می داد میزان عود تقریبا برابر بوده است. بنابراین بنطر میرسد واکسن کرونا سبب افزایش عود نشده است.

 

هنوز نتایج تاثیر سایر واکسن ها در سیر بیماری منتشر نشده است.

 

با توجه به خطر بیماری کووید به تمام بیماران توصیه می شود در صورت در دسترس قرار گرفتن واکسن، تزریق آن را به تاخیر نیاندازند.

 

بهترین رژیم غذایی برای ام اس

 

در بروز بیماری ام‌اس عوامل متعدد محیطی و ژنتیکی نقش دارند و در میان عوامل محیطی، تغذیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تغذیه با تغییر محیط میکروبی روده و یا با تاثیر  مستقیم بر روی سیستم ایمنی بدن، می تواند سبب افزایش خطر حمله و پیشرفت بیماری و یا کاهش شدت بیماری ام‌اس شود.

گرچه در مورد اهمیت تغذیه‌ای در بیماری ام‌اس تقریبا اتفاق نظر وجود دارد، اما نتایج مطالعات حیوانی و انسانی نقش تغذیه‌ در ام‌اس بسیار متناقض و مبهم است.

مهمترین عوامل تغذیه‌ای موثر بر بیماری ام‌اس شامل ویتامین د، چاقی، نمک و چربی مواد غذایی هستند.

فلور میکروبی روده

فلور میکروبی روده بیمار ام‌اس با سایر افراد متفاوت بوده است

میکروب‌های تولید کننده سموم آسیب رسان به غلاف میلین عصبی و سد خونی مغز در روده بیماران مبتلا به ام اس بیشتر و میکروب‌های تولید کننده اسیدهای چرب زنجیره کوتاه که سبب تنظیم سیستم ایمنی می‌شوند کمتر از سایر افراد بوده است.

در برخی مطالعات اولیه تجویز پروبیوتیک‌های حاوی میکروبهای ضروری روده سبب کاهش علایم و شدت بیماری شده است.

 

نمک

در مطالعات حیوانی مصرف زیاد نمک سبب آسیب فلور میکروبی طبیعی روده و در نتیجه کاهش تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و در نتیجه سبب افزایش التهاب مغزی می‌شود.

البته یافته‌های بالینی (انسانی) هنوز چنین رابطه‌ای بین نمک مصرفی و عود ام‌اس را ثابت نکرده‌ است.

ولی مصرف زیاد نمک سبب افزایش فشار خون و عوارض ناشی از آن می‌شود.

 

امگا3 و 6

گرچه اسیدهای چرب غیر اشباع سبب کاهش التهاب می‌شوند ولی یافته‌های بالینی هنوز تاثیر امگا۳ و امگا۶ و آلفا لینولئیک اسید را در کاهش شدت و عود ام‌اس را ثابت نکرده‌اند.

 

لبنیات

یافته‌های تحقیقاتی رابطه بین مصرف لبنیات و بروز یا تشدید بیماری ام اس بسیار متناقض است. برخی یافته‌های قدیمی افزایش احتمال بروز بیماری ام‌اس را با مصرف شیر گاو نشان ‌داده است، اما مطالعات جدیدتر چنین ارتباطی را بین مصرف شیر در نوجوانی و بیماری ام اس، نشان نداده است.

رابطه مصرف شیر و تشدید بیماری ام‌اس هم متناقض است در برخی سبب تشدید و برخی سبب تخفیف علایم شده است. یکی از علل مهم تناقضات در نتایج تحقیقات، تفاوت  نوع شیر و لبنیات مصرفی است.

روزه داری

روزه‌داری سبب بهبود فلور میکروبی روده و رشد باکتری‌های کاهنده التهاب مغزی می‌شود.

روزه‌داری در بیماران ام‌اس سبب احساس بهتر بودن، کاهش وزن و کاهش افسردگی شده است  اما تاثیری در کاهش عود ام اس نداشته است.

ویتامین د

ویتامین د در تنظیم سیستم ایمنی نقش دارد و کمبود آن در پیدایش و تشدید بیماری ام‌اس موثر بوده است.

گرچه مهمترین منبع تولید ویتامین د، تماس با نور خورشید است اما معمولا برای تامین نیاز بدن کافی نیست و باید بصورت کمکی مصرف شود.

چربی و چاقی

مصرف چربی بویژه چربی‌های اشباع سبب افزایش کلسترول خون بویژه نوعLDL  می شود که بنوبه خود موجب تشدید التهاب می‌شود.

هر ۱۰ درصد افزایش مصرف چربی حدود ۵۶ درصد خطر عود ام اس را بیشتر می‌کند و بلعکس کاهش مصرف چربی خطر عود را کمتر می‌کند.

چاقی در نوجوانی خطر ابتلای به ام‌اس را زیاد می کند.

چاقی در بیمار مبتلا به ام اس سبب تشدید بیماری می‌شود.

 

بهترین رژیم غذایی برای ام اس

بهترین رژیم غذایی برای بیماری ام‌اس شامل مصرف بیشتر میوه و سبزیجات، حبوبات و غلات کامل و مصرف کمتر قند و گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده است. رعایت این رژیم تا حدود ۲۰ درصد از شدت بیماری می کاهد.

مصرف میوه و سبزیجات سبب اصلاح فلور میکروبی روده و افزایش تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و بدنبال آن کاهش شدت و عود بیماری می‌شود.

 

رژیم غذایی مدیترانه ای

رژیم غذایی مدیترانه‌ای که حاوی مقادیر زیاد اسیدهای  چرب غیر اشباع و مقدار اندک چربی‌های اشباع و نمک است هم در برخی مطالعات محدود، سبب کاهش شدت و عود بیماری شده است.

بعلاوه رژیم مدیترانه‌ای اثرات مفیدی در پیشگیری از بیماری‌های عروقی دارد.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای که حاوی مقادیر زیاد اسیدهای  چرب غیر اشباع و مقدار اندک چربی‌های اشباع و نمک است هم در برخی مطالعات محدود، سبب کاهش شدت و عود بیماری شده است.

 

 

 

کاهش لنفوسیت با درمانهای ام اس

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

همسر بنده ام اس از نوع relapsing remitting دارند. ایشان به دلیل وجود پلاک های گردنی علاوه بر پلاک های مغزی، از همان ابتدا با داروی خط دوم درمان یعنی داروی ریتوکسی مب تحت درمان قرار گرفتند و خوشبختانه در MRI هم نتایج خوبی مشاهده شد. به تازگی به دلیل شیوع کرونای انگلیسی تصمیم به تغییر داروی ایشان به زادیوا (دی متیل فومارات) گرفته شد و بعد از این اتفاق آزمایش CBC ایشان نشان می دهد که شمارش WBC ها حدود ۱۰.۴ هست که تاکنون انقدر بالا نبوده. آیا بالا بودن WBC ها نشانه ای از حمله جدید است؟

سوال بعدی من هم این است که بنده با چندین بیمار RRMS که حدودا ۱۰-۱۵ سال از زمان اولین حمله آنها می گذرد صحبت کردم و این افراد هیچ گاه حمله دوم را تجربه نکرده اند.
آیا وقوع حمله های بعدی در این بیماری قطعی است؟
 

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ داروی ریتوکسیماب باعث کاهش میزان لنفوسیت‌ها که جزئی از گلبول‌های سفید خون است، می شود و این اثر حدودا تا شش ماه  باقی می‌ماند، بعد از این زمان بتدریج مقدار آن افزایش می‌یابد. با شروع زادیوا نیز ممکن است مجددا و  بتدریج مقدار لنفوسیت کاهش یابد که از اثرات درمان است.

 

✅ بدون درمان احتمال بروز حمله حدود ۰/۴ تا ۰/۶ مورد در سال و یا به عبارتی حدود یک حمله هر دو سال است. این آمار تخمینی است، در برخی افراد بیشتر و برخی کمتر از این می باشد.  البته در سال‌های ابتدایی شروع بیماری احتمال بروز حمله بیشتر است ولی بتدریج حملات کمتر و احتمال حالت تدریجی پیشرونده ثانویه، بیشتر می‌شود. با درمان‌های داروی تا حدود زیادی از بروز حمله و حالت پیشرونده ثانویه جلوگیری می‌شود.
 

 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

ام اس و واکسن کرونا

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

 آیا تزریق واکسن کووید ۱۹ را برای بیماری که فینگولیمد(مارلا) مصرف می کند را توصیه می فرمایید؟ 

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ با توجه به خطرات ابتلای به کرونا، استفاده از واکسن کرونا، در صورت در دسترس قرار گرفتن آن به همه افراد توصیه می‌شود. 

 

✅ واکسن‌هایی که تا بحال مورد استفاده قرار گرفته‌اند یا از کدهای ژنتیکی برای تولید واکسن بهره برده‌اند (مثل واکسن فایزر و مدرنا)، و یا از حامل‌های ویروسی غیر فعال شده استفاده کرده‌اند (مثل آسترازنکا و اسپوتنیک) که تجویز آن در افراد تحت درمان با داروهای ام‌اس منعی ندارد.

 

✅ مسئله مهمتر توانایی ایجاد ایمنی در برابر کرونا در افرادی که تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند می‌باشد. افرادی‌که از اینترفرون‌ها (سینوکس، بتافرون، رسیژن)، گلاتیرامر (کوپامر، سینومر)، دی‌متیل‌فومارات (دیفوزل، تکزیفوما)، تری‌فلونامید (تبازیو) و تایسابری استفاده می‌کنند مشکلی از این نظر ندارند و صرف نظر از زمان مصرف دارو، هر زمان که واکسن در دسترس قرار گرفت می توانند استفاده کنند.

 

✅ در مورد فینگولیمد، اگر هنوز دارو شروع نشده است، بهتر است ۴ هفته بعد از تکمیل واکسیناسیون دارو شروع شود. در صورتی‌که فرد تحت درمان با فینگولیمود قرار داشته باشد، واکسیناسیون طبق برنامه بدون جابجایی زمان انجام می‌شود.

 

✅ در مورد ریتوکسیماب و اکرلیزوماب (اکرووس)، اگر هنوز دارو شروع نشده باشد، دارو ۴ هفته بعد تکمیل واکسیناسیون شروع می‌شود.  در صورتی‌که قبلا این داروها شروع شده باشد، سعی می کنیم واکسن حداقل ۱۲ هفته بعد از آخرین تجویز دارو داده شود و اگر امکان داشته باشد نوبت بعدی تزریق ریتوکسیماب  و اکرلیزوماب را به ۴ هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن منتقل می‌کنیم.
 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

عفونت مغزی PML

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

میخواستم بدونم علائم ویروس مغزی در استفاده از داروی تایسابری چیست ؟؟ چطور متوجه بشیم

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ عفونت مغزی که در زمینه مصرف داروی تایسابری ممکن است بروز کند بنام PML معروف است که توسط ویروسی بنام JCV ایجاد می‌شود. اکثر افراد در دوران کودکی و نوجوانی به این ویروس آلوده می‌شوند اما این آلودگی بدون علامت است. در افراد طبیعی ویروس بصورت غیر فعال در بافت بدن باقی می‌ماند. با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ویروس می‌تواند شروع به فعالیت کرده و موجب علایم عفونت مغزی شود. 

 

✅ داروی تایسابری مانع ورود لنفوسیت‌ها به سیستم عصبی مرکزی می شود و با مهار التهاب در مغز مانع پیشرفت بیماری می‌شود. در افرادی‌که اندکس JCV مثبت است، هر قدر مقدار اندکس بالاتر باشد و هر قدر مدت درمان طولانی‌تر شود، احتمال عفونت PML بیشتر می‌شود. بطوری‌که از حدود یک در ده‌هزار در افراد منفی به ۹ در ده‌هزار با اندکس بالای ۱/۵ بعد از دو سال مصرف دارو می‌رسد. البته خوشبختانه تاکنون مورد ثابت شده‌ای از این عفونت بدنبال مصرف تایسابری در ایران مشاهده نشده است.

 

✅ علایم عفونت PML بصورت تدریجی و آهسته بروز می‌کند. علایمی مثل ضعف تدریجی یک نیمه از بدن، اختلال تدریجی تکلم، اختلال تدریجی شناختی و حالت گیجی و منگی و حواس پرتی، اختلال تعادل در راه رفتن، خواب آلودگی و تشنج از جمله علایم احتمالی PML هستند. در صورت شک به این عفونت، برای اثبات تشخیص MRI و بررسی مایع نخاع انجام و داروی تایسابری قطع می‌شود. 
 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

داروهای ام اس و عوارض کبدی

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

من چهارسال ام اس دارم  و یه سال ونیم سینوکس و دوسال نیم  هست دانلوین یا همون فینگولیمود استفاده میکنم و آنزیم کبدیم همش بالا  میره دو برابر و سه برابر  حتی با خوردن لیورگل و دوز دارو دکتر کم کرد و باز بالاست  و کبدم چرب شده  و جدیدن یبوست پیدا کردم میتونه از  عوارض کبد چرب باشه؟؟؟ یا از خود بیماری ام اس
 میتونم دارومو به ریتوکسی مب تغییر بدم از لحاظ  بالینی  و مشکلی جسمی  و حمله ای نداشتم  .

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ احتمال افزایش آنزیم‌های کبدی جزو عوارض اکثر داروهای ام‌اس می‌باشد، اما این افزایش اکثرا موقتی، گذرا و مختصر است. در مورد فینگولیمد هم ممکن است چنین افزایشی رخ دهد. 

 

✅ اگر افزایش آنزیم‌های کبدی کمتر از ۳ برابر حد طبیعی و بدون زردی و افزایش بیلی‌روبین باشد، فقط بیمار تحت مراقبت بیشتر قرار می‌گیرد. اما اگر بیش از ۳ برابر شد بطور موقت دارو قطع و بعد از کاهش آنزیم‌ها، دارو مجددا شروع می‌شود و در  صورت افزایش مجدد دارو تعویض می‌شود.

 

✅ در صورت افزایش آنزیم به بیش از ۵ برابر طبیعی، و یا افزایش بیلی‌روبین و یا علامت زردی، دارو باید قطع شود. 

 

✅ وقتی آنزیم‌های کبدی افزایش پیدا می‌کند، یکی از علل دارویی است ولی همیشه علل دیگر از جمله کبد چرب، هپاتیت ویروسی و هپاتیت خودایمنی نیز مد نظر قرار دارد و بررسی می‌شود. بویژه اگر با داروهای دیگر هم افزایش آنزیم کبدی رخ دهد، احتمال وجود کبد چرب و هپاتیت خودایمنی بیشتر است. لذا بهتر است قبل از شروع داروی جدید با مراجعه به متخصص گوارش، بررسی کامل انجام شود.
 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

ام اس و پلاک جذیذ

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

من حدود ۸ ساله مبتلا به ام اس هستم و در حال حاضر بتافرون تزریق میکنم آخرین ام آر ای پارسال همزمان با حمله ای که داشتم انجام دادم، در هفته ی اخیر ام آر ای جدید انجام دادم پلاک فعال مشهود نبود ولی تعداد پلاک ها اضافه شده بود، همینطور یکی از بزرگترین پلاک های سرم حدود 2 mm بزرگتر شده، در این حالت درمان با بتافرون ادامه پیدا کنه؟
آیا نیاز به تعویض داره هست؟

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ بروز حمله جدید و افزایش قابل ملاحظه پلاک نشانه ناتوانی داروی فعلی در کنترل بیماری است. بویژه اگر حمله شدید باشد و بهبودی بعد از آن کامل نباشد نیز از معیارهای مهم برای تقویت درمان است.

✅ البته برای تصمیم به تقویت درمان و انتخاب داروی جدید علاوه بر موارد فوق شرایط دیگری از جمله وضعیت جسمی و بیماری‌های زمینه‌ای و همینطور افزایش احتمال ابتلای به کرونا با داروهای قوی‌تر در شرایط فعلی را باید مد نظر قرار داد.

 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

رسیژن و بارداری

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

سلام میخواستم بدونم چقدر باید بین تزریق رسیژن و اقدام به بارداری فاصله وجود داشته باشد؟

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ اینترفرون‌ها شامل ربیف (رسیژن)، آوونکس (سینووکس، اکتووکس) و بتافرون (زیفرون، اکتوفرون) و همینطور گلاتیرامر (کوپامر، سینومر، اکتیرامر) از داروهای ایمن برای بارداری هستند و تا زمان شروع بارداری می‌توان به استفاده از آن ادامه و با شروع بارداری آنرا قطع کرد.

 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩

تعریف پلاک فعال ام اس

🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻پرسش و پاسخ🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻

🆔 @Ameli_Office
📩 پرسش:
 

چطوری تشخیص داده میشه که پلاک فعال است یا غیر فعال؟

 
🆔 @Ameli_Office
🖋 پاسخ: 👇👇👇

 

✅ در ابتدا که داروهای ام‌اس محدود به اینترفرون‌ها بود، حداکثر تلاش، جلوگیری از پیدایش حمله جدید بود. اما با پیشرفت در درمان‌ بیماری ام‌اس، اهداف آرمانی هم برای آن متصور شد. گرچه بسیاری از افراد حمله جدید ندارند اما ممکن است بیماری با چراغ خاموش در حال پیشرفت باشد و بعد سال‌ها با ناتوانی تدریجی پیشرونده خود را نشان دهد.

 

✅ بر همین اساس معیارهای جدید برای غیر فعال بودن بیماری تعریف شد که تحت عنوان No Evidence of Disease Activity (ندا، NEDA)  نامیده می‌شوند. برای اینکه بگوییم بیماری ام‌اس فعال نیست علاوه بر نداشتن حمله جدید، عدم پیشرفت ناتوانی در طول سال و عدم وجود پلاک جدید و پلاک فعال در ام‌‌آر‌آی هم به تعریف اضافه شد. گرچه بیمار ظاهرا حمله‌ای ندارد ولی اگر در ام‌آر‌آی پلاک‌های جدید و فعال بوجود آید بعد چندین سال بتدریج ناتوانی پیدا ‌می‌شود. 

 

✅ پلاک فعال، یعنی در آن محل التهاب فعال وجود دارد و آسیب عصبی همچنان در جریان است. پلاک فعال را از طریق مشاهده جذب ماده کنتراست در محل پلاک که موقع انجام ام‌آر‌آی با تزریق دیده می‌شود و یا بزرگ شدن تدریجی پلاک می‌توان حدث زد. در حالیکه پلاک غیر فعال به مرور زمان کوچکتر می‌شود و ماده کنتراست در ام‌آر‌آی با تزریق در آن جذب نمی‌شود.
 

👉 www.t.me/Ameli_Office    کانال تلگرام مطب دکتر جواد عاملی

📩 @DrAmeli             راه ارسال سوال📩